IRCForumu.ORG

IRCForumu.ORG (https://www.ircforumu.org/)
-   Hikayeler (https://www.ircforumu.org/hikayeler/)
-   -   Mem-û Zin ve kavuÅŸamayan iki gencin trajik öyküsü...! (https://www.ircforumu.org/hikayeler/106582-mem-zin-ve-kavuayamayan-iki-gencin-trajik-ykusu.html)

Ýpek 20 Aðustos 2023 12:48

Mem-û Zin ve kavuşamayan iki gencin trajik öyküsü...!
 
Mem-û Zin ve kavuþamayan iki gencin trajik öyküsü...! (Cizre)


[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]

"Mem-û Zin"de, Cizre beyi Mir Zeynuddin'in kýz kardeþi Zin ile Divan katibinin oðlu olan Memo arasýnda yaþanan gerçek aþk öyküsü konu ediliyor.

Erkek kýyafetinde gezmeye çýkan Zin'in Mem ile sokakta birbirlerini görmesiyle baþlayan ve ardýndan hýzla büyüyen aþk, zamanla kentte herkes tarafýndan bilinir hale gelir.

Ancak, Zin'in abisi bey Mir Zeynuddin'in kapýcýlýðýný yapan ve halk arasýnda "Beko" olarak çaðrýlan Bekir, ikiyüzlü ve fitne kiþiliðiyle Mem ile Zin'in aþkýna engel olmaya çalýþýr.

Bekir, bey Mir Zeynuddin'in Mem ile iddialý satranç oyunu sýrasýnda hile yaparak, Mem'in yenilmesini saðlar. Mem bunun üzerine beyin kýz kardeþi Zin'e duyduðu aþký itiraf eder. Ýtiraf üzerine Mem, bey tarafýndan zindana atýlýr. Bir süre sonra bey Zeynuddin, Mem ile Zin arasýndaki aþkýn ilahi aþka dönüþtüðünü anlayýnca Zin'e, Mem'i zindanda görmesi için izin verir. Zin'in zindandaki ziyareti sýrasýnda Mem ölür. Bunun üzerine Mem'in sadýk arkadaþý Tacdin, Bekir'i öldürerek intikam alýr.

Mem'in þehitliðe gömülmesinin ardýndan Bekir'in farklý yere gömülmesini isteyen bey Zeynuddin'e bu kez kardeþi Zin karþý çýkarak, Bekir'in Mem'e yakýn yere gömülmesini ister ve bu isteði kabul edilir.

Gömülmenin ardýndan Mem'in mezarý baþýndan hiç ayrýlmadan aðlayan Zin, burada ölür. Bey, Mem'in mezarýný açtýrarak, Zin'i de oraya gömer.

Ehmedé Xaní

Edebiyatçý ve filozof Ehmedé Xaní 1707'de öldü. 1651'de Hakkári yöresinde dünyaya gelen Kürt filozofunun Xaní ismini doðduðu köyden mi yoksa kendi kabilesinden mi aldýðý konusunda net bir bilgi bulunmamaktadýr.

Ehmedé Xaní´nin yaþamý hakkýnda da fazla bilgi yoktur. Yazarlýða 14 yaþýnda baþladýðý kendi ifadelerinden çýkarýlmaktadýr. Çünkü ünlü yapýtý "Mem-û Zín"in sonunda "otuz yýldýr ki yazýyor o, yanlýþ yazýyor" demiþtir. "Mem-û Zin"i tamamladýðýnda 44 yaþýnda olduðu, Doðu Beyazýt´ta öldüðü ve mezarýnýn burada olduðu bilinmektedir.

Xaní kendi çaðýnýn en seçkin edebiyatçýlarýndan olmasýnýn yaný sýra, bir bilgin ve filozof olarak da tanýnmýþtýr. Birçok eser yazdýðý bilinmekle beraber günümüze kadar korunarak gelebilen belli baþlý eserleri þunlardýr: Çocuklar için yazdýðý "Nubihara Biçukan" (Çocuklarýn ilkbaharý), "Eqida Imane" (Ýnanç Yolu) ve "Mem-û Zin" (Mem ve Zin). Ayrýca otuza yakýn þiiri günümüze ulaþmýþtýr. "Yusuf ile Züleyha" destanýnda Xaní tarafýndan kaleme alýndýðý söylenmekle beraber, bu konu net deðildir. (AD/BB)


[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]

Konusu:

Cizre'de Divan Vezirinin oðlu Tacdin ile onun dostu, hikayenin ana kahramaný Mem, bir Mart ayýnda yöredeki köse geleneðinin de etkisi ile kýz kýlýðýna girip kýrlara çýkar. Cizre Beyi Mir Zeyniddin'in erkek kýlýðýna giren kýz kardeþleri Zîn ve Sitî de þenlik alanýndadýr. Tacdin ve Mem onlarý görmeden sevdalanmýþ iki gençtir. Þenlikte onlarý gören kýzlar da sevdaya düþer. Parmaklarýndaki yüzükleri deðiþirler. Heyecanda bayýlan Tacdin ayýldýðýnda parmaðýnda Sitî yazan yüzüðü, Mem ise Zîn yazan yüzüðü bulur. Dadýlarý Hezebun, hekim kýlýðýna girip gençleri bulur, yüzükleri geri ister. Mem, sevgilisinin yüzüðünü vermez.

Gençlerin hýzla büyüyen aþklarý, kentteki herkes tarafýndan bilinir. Cizre'nin önde gelenlerinin aracýlýðý ile Tacdin ve Mem, Cizre Bey'inden kýzkardeþlerini ister. Bey, Tacdin'e Sitî'yi verir, yedi gün yedi gece düðün yapýlýr. Ýki düðün bir arada olmaz diye Mem ile Zîn'in düðünü ertelenir. Ancak Bey'in kapýcýsý ikiyüzlü ve fitne Beko, Zin'in aþkýna engel olmaya çalýþýr. Beko'nun fitneleri sonucunda Bey, kardeþini Mem'e vermeyi reddeder.

Bey ahalisini toplayýp ava gittiðinde Zîn ve Mem gizlice buluþurlar. Bey döndüðünde, ava onunla birlikte gidip dönmüþ olan Tacdin, Mem ile Zin'i fark etmemesi için kendi evini ateþe verir ve Mem’e aþk borcunu bu þekilde öder.


[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]

Mem, Beko'nun oyununa gelerek Bey ile iddialý bir satranç oyunu oynar. Ýlk üç oyunu aldýktan sonra Beko, Mem'in yönünü deðiþtirir ve Zin'i görüp hayallere dalmasýna, böylece oyunu kaybetmesine sebep olur. Mem, Zin'e aþkýný itiraf etmek zorunda kalýr ve Bey onu zindana atar. Mem, orada Zîn'in hasretinden ölür. Cenazesi kaldýrýlýrken Tacdin, Beko'yu görüp öldürür. Zin'in isteði ile ikisi yakýn yere gömülür. Zin, Mem'in mezarý baþýndan hiç ayrýlmaz ve orada can verir; o da Mem'in mezarýna gömülür.

(Kürtçe)

« Zîn bi findê re di peyive
Dem, þem'e di kir ji bo xwe demsaz
Ey hemser û hemniþîn û hemraz
Herçendî bi sohtine wekî min
Emma ne bi gotinê wekî min
Ger þibhete min te ji bi gota
De min bi xwe dil qewî ne sohta »

(Türkçe)

« Zîn muma sesleniyor
Bazen mumu ederdi kendine muhatap
Ey sýr ve dinginlik arkadaþým, baþ yoldaþým
Gerçi yanmak yönünden de benim gibisin sen
Fakat sohbet yönünden benim gibi deðilsin
Eðer sen de benim gibi konuþsaydýn
Benim gönlüm de fazla yanmazdý. »
(Eserden)





Alýntýlar


Tüm Zamanlar GMT +3 Olarak Ayarlanmýþ. Þuanki Zaman: 20:53.

Powered by vBulletin® Version 3.8.11
Copyright ©2000 - 2024, Jelsoft Enterprises Ltd.
Search Engine Friendly URLs by vBSEO ©2011, Crawlability, Inc.