|
|
20 Ağustos 2023, 12:48
|
#1 |
  |
.gif){kind=icon}
Mem-û Zin ve kavuşamayan iki gencin trajik öyküsü...!
Mem-û Zin ve kavuşamayan iki gencin trajik öyküsü...! (Cizre)  "Mem-û Zin"de, Cizre beyi Mir Zeynuddin'in kız kardeşi Zin ile Divan katibinin oğlu olan Memo arasında yaşanan gerçek aşk öyküsü konu ediliyor. Erkek kıyafetinde gezmeye çıkan Zin'in Mem ile sokakta birbirlerini görmesiyle başlayan ve ardından hızla büyüyen aşk, zamanla kentte herkes tarafından bilinir hale gelir. Ancak, Zin'in abisi bey Mir Zeynuddin'in kapıcılığını yapan ve halk arasında "Beko" olarak çağrılan Bekir, ikiyüzlü ve fitne kişiliğiyle Mem ile Zin'in aşkına engel olmaya çalışır. Bekir, bey Mir Zeynuddin'in Mem ile iddialı satranç oyunu sırasında hile yaparak, Mem'in yenilmesini sağlar. Mem bunun üzerine beyin kız kardeşi Zin'e duyduğu aşkı itiraf eder. İtiraf üzerine Mem, bey tarafından zindana atılır. Bir süre sonra bey Zeynuddin, Mem ile Zin arasındaki aşkın ilahi aşka dönüştüğünü anlayınca Zin'e, Mem'i zindanda görmesi için izin verir. Zin'in zindandaki ziyareti sırasında Mem ölür. Bunun üzerine Mem'in sadık arkadaşı Tacdin, Bekir'i öldürerek intikam alır. Mem'in şehitliğe gömülmesinin ardından Bekir'in farklı yere gömülmesini isteyen bey Zeynuddin'e bu kez kardeşi Zin karşı çıkarak, Bekir'in Mem'e yakın yere gömülmesini ister ve bu isteği kabul edilir. Gömülmenin ardından Mem'in mezarı başından hiç ayrılmadan ağlayan Zin, burada ölür. Bey, Mem'in mezarını açtırarak, Zin'i de oraya gömer. Ehmedé Xaní Edebiyatçı ve filozof Ehmedé Xaní 1707'de öldü. 1651'de Hakkári yöresinde dünyaya gelen Kürt filozofunun Xaní ismini doğduğu köyden mi yoksa kendi kabilesinden mi aldığı konusunda net bir bilgi bulunmamaktadır. Ehmedé Xaní´nin yaşamı hakkında da fazla bilgi yoktur. Yazarlığa 14 yaşında başladığı kendi ifadelerinden çıkarılmaktadır. Çünkü ünlü yapıtı "Mem-û Zín"in sonunda "otuz yıldır ki yazıyor o, yanlış yazıyor" demiştir. "Mem-û Zin"i tamamladığında 44 yaşında olduğu, Doğu Beyazıt´ta öldüğü ve mezarının burada olduğu bilinmektedir. Xaní kendi çağının en seçkin edebiyatçılarından olmasının yanı sıra, bir bilgin ve filozof olarak da tanınmıştır. Birçok eser yazdığı bilinmekle beraber günümüze kadar korunarak gelebilen belli başlı eserleri şunlardır: Çocuklar için yazdığı "Nubihara Biçukan" (Çocukların ilkbaharı), "Eqida Imane" (İnanç Yolu) ve "Mem-û Zin" (Mem ve Zin). Ayrıca otuza yakın şiiri günümüze ulaşmıştır. "Yusuf ile Züleyha" destanında Xaní tarafından kaleme alındığı söylenmekle beraber, bu konu net değildir. (AD/BB)  Konusu: Cizre'de Divan Vezirinin oğlu Tacdin ile onun dostu, hikayenin ana kahramanı Mem, bir Mart ayında yöredeki köse geleneğinin de etkisi ile kız kılığına girip kırlara çıkar. Cizre Beyi Mir Zeyniddin'in erkek kılığına giren kız kardeşleri Zîn ve Sitî de şenlik alanındadır. Tacdin ve Mem onları görmeden sevdalanmış iki gençtir. Şenlikte onları gören kızlar da sevdaya düşer. Parmaklarındaki yüzükleri değişirler. Heyecanda bayılan Tacdin ayıldığında parmağında Sitî yazan yüzüğü, Mem ise Zîn yazan yüzüğü bulur. Dadıları Hezebun, hekim kılığına girip gençleri bulur, yüzükleri geri ister. Mem, sevgilisinin yüzüğünü vermez. Gençlerin hızla büyüyen aşkları, kentteki herkes tarafından bilinir. Cizre'nin önde gelenlerinin aracılığı ile Tacdin ve Mem, Cizre Bey'inden kızkardeşlerini ister. Bey, Tacdin'e Sitî'yi verir, yedi gün yedi gece düğün yapılır. İki düğün bir arada olmaz diye Mem ile Zîn'in düğünü ertelenir. Ancak Bey'in kapıcısı ikiyüzlü ve fitne Beko, Zin'in aşkına engel olmaya çalışır. Beko'nun fitneleri sonucunda Bey, kardeşini Mem'e vermeyi reddeder. Bey ahalisini toplayıp ava gittiğinde Zîn ve Mem gizlice buluşurlar. Bey döndüğünde, ava onunla birlikte gidip dönmüş olan Tacdin, Mem ile Zin'i fark etmemesi için kendi evini ateşe verir ve Mem’e aşk borcunu bu şekilde öder.  Mem, Beko'nun oyununa gelerek Bey ile iddialı bir satranç oyunu oynar. İlk üç oyunu aldıktan sonra Beko, Mem'in yönünü değiştirir ve Zin'i görüp hayallere dalmasına, böylece oyunu kaybetmesine sebep olur. Mem, Zin'e aşkını itiraf etmek zorunda kalır ve Bey onu zindana atar. Mem, orada Zîn'in hasretinden ölür. Cenazesi kaldırılırken Tacdin, Beko'yu görüp öldürür. Zin'in isteği ile ikisi yakın yere gömülür. Zin, Mem'in mezarı başından hiç ayrılmaz ve orada can verir; o da Mem'in mezarına gömülür. (Kürtçe) « Zîn bi findê re di peyive Dem, şem'e di kir ji bo xwe demsaz Ey hemser û hemnişîn û hemraz Herçendî bi sohtine wekî min Emma ne bi gotinê wekî min Ger şibhete min te ji bi gota De min bi xwe dil qewî ne sohta » (Türkçe) « Zîn muma sesleniyor Bazen mumu ederdi kendine muhatap Ey sır ve dinginlik arkadaşım, baş yoldaşım Gerçi yanmak yönünden de benim gibisin sen Fakat sohbet yönünden benim gibi değilsin Eğer sen de benim gibi konuşsaydın Benim gönlüm de fazla yanmazdı. » (Eserden) Alıntılar
________________
 |
|
|
| Şu anda bu konuyu görüntüleyen etkin kullanıcılar: 1 (0 üye ve 1 ziyaretçi) | |
|
|
Normal
