Turgut Uyar Kimdir?

**Ecem12** · 10 Eylül 2021, 11:36

Turgut Uyar
Yazar, Şair
Doğum
04 Ağustos, 1927
Ankara
Ölüm
22 Ağustos, 1985
İstanbul
Eğitim
Askerî Memurlar Okulu
Burç
Aslan

Şair ve yazar (D. 4 Ağustos 1927, Ankara – Ö. 22 Ağustos 1985, İstanbul). Harita binbaşısı bir babanın beş çocuğundan dördüncüsü olan oğludur. İlkokula İstanbul’da, adı daha sonradan 19. İlkokul olarak değiştirilen Hırka-i Şerif İlkokulunda başladı. İlkokul öğrenimine babasının tayini sebebiyle gittikleri Eskişehir’de devam etti. Dördüncü sınıfa kadar Eskişehir’de okuduktan sonra babasının emekliye ayrılarak İstanbul’a yerleşmesi üzerine dördüncü sınıftan itibaren 5. İlkokulda okudu.

Ortaokul birinci sınıfı da İstanbul’da okuyan Uyar, babasının Kızılay’da müfettiş olması üzerine ortaokul öğrenimini Ankara’da tamamladı. 1941 yılında yatılı olarak Konya Askerî Ortaokuluna girdi. Bursa Askerî Lisesi (1946) ve Askerî Memurlar Okulundan (1947) mezun oldu.

1948 yılında personel subayı olarak ilk görev yeri ve o zaman Kars’ın ilçesi olan Posof (Ardahan)’a tayin edildi. Daha sonra Terme Askerlik Şubesine, oradan da Ankara’ya atandı. Ankara’da, Kara Kuvvetleri Komutanlığı Personel Dairesi Başkanlığında üsteğmen olarak görev yaptı. Çok genç yaşta evlenen Turgut Uyar on sekiz yaşındayken baba oldu.

Yirmi bir yaşında ilk görev yeri Posof’a gittiğinde evli ve bir çocukluydu. 1958 yılında, zorunlu hizmetini tamamladıktan sonra yüzbaşı rütbesinde iken ordudan ayrıldı. Ankara’da, SEKA İrtibat Bürosunda ve Sanayi Bakanlığında memur olarak çalıştı.

1969 yılında emekliye ayrılarak İstanbul’a yerleşti. 1966 yılında ilk eşi ve Semiramis, Şeyda, Tunga adlarındaki üç çocuğunun annesi olan Yezdan Şener’den boşandı. 1969’da yazar Rana Tomris’le (Tomris Uyar) evlendi. Bu evlilikten Turgut adında bir oğlu oldu.

Edebiyat Çalışmaları

Turgut Uyar’ın ilk şiiri “Yad”, Yedigün (sayı: 46, 22 Haziran 1947) dergisinde yayımlanmıştı. Uyar, 1948 yılında Kaynak dergisinin açtığı bir şiir yarışmasında ikincilik kazandı. Yarışmadan sonra, seçici kurulda bulunan Nurullah Ataç, birincilik adayının Turgut Uyar olduğunu açıklayarak, ileride Turgut Uyar’ın çok iyi bir şair olacağını söyledi. Nurullah Ataç’ın bu açıklamasından sonra dikkatler Turgut Uyar’a çevrildi.

1949’da ilk kitabı Arz-ı Hâl, Kaynak Yayınlarından çıktı. Kitabın tam adı, Arz-ı Hâl ve Akşam Üzeri Türküsü’dür. Kitabın Akşam Üzeri Türküsü kısmı, söz konusu yarışmada üçüncü olan Çetin Tezcan’a aittir. Çünkü Kaynak Yayınları, kendi açtığı yarışmada ikinci ve üçüncü olan şairlerin kitaplarını birleştirerek yayımlamıştı.

1952’de ikinci kitabı Türkiyem, Nurullah Ataç’ın önsözüyle birlikte yayımladı. Kitap, o ve sonraki dönemlerin ünlü şairlerinin kitaplarının yayımlandığı yayınevlerinden biri olan Varlık Yayınlarından çıktı.

Turgut Uyar’ın ilk iki kitabı; Arz-ı Hâl ve Türkiyem’de toplanan şiirleri, hece şiirinin ve Orhan Veli etkisinin algılandığı ilk dönem şiirleridir. Turgut Uyar daha sonradan, Ece Ayhan, Sezai Karakoç, Edip Cansever ve Cemal Süreya gibi şairlerin içinde olduğu İkinci Yeni şiirine katıldı. Bu dönemde yazdığı şiirlerle hem bu akımın hem de modern şiirimizin ustalarından biri olarak öne çıktı.

1959 yılında Açık Oturum Yayınlarından çıkan Dünyanın En Güzel Arabistanı, Tütünler Islak (1962) ve Her Pazartesi (1968) Turgut Uyar’ın İkinci Yeni’ye ve modern şiirimize katkısını gösteren en önemli kitapları sayıldı. Divan (1970) adlı kitabıyla geleneği gündeme taşıyan Uyar, bu kitabından sonra yazdığı her kitabıyla, gerçek karakterini 1950’li yıllarda bulan şiirini biraz daha güçlendirdi.

Şiirimiz üzerine az yazmasına rağmen, yazdığı her yazı ilgiyle okundu. “Efendimiz Acemilik”, “Çıkmazın Güzelliği” gibi yazıları bir yandan poetikasını ortaya koyarken, bir yandan da şiirimizin bir döneminin kavranmasında başvurulan temel yazılar arasında yer aldı.

Abdülhak Hâmid’den Orhan Veli’ye kadar geçen süreci, her şairin bir şiirini esas alarak incelemeye tâbi tuttu. Şiirimizin modernleşme dönemini İkinci Yeniye bağlayan bu yazıları Bir Şiirden (1983) adlı kitabında topladı.

Şiirleri İngilizce, Fransızca ve Sırpçaya çevrilen Turgut Uyar’ın şiir ve yazıları Varlık, Yeditepe, Pazar Postası, Dost, Değişim, Türk Dili, Yedigün, Kaynak, Şimdilik, Forum, Yeni Dergi, Hürriyet Gösteri, Milliyet Sanat, Düşün, Dönem ve Papirüs dergilerinde yayımlandı. Uyar, Hüseyin Cöntürk’ün çıkardığı Dönem dergisinin kurucuları arasında da yer almıştı.

Ödülleri:

Tütünler Islak (1962) adlı kitabıyla 1963 Yeditepe Şiir Armağanını, Kayayı Delen İncir ile 1983 Behçet Necatigil Şiir Ödülünü, yeni şiirlerinin eklendiği ve tüm şiirlerini toplayan Büyük Saat (1981) ile 1984 Sedat Simavi Vakfı Edebiyat Ödülünü aldı.

Alıntıdır

10 Eylül 2021, 11:36	#1
Ecem12 BekLentiLer Üzer BekLemeyin	Turgut Uyar Kimdir? Turgut Uyar Yazar, Şair Doğum 04 Ağustos, 1927 Ankara Ölüm 22 Ağustos, 1985 İstanbul Eğitim Askerî Memurlar Okulu Burç Aslan Şair ve yazar (D. 4 Ağustos 1927, Ankara – Ö. 22 Ağustos 1985, İstanbul). Harita binbaşısı bir babanın beş çocuğundan dördüncüsü olan oğludur. İlkokula İstanbul’da, adı daha sonradan 19. İlkokul olarak değiştirilen Hırka-i Şerif İlkokulunda başladı. İlkokul öğrenimine babasının tayini sebebiyle gittikleri Eskişehir’de devam etti. Dördüncü sınıfa kadar Eskişehir’de okuduktan sonra babasının emekliye ayrılarak İstanbul’a yerleşmesi üzerine dördüncü sınıftan itibaren 5. İlkokulda okudu. Ortaokul birinci sınıfı da İstanbul’da okuyan Uyar, babasının Kızılay’da müfettiş olması üzerine ortaokul öğrenimini Ankara’da tamamladı. 1941 yılında yatılı olarak Konya Askerî Ortaokuluna girdi. Bursa Askerî Lisesi (1946) ve Askerî Memurlar Okulundan (1947) mezun oldu. 1948 yılında personel subayı olarak ilk görev yeri ve o zaman Kars’ın ilçesi olan Posof (Ardahan)’a tayin edildi. Daha sonra Terme Askerlik Şubesine, oradan da Ankara’ya atandı. Ankara’da, Kara Kuvvetleri Komutanlığı Personel Dairesi Başkanlığında üsteğmen olarak görev yaptı. Çok genç yaşta evlenen Turgut Uyar on sekiz yaşındayken baba oldu. Yirmi bir yaşında ilk görev yeri Posof’a gittiğinde evli ve bir çocukluydu. 1958 yılında, zorunlu hizmetini tamamladıktan sonra yüzbaşı rütbesinde iken ordudan ayrıldı. Ankara’da, SEKA İrtibat Bürosunda ve Sanayi Bakanlığında memur olarak çalıştı. 1969 yılında emekliye ayrılarak İstanbul’a yerleşti. 1966 yılında ilk eşi ve Semiramis, Şeyda, Tunga adlarındaki üç çocuğunun annesi olan Yezdan Şener’den boşandı. 1969’da yazar Rana Tomris’le (Tomris Uyar) evlendi. Bu evlilikten Turgut adında bir oğlu oldu. Edebiyat Çalışmaları Turgut Uyar’ın ilk şiiri “Yad”, Yedigün (sayı: 46, 22 Haziran 1947) dergisinde yayımlanmıştı. Uyar, 1948 yılında Kaynak dergisinin açtığı bir şiir yarışmasında ikincilik kazandı. Yarışmadan sonra, seçici kurulda bulunan Nurullah Ataç, birincilik adayının Turgut Uyar olduğunu açıklayarak, ileride Turgut Uyar’ın çok iyi bir şair olacağını söyledi. Nurullah Ataç’ın bu açıklamasından sonra dikkatler Turgut Uyar’a çevrildi. 1949’da ilk kitabı Arz-ı Hâl, Kaynak Yayınlarından çıktı. Kitabın tam adı, Arz-ı Hâl ve Akşam Üzeri Türküsü’dür. Kitabın Akşam Üzeri Türküsü kısmı, söz konusu yarışmada üçüncü olan Çetin Tezcan’a aittir. Çünkü Kaynak Yayınları, kendi açtığı yarışmada ikinci ve üçüncü olan şairlerin kitaplarını birleştirerek yayımlamıştı. 1952’de ikinci kitabı Türkiyem, Nurullah Ataç’ın önsözüyle birlikte yayımladı. Kitap, o ve sonraki dönemlerin ünlü şairlerinin kitaplarının yayımlandığı yayınevlerinden biri olan Varlık Yayınlarından çıktı. Turgut Uyar’ın ilk iki kitabı; Arz-ı Hâl ve Türkiyem’de toplanan şiirleri, hece şiirinin ve Orhan Veli etkisinin algılandığı ilk dönem şiirleridir. Turgut Uyar daha sonradan, Ece Ayhan, Sezai Karakoç, Edip Cansever ve Cemal Süreya gibi şairlerin içinde olduğu İkinci Yeni şiirine katıldı. Bu dönemde yazdığı şiirlerle hem bu akımın hem de modern şiirimizin ustalarından biri olarak öne çıktı. 1959 yılında Açık Oturum Yayınlarından çıkan Dünyanın En Güzel Arabistanı, Tütünler Islak (1962) ve Her Pazartesi (1968) Turgut Uyar’ın İkinci Yeni’ye ve modern şiirimize katkısını gösteren en önemli kitapları sayıldı. Divan (1970) adlı kitabıyla geleneği gündeme taşıyan Uyar, bu kitabından sonra yazdığı her kitabıyla, gerçek karakterini 1950’li yıllarda bulan şiirini biraz daha güçlendirdi. Şiirimiz üzerine az yazmasına rağmen, yazdığı her yazı ilgiyle okundu. “Efendimiz Acemilik”, “Çıkmazın Güzelliği” gibi yazıları bir yandan poetikasını ortaya koyarken, bir yandan da şiirimizin bir döneminin kavranmasında başvurulan temel yazılar arasında yer aldı. Abdülhak Hâmid’den Orhan Veli’ye kadar geçen süreci, her şairin bir şiirini esas alarak incelemeye tâbi tuttu. Şiirimizin modernleşme dönemini İkinci Yeniye bağlayan bu yazıları Bir Şiirden (1983) adlı kitabında topladı. Şiirleri İngilizce, Fransızca ve Sırpçaya çevrilen Turgut Uyar’ın şiir ve yazıları Varlık, Yeditepe, Pazar Postası, Dost, Değişim, Türk Dili, Yedigün, Kaynak, Şimdilik, Forum, Yeni Dergi, Hürriyet Gösteri, Milliyet Sanat, Düşün, Dönem ve Papirüs dergilerinde yayımlandı. Uyar, Hüseyin Cöntürk’ün çıkardığı Dönem dergisinin kurucuları arasında da yer almıştı. Ödülleri: Tütünler Islak (1962) adlı kitabıyla 1963 Yeditepe Şiir Armağanını, Kayayı Delen İncir ile 1983 Behçet Necatigil Şiir Ödülünü, yeni şiirlerinin eklendiği ve tüm şiirlerini toplayan Büyük Saat (1981) ile 1984 Sedat Simavi Vakfı Edebiyat Ödülünü aldı. Alıntıdır ________________ Bir Defa Aldatan Kisiyi Affedersen, Seni Yine Kullanir; Çünkü Ihanet Bir Ruh Hali Degil, Karakterin Dökülüş Biçimidir.
	Alıntı Yap

Şu anda bu konuyu görüntüleyen etkin kullanıcılar: 1 (0 üye ve 1 ziyaretçi)