Kovid-19 Salgini Sirasinda Mahkumlarda Ruh Sagligi Sorunlari

**CeReN** · 06 Aralık 2021, 12:16

Hapishanedeki mahkumlar, gerek klasIk eserlerde gerekse son yapilan arastirmalarda iyi bir sekilde tasvir edilen hapishane hayatina uyum saglamak icin bile bircok zorlukla karsilasmaktadirlar. Genellikle aileleriyle iletisim eksIkligi nedeniyle bircok mucadeleyle karsi karsiya kalmaktadirlar. Ornegin, cezaevi ziyaretlerinin sayisi ne kadar azsa, saldirganlik duzeyi o kadar yuksek ve dolayisiyla uyum duzeyi o kadar dusuk olur. Ek olarak, bu nufus, hapsedilmenin normal kosullarinda zaten sorunlu kisiler olarak tanimlanrlar. Covid-19 salgini gibi krizle karsi karsiya kaldiklarinda ise zihinsel ve duygusal durumlari daha da kotulesir.
Mahkumlar, yasadiklari belirsiz ve yuksek riskli kosullar nedeniyle daha yuksek duzeyde kaygi ve stres yasayabilirler. Ayrica ailelerinden destekten mahrum kalmalari, Covid-19 virusunun bulasma tehlikesi nedeniyle maruz kaldiklari yuksek riskle birlestiginde, endiselerini onemli olcude artirir ve daha fazla uyumsuzluklarina neden olabilir.
Bu yazida, Portekiz Hapishane Idaresi tarafindan Covid-19 salginiyla basa cikmak icin uygulanan politikalara ve bir yillik uygulamadan sonra etkilerinin gecici dengesine dair bilgiler bulunmaktadir. Pandemi sirasinda mahkumlarin ruh sagligi kosullarina iliskin bilgilerin yani sira, mukerrer suc oranlarina ve suc faaliyetlerine iliskin veriler de bunlarin gelecekteki cezaevi politikalarina etkilerine iliskin olarak bildirilmektedir.

Pandemilerin Mahkumlarin Ruh Sagligi Uzerindeki Etkileri
Zamanla, genel olarak hapsedilme yerlerinde ve ozellikle cezaevlerinde ruh sagligi sorunlarinin yayginligi yuksek oranda bildirilmistir. Cogu zaman, bu tur sorunlar hapsedilmeden once zaten mevcuttur, ancak ceza sirasinda ciddi sekilde siddetlenir. Hapishane baglaminda psIkopatolojinin asiri temsili, hem bu bireylerin genellikle gosterdigi kirilganliklarin hem de cezaevlerinin saglikli kosullarinin eksIkliginin bir yansimasidir. Gercekten de, cezaevi ortamlarinin bireysel refah ve sosyal islevsellige zarar verme potansiyeline sahip oldugu dusunulmektedir. Hapishaneye girerken, bireyler genellikle yeni bir gerceklikle, bir dizi zorlukla karsi karsiya kalirlar.
Kovid-19 Salgini Sirasinda Mahkumlarda Ruh Sagligi SorunlariHapishane kavrami, genel olarak, bireylerin uyumsuz normlarin ogrenilmesini ve benimsenmesini gerektiren bir hapishane kulturune uyum saglama surecini ifade eder. Gercekten de diger arastirmalar, cezaevi yasasinin mahkumlarin uyum ve rehabilitasyonu uzerindeki zorluklarin etkisinin altini cizmislerdir. Ayrica, hapis cezasi sadece cezaevindeyken uyum ve esenligi degil, ayni zamanda tahliyeden sonra destekleyici aglari koruma yetenegini de etkiler. Hapishanenin bireylerin yasamlari uzerindeki olumsuz etkisini en aza indirmek icin tum bu endiseler mahkumiyet sirasinda dikkate alinmalidir.
Bu sorunun kokeni kuskusuz eski olmasina ragmen bu gercek, Covid-19 pandemisinin bir sonucu olarak tum dunyada yasadigimiz istisnai kosullar nedeniyle ozel ilgi gormektedir. Dunya capinda, pandeminin asagilayici etkilerini en aza indirmek icin caba gosterilmistir. Aslinda koronavirus pandemisi, cezaevleri de dahil olmak uzere isleyen kurumlarin yani sira bireysel yasamlari da etkiledi. Ilk olarak, insanlar rutinleri sirasinda yakin olmalari nedeniyle cezaevlerinde ozellikle zor olan virusun yayilmasini onlemek icin sosyal mesafe icin kendilerini seferber ettiler. Ek olarak, saglik profilleri genellikle topluluga kiyasla daha siddetli oldugundan, bu nufus tipik olarak daha savunmasizdir, genellikle daha kotu hijyen kosullari, daha kotu beslenme ve uyusturucu bagimliligi sorunlariyla karsi karsiyadirlar.
Pandemi sirasinda karar vericiler ciddi bir salgini onlemek icin bazi kisitlamalar getirmislerdir. Bu tur kisitlamalar ayni zamanda mahkumlarin zihinsel sagliklari icin olumsuz kosullari ve beraberinde cezaevi ortamina uyum saglama zorluklarini da artirmistir.

Hapishane Ortami ve Ruh Sagligi
Hapishane hayati, mahkumlarin zihinsel sagliklarini muazzam bir sekilde etkileyebilecek bir dizi kosul ve zorlukla ilgilidir. Sik gorulen problem kaynaklari, baskalariyla catismalar, hapishanedeki yasam tarzindan memnuniyetsizlik, kisitlamalara iliskin hayal kirikligi, gelecegin yonunun olmamasi ve yalnizlik veya depresyona neden olur. Sosyal iklimin onemi hapis cezasi baglaminda da incelenmistir. Aslinda, mahkumlarin adaptasyonu genellikle cok boyutludur ve farkli faktorler, sosyal, maddi, duygusal ve ahlaki olarak insanlarin cevreye uyum seklini etkiler. Onceki arastirmalar, hapishane ortaminin bireylerin ruh sagligi uzerindeki korkunc etkisini vurgulamaktaydi. Nurse, Woodcock ve Ormsby mahkumlarin, uyusturucu kullanimi gibi can sIkintisiyla basa cikmak icin bazi uyumsuz basa cikma stratejilerine sahip olduklarini varsayarak, izolasyonlarindan kaynaklanan aciyi sIklikla rapor ettiklerini bulmuslardir.
Hapishanede psIkopatolojinin yayginligi yuksek oranda rapor edilmistir. Hapishane populasyonlarinin, genel populasyondaki ruh sagligi bozukluklari insidansini astigi bilinmektedir. Akil sagligi bozukluklarina odaklanan onceki sistematik incelemeler, mahkumlar arasinda daha yuksek psIkopatoloji olusumuna dair saglam kanitlar bulmustur. Genel olarak, mahkumlara kisilik bozuklugu, anksiyete, duygu durum bozukluklari, intihar davranisi riski ve madde kullanim bozukluklari teshisi konma olasiligi daha yuksek gorunur. Bazi arastirmalara gore, asiri kalabalik sorunu bu zorluklari pekistirir ve genellikle mahkumlar uzerindeki olumsuz etkilerle iliskilendirilir. Akil hastaliklari gelistirme riskini artiran cezaevinin kotu kosullari bir yana, bircok suclunun hapisten once semptomlar bildirdigini ve bu semptomlarin suc davranisina katkida bulundugunu belirtmek de onemlidir. Bu nedenle, hapsedilmenin psIkolojik uyumsuzlugun hem nedeni hem de sonucu oldugu kabul edilmelidir.
Hapishanelerde ruhsal hastaliklarin yayginligina ragmen, tedavinin onundeki engeller bu soruna yetersiz tepkiyi artiriyor gibi gorunmektedir. Gercekten de, onceki calismalar, hapis cezasinin kendisinin ruh sagligi tedavisi icin bazi zorluklara yol actiginin altini cizmistir. Genellikle, bu engeller mahkumlarin kabuluyle baslar, cunku onlar genellikle kendi baslarina yardim isteme konusunda isteksizlik gosterirler. Ek olarak, resepsiyondaki tarama, fiziksel sagliga daha fazla odaklandigindan, genellikle zihinsel saglikla ilgili bazi sinirlamalar sunar. Ayrica, tarama genellikle ruh sagligi sorunlari hakkinda onceden egitim almamis personel tarafindan yapilir, bu da bu tur degerlendirmelerin uygunsuz olmasina neden olur.

Durusma Oncesi Tutuklularin Ozel Durumu
Tutukluluk, suc islemekle suclanan bir kisinin suc faaliyetini veya sorusturmaya hukuka aykiri mudahaleyi onlemek icin yargilama oncesi asamada uygulanacak bir tedbirdir. Bu onlem, son care olarak ve yalnizca hapsedilmeyen diger alternatifler uygun gorulmediginde uygulanmalidir. Durusma oncesi tutuklulugun olumsuz etkisi buyuk olcude rapor edilmistir. Onceki calismalar, cezaevinde yargilanmayi bekleyenlerin ruhsal bozukluklarin yani sira intihar davranislari sergileme olasiliginin daha yuksek oldugunun alti cizilmistir. Hukumlu mahkumlarin da paylastigi zorluklara ek olarak, bu kisiler geleceklerinin nasil olacagini bilemedikleri icin mahkum durumlarinin belirsizliginden muzdariptir. Buna ragmen, muhtemelen cezaevinde kaldiklari icin genellikle saglik hizmetlerinden ve mudahalelerden dislanmaktadirlar.
Arastirmalar, mahkeme oncesi mahkumlarin genellikle yuksek oranlarda akil hastaligi sergilediklerini, ozellikle de, depresyon, madde kotuye kullanimi, uyum bozukluklari, anksiyete, TSSB ve kisilik bozukluklari oldugunu bildirmistir. Bu bireylerin uyum ve ruh sagligi sorunlari gelistirme egilimlerinin daha yuksek oldugu goz onune alindiginda, Covid-19 salgini gibi bir kriz sirasinda bu oranlarin daha da fazla hafife alinmasi beklenir. Bu nedenle, tutukluluk halinin sadece kesinlikle gerekli oldugu durumlarda kullanilmasinin onemi, psIkolojik bozukluklarin gelismesini onlemek ve cezaevlerinde ki asiri kalabalik sorununu azaltmak icin oldukca onemlidir.

Pandemi Sirasinda Hapishane DegisIklikleri ve Portekiz Ornegi
Belirtildigi gibi, tutukluluk sirasinda mahkumlar, klasIk eserlerde ve ayni zamanda son arastirmalarda iyi tasvir edilen hapishane hayatina uyum saglamak icin bircok zorlukla karsilasmaktadir. Genellikle aileleriyle iletisim eksIkligi nedeniyle bircok mucadeleyle karsi karsiya kalirlar. Ornegin, Goncalves ve Goncalves tarafindan yurutulen bir arastirma, cezaevi ziyaretlerinin sayisi ne kadar azsa, saldirganligin o kadar yuksek oldugunu ve sonuc olarak da daha dusuk uyum duzeylerinin oldugunu bulmustur. Bu nufusun hapsedilmelerinin normal kosullarinda zaten sorunlu oldugu dusunuldugunde, Covid-19 salgini gibi kriz zamanlarinda zihinsel ve duygusal durumlari daha da kotulesir.
Carvalho ve ekibi bu sure boyunca hissedilen zorluklarin ortusmesine isaret ederek bu zorluklari vurgulamistir. Gercekten de mahkumlar, icinde yasadiklari belirsiz ve yuksek riskli kosullar nedeniyle daha yuksek duzeyde kaygi ve stres yasayabilirler. Ote yandan, kontamine olanlari iyilestirmek ve daha fazla kontaminasyonu onlemek icin fiziksel saglik endiseleri olabilir ve akil hastaligini tedavi etmek icin daha az kaynakla sonuclanir. Ayrica, profesyonellere ve personele yonelik talepler, kendileri ve aileleri icin bulasici olma tehlikesiyle ilgili ek bir yuk ile karsi karsiyadir. Hapishanelerde hastaligin yayilmasinin kolaylikla meydana gelebilecegini bilen Kovid-19 pandemisi ile ilgili kaygilar sadece mahkumlari degil, onlara bakmak zorunda olanlari da etkiler. Etkilenen ulkelerdeki cok sayida cezaevi goz onune alindiginda, cezaevi ortamlarinda bir salgin, cezaevi saglik hizmetlerinde buyuk ve surdurulemez bir baskiyla sonuclanabilir. Portekiz’de, 1 Mart 2020 pandeminin baslangicinda, cezaevi nufusu 12.737 (11.869 erkek ve 868 kadin) ve isgal orani %98,5 idi. Boylece sistemin tam kapasitesine neredeyse ulasildi. Bununla birlikte 2019’da bir butun olarak Portekiz hapishane sisteminin sonunda kronik asiri kalabalik bir durumun sayfasini cevirdigi dogruysa, bu sorun Lizbon, cevredeki nufus oraniyla ilgili cesitli tesislerde, Oporto ve bazi yerel hapishaneler yani iki ana sehirde devam etmektedir.
Kovid-19 Salgini Sirasinda Mahkumlarda Ruh Sagligi SorunlariSalgin ulkeye ulastiginda, hukumet ve cezaevi yonetimi, hastaligin mahkumlar, cezaevi personeli ve ziyaretciler arasinda yayilmasini onlemek icin kuresel bir cercevede bazi onleyici tedbirler alinmistir. Sonuc olarak, ziyaretler belirli bir sure askiya alinmis, guvenlik nedeniyle haric mahkumlarin nakilleri kesintiye ugramis, egitim, eglence ve dini diger gunluk faaliyetler gecici olarak kapatilmistir. Acil durum plani icin bazi kosullar ongorulmustur ve bu kosullar asagidaki gibidir:
• Revirlerin ve acil servislerin kurulmasi,
• Portekiz Saglik Genel Mudurlugu’nun yonlendirmelerine gore temizlik ve sanitasyon programlarinin yeniden ayarlanmasi,
• Daha savunmasiz olanlarin (yani yasli veya kronik hastaligi olan diger mahkumlardan ayrilmasini saglayarak mahkumlarin yeniden tahsisi,
Ayrica, asiri kalabaligi ve dolayisiyla salgin tehlikesini azaltmak icin baska onlemler de onaylandi. Yetkililer, 65 yas ustu, kronik hastalik gecmisi olan, agir ve siddet iceren suclar islememis mahkumlara verilen cezalari affetme karari aldi. Genel olarak, 11 Nisan 2020’den 1 Mart 2021’e kadar 1702 mahkum, cezalarinda af aldi ve sonuc olarak serbest birakildi. Ayrica, siddet icermeyen/agir olmayan bir suctan hukum giyen ve cezasi 2 yildan kisa olan veya iki yildan fazla hapis yatanlarin da mahkumiyet sureleri azaltildi. Halihazirda acik rejimde bulunanlar, 45 gun sureyle cezaevinden cikma firsatina sahip oldular, bunu saglamak icin kullanilan kriterlerin gecerliligi devam ederse yenilenebilir bir onlem. Bu anlamda soz konusu donemde, cezaevi yonetimi 887 gecici olarak izin verdi ve bu tedbir icin uygun adaylari degerlendirmeye devam etti.
Su ana kadar onaylanan 887 gecici izinden 40’i izin sirasinda cezasini tamamladi, 386’si sartli saliverildi (bunlardan 40’i pesin), 105 vakada tedbir karari alindi, kurallara uyulmamasi nedeniyle iptal edilmistir. Ayrica, bu sure icinde, 14 mahkum gonullu olarak cezaevine geri dondu ve diger 13 mahkum, Cezaevi Hizmetleri Genel Muduru’nun kararinin ardindan izinlerinin yenilendigini gormedi. Son olarak, yargilama oncesi hapis cezasi yeniden degerlendirilerek, bu kosulun yalnizca baska bir onlemin uygun olmadigi durumlarda uygulanmasi saglandi. Bu nedenle, Mart 2020’den bu yana ve bir yili askin suredir erkek mahkum sayisi 11.000 esiginin uzerinde kaldi.
Hapishane nufusunun bir kismi gecici olarak evlerine gitme firsatina sahip oldugu icin, tanidik ve sosyal destegin yani sira hastaliga karsi daha yuksek koruma duygusunun bir sonucu olarak stres ve korku seviyeleri azalabilir. Bu tur tahliyelerin sonuclari sadece pandemi durumu acisindan degil, ayni zamanda mahkumlarin rehabilitasyon sureci acisindan da anlasilmalidir. Spesifik olarak, bu mahkumlarin davranislarinin sartli tahliyeden nasil etkilendigini ve bu tedbirin onlarin uyumlari uzerinde olumlu veya olumsuz bir etkisi olup olmadigini degerlendirmek onemli olabilir. Mahkumlarin cezaevi disindayken nasil davrandiklarina yani, cezasini tekrarlasinlar ya da cekmesinler iliskin muhakemenin yani sira geri dondukten sonra cezaevine nasil uyum saglayacaklarinin onemli pratik sonuclari olabilir.
2.4 Uygulama icin cikarimlarKovid-19 Salgini Sirasinda Mahkumlarda Ruh Sagligi Sorunlari
Yukarida sunulan sonuclar, kritik degerlendirmeleri tesvik eder, uygulayicilar ve karar vericiler arasinda tartisilmalidir. Akil sagligi icin hapis cezasinin maliyetleri iyi rapor edilmistir. Hapis disi alternatiflerin mukerrerligi azaltmak icin etkili oldugu tespit edilirse, hapishane kullanimi tartisilmalidir. Aslinda, suclularin belaya giremeyecekleri tespit edilirse, belirli turdeki suclular icin hapis cezasi kararina iliskin yeni politikalar, dolayisiyla hapishane asiri kalabalik sorunu ve hapisten kaynaklanan asagilayici sonuclar dusunulebilir veya en aza indirilebilir. Fark edildigi gibi, cezaevleri genellikle yeterli tedavi kosullarindan yoksundur ve asiri kalabalik dunya capinda yuksek oranda bildirilen bir sorundur. Hapsedilme oranlarini azaltmak, izin verdigi icin acil bir endise gibi gorunur.
Covid-19 pandemisinin Portekiz hapishane sistemine getirdigi degisIkliklerin genel etkisinin dikkatli bir degerlendirmesi goz ardi edilemez ve yaygin olarak soylendigi gibi, kriz genellikle uygun reformlari uygulama firsatlarini duzenler. Ilk dalga sirasinda (Mart-Temmuz), aciklanan politikalarin bir sonucu olarak, genel olarak mahkumlarin sayisi azalmistir. Kuculme, durumun tersine donmeye basladigi Temmuz ayina kadar algilandi. Bu degisim pandeminin evrimine eslik etmistir. Ancak Portekiz, Ocak ve Mart 2021 arasinda daha zor bir donemle karsi karsiya kalmistir. Bu donemde cezaevi nufusunun zaten arttigini, ancak yavas bir oranda ve hicbir zaman Covid-19 oncesi baslangica ulasmadigi fark edilmektedir.
Aslinda, Ocak ve Mart 2021 arasinda Portekiz’deki feci duruma ragmen, islah sistemi ikinci dalga sirasinda virusun yayilmasi icin sorunlu bir yer gibi gorunmuyordu. Bu sure zarfinda asiri kalabaligi onlemek icin alinan tum onlemler, cezaevlerinde pandemi durumunun kontrol altinda tutulmasina izin vermistir. Su anda mahkumlar, isciler ve genc stajyerler dahil 20000’den fazla kisiden olusan bir Dunya da Covid-19’dan olum kaydedilmedigini ve sadece 14 vakanin pozitif oldugu kaydedilmistir. Bu noktada, 25500’den fazla test ve yaklasIk 7775 asi yapilmistir, ilk ve yasal olarak deli ancak tehlikeli oldugu ilan edilen ve bu nedenle adli tesislere kapatilan mahkumlara asi yapilmistir.

Sonuc
Portekiz cezaevlerinin mevcut durumu ve Kovid-19 pandemisi ile mucadele icin alinan onlemler bircok soruyu gundeme getirdi. Her seyden once, sagci siyasi guclerden, birkac mahkumun serbest birakilmasinin suc artisini tetikleyecegini ve halkin korkusunu artiracagini iddia eden oldukca buyuk bir protesto vardir. Verilerin bu alarmci iddiaya aykiri oldugu kanitlanmistir. Sonuc olarak, cezaevi hizmetlerinin saliverilmesi gereken mahkumlari degerlendirmede yeterli bir is cikarmis oldugu, cezanin uzunlugu ve islenen sucun turu kriterleri ilgili olabilirse, risk degerlendirmesinin (Siddet iceren) yeterli araclari kullanarak tekrar suc islemek baskin olmalidir. Ayrica, cezalarinin kismen affedildigini goren mahkumlar icin, onceki ceza cekme deneyimi, daha fazla suc islemekten caydirmak icin yeterince cezalandirici olabilir.
Yine, hapis cezasinin acisi onemli bir rol oynuyor gibi gorunuyor ve hapis cezalarinin uygulanma biciminde yeniden dusunulmesi gerekir. Bu nedenle, Portekiz ceza sistemi hapis cezalarinin nasil verildigini yansitmalidir, cunku cogu bireyde rehabilitasyon amaci, yalnizca gercekten tehlikeli olanlari hapishaneye gondererek, topluluk cezalariyla tam olarak gerceklestirilebilir. Bu mulahazalar daha iyi bir adalet duygusu ve hapis cezalarinin atasozlerinden ziyade daha ihtiyari olarak kullanilmasini saglayacaktir.
Mahkumlar ceza infaz sistemine girdiklerinde ve cezalarini cekerken ruh sagligi sorunlari icin duzenli bir tarama prosedurunun olmamasi, Portekiz cezaevi sisteminde bu sorunun etkili bir analizini yapilmasini engeller. Bununla birlikte 2020 boyunca, yakin zamanda sunulan resmi raporlar, pandemi onlemleri veya baska nedenlerle aciklanmasi gereken olagandisi bir cezaevi intihar artisini gosterir.
Son olarak, suc faaliyetinin azalmasi birkac nedene bagli olabilir. Magdurlarin olmamasi ve daha etkili bir polislik, pandemilerin ilk doneminde sucta bir sapmaya neden olabilir. Bununla birlikte, bu etki yalnizca kisa bir sure icin cesaret kirici gorunmektedir. Gercekten de, sucu caydirmak icin bir pandemi durumundan daha fazlasinin gerektigi gorulmektedir.

ALİNTİ ~

06 Aralık 2021, 12:16	#1
CeReN Webmaster	Kovid-19 Salgini Sirasinda Mahkumlarda Ruh Sagligi Sorunlari Hapishanedeki mahkumlar, gerek klasIk eserlerde gerekse son yapilan arastirmalarda iyi bir sekilde tasvir edilen hapishane hayatina uyum saglamak icin bile bircok zorlukla karsilasmaktadirlar. Genellikle aileleriyle iletisim eksIkligi nedeniyle bircok mucadeleyle karsi karsiya kalmaktadirlar. Ornegin, cezaevi ziyaretlerinin sayisi ne kadar azsa, saldirganlik duzeyi o kadar yuksek ve dolayisiyla uyum duzeyi o kadar dusuk olur. Ek olarak, bu nufus, hapsedilmenin normal kosullarinda zaten sorunlu kisiler olarak tanimlanrlar. Covid-19 salgini gibi krizle karsi karsiya kaldiklarinda ise zihinsel ve duygusal durumlari daha da kotulesir. Mahkumlar, yasadiklari belirsiz ve yuksek riskli kosullar nedeniyle daha yuksek duzeyde kaygi ve stres yasayabilirler. Ayrica ailelerinden destekten mahrum kalmalari, Covid-19 virusunun bulasma tehlikesi nedeniyle maruz kaldiklari yuksek riskle birlestiginde, endiselerini onemli olcude artirir ve daha fazla uyumsuzluklarina neden olabilir. Bu yazida, Portekiz Hapishane Idaresi tarafindan Covid-19 salginiyla basa cikmak icin uygulanan politikalara ve bir yillik uygulamadan sonra etkilerinin gecici dengesine dair bilgiler bulunmaktadir. Pandemi sirasinda mahkumlarin ruh sagligi kosullarina iliskin bilgilerin yani sira, mukerrer suc oranlarina ve suc faaliyetlerine iliskin veriler de bunlarin gelecekteki cezaevi politikalarina etkilerine iliskin olarak bildirilmektedir. Pandemilerin Mahkumlarin Ruh Sagligi Uzerindeki Etkileri Zamanla, genel olarak hapsedilme yerlerinde ve ozellikle cezaevlerinde ruh sagligi sorunlarinin yayginligi yuksek oranda bildirilmistir. Cogu zaman, bu tur sorunlar hapsedilmeden once zaten mevcuttur, ancak ceza sirasinda ciddi sekilde siddetlenir. Hapishane baglaminda psIkopatolojinin asiri temsili, hem bu bireylerin genellikle gosterdigi kirilganliklarin hem de cezaevlerinin saglikli kosullarinin eksIkliginin bir yansimasidir. Gercekten de, cezaevi ortamlarinin bireysel refah ve sosyal islevsellige zarar verme potansiyeline sahip oldugu dusunulmektedir. Hapishaneye girerken, bireyler genellikle yeni bir gerceklikle, bir dizi zorlukla karsi karsiya kalirlar. Kovid-19 Salgini Sirasinda Mahkumlarda Ruh Sagligi SorunlariHapishane kavrami, genel olarak, bireylerin uyumsuz normlarin ogrenilmesini ve benimsenmesini gerektiren bir hapishane kulturune uyum saglama surecini ifade eder. Gercekten de diger arastirmalar, cezaevi yasasinin mahkumlarin uyum ve rehabilitasyonu uzerindeki zorluklarin etkisinin altini cizmislerdir. Ayrica, hapis cezasi sadece cezaevindeyken uyum ve esenligi degil, ayni zamanda tahliyeden sonra destekleyici aglari koruma yetenegini de etkiler. Hapishanenin bireylerin yasamlari uzerindeki olumsuz etkisini en aza indirmek icin tum bu endiseler mahkumiyet sirasinda dikkate alinmalidir. Bu sorunun kokeni kuskusuz eski olmasina ragmen bu gercek, Covid-19 pandemisinin bir sonucu olarak tum dunyada yasadigimiz istisnai kosullar nedeniyle ozel ilgi gormektedir. Dunya capinda, pandeminin asagilayici etkilerini en aza indirmek icin caba gosterilmistir. Aslinda koronavirus pandemisi, cezaevleri de dahil olmak uzere isleyen kurumlarin yani sira bireysel yasamlari da etkiledi. Ilk olarak, insanlar rutinleri sirasinda yakin olmalari nedeniyle cezaevlerinde ozellikle zor olan virusun yayilmasini onlemek icin sosyal mesafe icin kendilerini seferber ettiler. Ek olarak, saglik profilleri genellikle topluluga kiyasla daha siddetli oldugundan, bu nufus tipik olarak daha savunmasizdir, genellikle daha kotu hijyen kosullari, daha kotu beslenme ve uyusturucu bagimliligi sorunlariyla karsi karsiyadirlar. Pandemi sirasinda karar vericiler ciddi bir salgini onlemek icin bazi kisitlamalar getirmislerdir. Bu tur kisitlamalar ayni zamanda mahkumlarin zihinsel sagliklari icin olumsuz kosullari ve beraberinde cezaevi ortamina uyum saglama zorluklarini da artirmistir. Hapishane Ortami ve Ruh Sagligi Hapishane hayati, mahkumlarin zihinsel sagliklarini muazzam bir sekilde etkileyebilecek bir dizi kosul ve zorlukla ilgilidir. Sik gorulen problem kaynaklari, baskalariyla catismalar, hapishanedeki yasam tarzindan memnuniyetsizlik, kisitlamalara iliskin hayal kirikligi, gelecegin yonunun olmamasi ve yalnizlik veya depresyona neden olur. Sosyal iklimin onemi hapis cezasi baglaminda da incelenmistir. Aslinda, mahkumlarin adaptasyonu genellikle cok boyutludur ve farkli faktorler, sosyal, maddi, duygusal ve ahlaki olarak insanlarin cevreye uyum seklini etkiler. Onceki arastirmalar, hapishane ortaminin bireylerin ruh sagligi uzerindeki korkunc etkisini vurgulamaktaydi. Nurse, Woodcock ve Ormsby mahkumlarin, uyusturucu kullanimi gibi can sIkintisiyla basa cikmak icin bazi uyumsuz basa cikma stratejilerine sahip olduklarini varsayarak, izolasyonlarindan kaynaklanan aciyi sIklikla rapor ettiklerini bulmuslardir. Hapishanede psIkopatolojinin yayginligi yuksek oranda rapor edilmistir. Hapishane populasyonlarinin, genel populasyondaki ruh sagligi bozukluklari insidansini astigi bilinmektedir. Akil sagligi bozukluklarina odaklanan onceki sistematik incelemeler, mahkumlar arasinda daha yuksek psIkopatoloji olusumuna dair saglam kanitlar bulmustur. Genel olarak, mahkumlara kisilik bozuklugu, anksiyete, duygu durum bozukluklari, intihar davranisi riski ve madde kullanim bozukluklari teshisi konma olasiligi daha yuksek gorunur. Bazi arastirmalara gore, asiri kalabalik sorunu bu zorluklari pekistirir ve genellikle mahkumlar uzerindeki olumsuz etkilerle iliskilendirilir. Akil hastaliklari gelistirme riskini artiran cezaevinin kotu kosullari bir yana, bircok suclunun hapisten once semptomlar bildirdigini ve bu semptomlarin suc davranisina katkida bulundugunu belirtmek de onemlidir. Bu nedenle, hapsedilmenin psIkolojik uyumsuzlugun hem nedeni hem de sonucu oldugu kabul edilmelidir. Hapishanelerde ruhsal hastaliklarin yayginligina ragmen, tedavinin onundeki engeller bu soruna yetersiz tepkiyi artiriyor gibi gorunmektedir. Gercekten de, onceki calismalar, hapis cezasinin kendisinin ruh sagligi tedavisi icin bazi zorluklara yol actiginin altini cizmistir. Genellikle, bu engeller mahkumlarin kabuluyle baslar, cunku onlar genellikle kendi baslarina yardim isteme konusunda isteksizlik gosterirler. Ek olarak, resepsiyondaki tarama, fiziksel sagliga daha fazla odaklandigindan, genellikle zihinsel saglikla ilgili bazi sinirlamalar sunar. Ayrica, tarama genellikle ruh sagligi sorunlari hakkinda onceden egitim almamis personel tarafindan yapilir, bu da bu tur degerlendirmelerin uygunsuz olmasina neden olur. Durusma Oncesi Tutuklularin Ozel Durumu Tutukluluk, suc islemekle suclanan bir kisinin suc faaliyetini veya sorusturmaya hukuka aykiri mudahaleyi onlemek icin yargilama oncesi asamada uygulanacak bir tedbirdir. Bu onlem, son care olarak ve yalnizca hapsedilmeyen diger alternatifler uygun gorulmediginde uygulanmalidir. Durusma oncesi tutuklulugun olumsuz etkisi buyuk olcude rapor edilmistir. Onceki calismalar, cezaevinde yargilanmayi bekleyenlerin ruhsal bozukluklarin yani sira intihar davranislari sergileme olasiliginin daha yuksek oldugunun alti cizilmistir. Hukumlu mahkumlarin da paylastigi zorluklara ek olarak, bu kisiler geleceklerinin nasil olacagini bilemedikleri icin mahkum durumlarinin belirsizliginden muzdariptir. Buna ragmen, muhtemelen cezaevinde kaldiklari icin genellikle saglik hizmetlerinden ve mudahalelerden dislanmaktadirlar. Arastirmalar, mahkeme oncesi mahkumlarin genellikle yuksek oranlarda akil hastaligi sergilediklerini, ozellikle de, depresyon, madde kotuye kullanimi, uyum bozukluklari, anksiyete, TSSB ve kisilik bozukluklari oldugunu bildirmistir. Bu bireylerin uyum ve ruh sagligi sorunlari gelistirme egilimlerinin daha yuksek oldugu goz onune alindiginda, Covid-19 salgini gibi bir kriz sirasinda bu oranlarin daha da fazla hafife alinmasi beklenir. Bu nedenle, tutukluluk halinin sadece kesinlikle gerekli oldugu durumlarda kullanilmasinin onemi, psIkolojik bozukluklarin gelismesini onlemek ve cezaevlerinde ki asiri kalabalik sorununu azaltmak icin oldukca onemlidir. Pandemi Sirasinda Hapishane DegisIklikleri ve Portekiz Ornegi Belirtildigi gibi, tutukluluk sirasinda mahkumlar, klasIk eserlerde ve ayni zamanda son arastirmalarda iyi tasvir edilen hapishane hayatina uyum saglamak icin bircok zorlukla karsilasmaktadir. Genellikle aileleriyle iletisim eksIkligi nedeniyle bircok mucadeleyle karsi karsiya kalirlar. Ornegin, Goncalves ve Goncalves tarafindan yurutulen bir arastirma, cezaevi ziyaretlerinin sayisi ne kadar azsa, saldirganligin o kadar yuksek oldugunu ve sonuc olarak da daha dusuk uyum duzeylerinin oldugunu bulmustur. Bu nufusun hapsedilmelerinin normal kosullarinda zaten sorunlu oldugu dusunuldugunde, Covid-19 salgini gibi kriz zamanlarinda zihinsel ve duygusal durumlari daha da kotulesir. Carvalho ve ekibi bu sure boyunca hissedilen zorluklarin ortusmesine isaret ederek bu zorluklari vurgulamistir. Gercekten de mahkumlar, icinde yasadiklari belirsiz ve yuksek riskli kosullar nedeniyle daha yuksek duzeyde kaygi ve stres yasayabilirler. Ote yandan, kontamine olanlari iyilestirmek ve daha fazla kontaminasyonu onlemek icin fiziksel saglik endiseleri olabilir ve akil hastaligini tedavi etmek icin daha az kaynakla sonuclanir. Ayrica, profesyonellere ve personele yonelik talepler, kendileri ve aileleri icin bulasici olma tehlikesiyle ilgili ek bir yuk ile karsi karsiyadir. Hapishanelerde hastaligin yayilmasinin kolaylikla meydana gelebilecegini bilen Kovid-19 pandemisi ile ilgili kaygilar sadece mahkumlari degil, onlara bakmak zorunda olanlari da etkiler. Etkilenen ulkelerdeki cok sayida cezaevi goz onune alindiginda, cezaevi ortamlarinda bir salgin, cezaevi saglik hizmetlerinde buyuk ve surdurulemez bir baskiyla sonuclanabilir. Portekiz’de, 1 Mart 2020 pandeminin baslangicinda, cezaevi nufusu 12.737 (11.869 erkek ve 868 kadin) ve isgal orani %98,5 idi. Boylece sistemin tam kapasitesine neredeyse ulasildi. Bununla birlikte 2019’da bir butun olarak Portekiz hapishane sisteminin sonunda kronik asiri kalabalik bir durumun sayfasini cevirdigi dogruysa, bu sorun Lizbon, cevredeki nufus oraniyla ilgili cesitli tesislerde, Oporto ve bazi yerel hapishaneler yani iki ana sehirde devam etmektedir. Kovid-19 Salgini Sirasinda Mahkumlarda Ruh Sagligi SorunlariSalgin ulkeye ulastiginda, hukumet ve cezaevi yonetimi, hastaligin mahkumlar, cezaevi personeli ve ziyaretciler arasinda yayilmasini onlemek icin kuresel bir cercevede bazi onleyici tedbirler alinmistir. Sonuc olarak, ziyaretler belirli bir sure askiya alinmis, guvenlik nedeniyle haric mahkumlarin nakilleri kesintiye ugramis, egitim, eglence ve dini diger gunluk faaliyetler gecici olarak kapatilmistir. Acil durum plani icin bazi kosullar ongorulmustur ve bu kosullar asagidaki gibidir: • Revirlerin ve acil servislerin kurulmasi, • Portekiz Saglik Genel Mudurlugu’nun yonlendirmelerine gore temizlik ve sanitasyon programlarinin yeniden ayarlanmasi, • Daha savunmasiz olanlarin (yani yasli veya kronik hastaligi olan diger mahkumlardan ayrilmasini saglayarak mahkumlarin yeniden tahsisi, Ayrica, asiri kalabaligi ve dolayisiyla salgin tehlikesini azaltmak icin baska onlemler de onaylandi. Yetkililer, 65 yas ustu, kronik hastalik gecmisi olan, agir ve siddet iceren suclar islememis mahkumlara verilen cezalari affetme karari aldi. Genel olarak, 11 Nisan 2020’den 1 Mart 2021’e kadar 1702 mahkum, cezalarinda af aldi ve sonuc olarak serbest birakildi. Ayrica, siddet icermeyen/agir olmayan bir suctan hukum giyen ve cezasi 2 yildan kisa olan veya iki yildan fazla hapis yatanlarin da mahkumiyet sureleri azaltildi. Halihazirda acik rejimde bulunanlar, 45 gun sureyle cezaevinden cikma firsatina sahip oldular, bunu saglamak icin kullanilan kriterlerin gecerliligi devam ederse yenilenebilir bir onlem. Bu anlamda soz konusu donemde, cezaevi yonetimi 887 gecici olarak izin verdi ve bu tedbir icin uygun adaylari degerlendirmeye devam etti. Su ana kadar onaylanan 887 gecici izinden 40’i izin sirasinda cezasini tamamladi, 386’si sartli saliverildi (bunlardan 40’i pesin), 105 vakada tedbir karari alindi, kurallara uyulmamasi nedeniyle iptal edilmistir. Ayrica, bu sure icinde, 14 mahkum gonullu olarak cezaevine geri dondu ve diger 13 mahkum, Cezaevi Hizmetleri Genel Muduru’nun kararinin ardindan izinlerinin yenilendigini gormedi. Son olarak, yargilama oncesi hapis cezasi yeniden degerlendirilerek, bu kosulun yalnizca baska bir onlemin uygun olmadigi durumlarda uygulanmasi saglandi. Bu nedenle, Mart 2020’den bu yana ve bir yili askin suredir erkek mahkum sayisi 11.000 esiginin uzerinde kaldi. Hapishane nufusunun bir kismi gecici olarak evlerine gitme firsatina sahip oldugu icin, tanidik ve sosyal destegin yani sira hastaliga karsi daha yuksek koruma duygusunun bir sonucu olarak stres ve korku seviyeleri azalabilir. Bu tur tahliyelerin sonuclari sadece pandemi durumu acisindan degil, ayni zamanda mahkumlarin rehabilitasyon sureci acisindan da anlasilmalidir. Spesifik olarak, bu mahkumlarin davranislarinin sartli tahliyeden nasil etkilendigini ve bu tedbirin onlarin uyumlari uzerinde olumlu veya olumsuz bir etkisi olup olmadigini degerlendirmek onemli olabilir. Mahkumlarin cezaevi disindayken nasil davrandiklarina yani, cezasini tekrarlasinlar ya da cekmesinler iliskin muhakemenin yani sira geri dondukten sonra cezaevine nasil uyum saglayacaklarinin onemli pratik sonuclari olabilir. 2.4 Uygulama icin cikarimlarKovid-19 Salgini Sirasinda Mahkumlarda Ruh Sagligi Sorunlari Yukarida sunulan sonuclar, kritik degerlendirmeleri tesvik eder, uygulayicilar ve karar vericiler arasinda tartisilmalidir. Akil sagligi icin hapis cezasinin maliyetleri iyi rapor edilmistir. Hapis disi alternatiflerin mukerrerligi azaltmak icin etkili oldugu tespit edilirse, hapishane kullanimi tartisilmalidir. Aslinda, suclularin belaya giremeyecekleri tespit edilirse, belirli turdeki suclular icin hapis cezasi kararina iliskin yeni politikalar, dolayisiyla hapishane asiri kalabalik sorunu ve hapisten kaynaklanan asagilayici sonuclar dusunulebilir veya en aza indirilebilir. Fark edildigi gibi, cezaevleri genellikle yeterli tedavi kosullarindan yoksundur ve asiri kalabalik dunya capinda yuksek oranda bildirilen bir sorundur. Hapsedilme oranlarini azaltmak, izin verdigi icin acil bir endise gibi gorunur. Covid-19 pandemisinin Portekiz hapishane sistemine getirdigi degisIkliklerin genel etkisinin dikkatli bir degerlendirmesi goz ardi edilemez ve yaygin olarak soylendigi gibi, kriz genellikle uygun reformlari uygulama firsatlarini duzenler. Ilk dalga sirasinda (Mart-Temmuz), aciklanan politikalarin bir sonucu olarak, genel olarak mahkumlarin sayisi azalmistir. Kuculme, durumun tersine donmeye basladigi Temmuz ayina kadar algilandi. Bu degisim pandeminin evrimine eslik etmistir. Ancak Portekiz, Ocak ve Mart 2021 arasinda daha zor bir donemle karsi karsiya kalmistir. Bu donemde cezaevi nufusunun zaten arttigini, ancak yavas bir oranda ve hicbir zaman Covid-19 oncesi baslangica ulasmadigi fark edilmektedir. Aslinda, Ocak ve Mart 2021 arasinda Portekiz’deki feci duruma ragmen, islah sistemi ikinci dalga sirasinda virusun yayilmasi icin sorunlu bir yer gibi gorunmuyordu. Bu sure zarfinda asiri kalabaligi onlemek icin alinan tum onlemler, cezaevlerinde pandemi durumunun kontrol altinda tutulmasina izin vermistir. Su anda mahkumlar, isciler ve genc stajyerler dahil 20000’den fazla kisiden olusan bir Dunya da Covid-19’dan olum kaydedilmedigini ve sadece 14 vakanin pozitif oldugu kaydedilmistir. Bu noktada, 25500’den fazla test ve yaklasIk 7775 asi yapilmistir, ilk ve yasal olarak deli ancak tehlikeli oldugu ilan edilen ve bu nedenle adli tesislere kapatilan mahkumlara asi yapilmistir. Sonuc Portekiz cezaevlerinin mevcut durumu ve Kovid-19 pandemisi ile mucadele icin alinan onlemler bircok soruyu gundeme getirdi. Her seyden once, sagci siyasi guclerden, birkac mahkumun serbest birakilmasinin suc artisini tetikleyecegini ve halkin korkusunu artiracagini iddia eden oldukca buyuk bir protesto vardir. Verilerin bu alarmci iddiaya aykiri oldugu kanitlanmistir. Sonuc olarak, cezaevi hizmetlerinin saliverilmesi gereken mahkumlari degerlendirmede yeterli bir is cikarmis oldugu, cezanin uzunlugu ve islenen sucun turu kriterleri ilgili olabilirse, risk degerlendirmesinin (Siddet iceren) yeterli araclari kullanarak tekrar suc islemek baskin olmalidir. Ayrica, cezalarinin kismen affedildigini goren mahkumlar icin, onceki ceza cekme deneyimi, daha fazla suc islemekten caydirmak icin yeterince cezalandirici olabilir. Yine, hapis cezasinin acisi onemli bir rol oynuyor gibi gorunuyor ve hapis cezalarinin uygulanma biciminde yeniden dusunulmesi gerekir. Bu nedenle, Portekiz ceza sistemi hapis cezalarinin nasil verildigini yansitmalidir, cunku cogu bireyde rehabilitasyon amaci, yalnizca gercekten tehlikeli olanlari hapishaneye gondererek, topluluk cezalariyla tam olarak gerceklestirilebilir. Bu mulahazalar daha iyi bir adalet duygusu ve hapis cezalarinin atasozlerinden ziyade daha ihtiyari olarak kullanilmasini saglayacaktir. Mahkumlar ceza infaz sistemine girdiklerinde ve cezalarini cekerken ruh sagligi sorunlari icin duzenli bir tarama prosedurunun olmamasi, Portekiz cezaevi sisteminde bu sorunun etkili bir analizini yapilmasini engeller. Bununla birlikte 2020 boyunca, yakin zamanda sunulan resmi raporlar, pandemi onlemleri veya baska nedenlerle aciklanmasi gereken olagandisi bir cezaevi intihar artisini gosterir. Son olarak, suc faaliyetinin azalmasi birkac nedene bagli olabilir. Magdurlarin olmamasi ve daha etkili bir polislik, pandemilerin ilk doneminde sucta bir sapmaya neden olabilir. Bununla birlikte, bu etki yalnizca kisa bir sure icin cesaret kirici gorunmektedir. Gercekten de, sucu caydirmak icin bir pandemi durumundan daha fazlasinin gerektigi gorulmektedir. ALİNTİ ~ ________________ Bizde MutSuz Olalim ~
	Alıntı Yap

Şu anda bu konuyu görüntüleyen etkin kullanıcılar: 1 (0 üye ve 1 ziyaretçi)