Baskı Balata Nedir?

**eXaLaNCe** · 28 Mayıs 2023, 17:59

Baskı Balata Nedir?
Baskı balata, diğer ismiyle debriyaj balatası, yalnızca yaylar ve bir kol tarafından kontrol edilebilen metal bir levhadır. Bu metal levha, motor ve vites kutusu arasındaki güç aktarımını sağlar. Motordan şanzımana giden güç akışını sağlayan ve gerekli durumlarda kesen bu basit sistem, vites geçişlerini mümkün kılar; öyle ki baskı balata olmasaydı, manuel araçlarda vites değişimi yapmak neredeyse imkansız olurdu. Daha iyi anlaşılması için gelin baskı balatanın görevlerine hızlıca bir göz atalım!

Baskı Balata Ne İşe Yarar?

Vites değiştirmeyi kolaylaştırır.
Hızlı vites geçişlerini mümkün kılar.
Aracın dur-kalklarda sarsılmasını engeller.
Hızlanmayı kontrol altına alır ve sürüş konforunu arttırır.
Aracın boşta çalışmasını sağlar.
En önemlisi ise baskı balata sistemi, aracın hareket etmesini sağlar! Peki, baskı balata sistemi bütün bu işlemleri nasıl gerçekleştiriyor?

Baskı Balata Nasıl Çalışır?
Araç normal sürüş halindeyken, baskı balata debriyaj diskine baskı uygular ve böylece şanzımanla motor arasındaki güç akışı sağlanır.
Enerji motordan şanzımana, şanzımandan da tahrik milleri ve tekerlere iletilerek hareket sağlanır.
Debriyaja basıldığında ise baskı balata, debriyaj diskine baskı uygulamayı bırakır; yani güç akışı sekteye uğrar.
Baskı balatanın debriyaj diskine uyguladığı bu baskının kesilmesi ise vites geçişini mümkün kılar.
Baskı balatanın çalışma prensibinden de anlaşılacağı üzere, baskı balata yalnızca vites değişimi için değil; aracın hareket etmesi için de gereklidir. Bu nedenle, düzgün çalışması çok önemlidir ve baskı balata arızası dikkate alınmalıdır.

Baskı Balata Arızası Nedir?
otor ve şanzıman arasındaki güç akışını sağlayan baskı balata sistemi, agresif vites kullanımı gibi nedenlerle zamanla aşınır. Özellikle baskı plakasında ciddi aşınmalar meydana gelebilir ve kısa vadede sürüş konforu düşer; uzun vadede ise aracı hareket ettirmek neredeyse imkansız hale gelir. Bu nedenle, “Baskı balata arızası neden olur ve nasıl anlaşılır?” sorularının cevaplarını bilmek önemlidir.

Baskı Balata Arızası Neden Olur?
Agresif vites değişimleri
Yokuşlarda debriyajı zorlamak
Motor freni yapmak için debriyaja yüklenmek
Kontrolsüz yarım debriyaj kullanımı
Debriyaj kayması (Şanzıman sistemindeki birçok farklı sorun, debriyaj kaymasını tektikleyebilir.)
Debriyaj diskinin aşınması
Baskı balata ömrünün tükenmesi
Ayrıca, araçta orjinal baskı balata yoksa ya da araç baskı balata işlemi gördüyse aşağıdaki sorunlar da baskı balatanın yeniden arızalanmasına neden olabilir:

Baskı balata ve serbest bırakma yatağı arasındaki mesafenin yanlış ayarlanması
Yay düzeninin yanlış olması
Aşınan debriyaj diskinin de değiştirilmemesi
Debriyaj kablosunun çok sıkılması
Baskı balata arızası nedenlerinin başında bu durumlar gelmektedir. Ancak, belirtmek isteriz ki baskı balata arızasının en yaygın nedeni yanlış debriyaj kullanımıdır; yanlış kullanım ile ömrü 100.000 km’yi aşabilen bir baskı balatayı haftalar içinde tüketmek mümkündür. Bu nedenle, aracınızın kilometresi düşük olmasına rağmen baskı balata sorunu yaşıyorsanız, sebep sizin sürüş alışkanlıklarınız olabilir.

Baskı balata arızasının en yaygın nedeni yanlış ve agresif debriyaj kullanımıdır.

Baskı Balata Arızası Nasıl Anlaşılır?
Baskı balatanın yalnızca vites değişimi için değil; aracın hareket edebilmesi için de olmazsa olmaz olduğuna yukarıda değindik. Bu nedenle, baskı balatanın sağlıklı kullanılması ve arıza durumunda aşınma ya da dişlilerde kırılma meydana gelmeden müdahale edilmesi çok önemlidir.

Baskı Balata Arızası Belirtileri
Vites geçişlerinde gıcırdama sesi. Baskı balata arızasının en yaygın ve belirgin göstergesi bu sestir. Baskı balata ve serbest bırakma yatağı arasındaki mesafenin dikkatli ayarlanması gerektiğinden bahsetmiştik. Baskı balata arızası olduğunda, bu mesafe de bozulur ve sürtünme sesine benzer bir gıcırdama yapar.
Vites değiştirmede zorluk. Debriyaja bastığınızda, baskı balatanın debriyaj diskine uyguladığı baskı kesilir ve güç akışı sekteye uğrayarak, vites değiştirmeniz kolaylaşır. Ancak, baskı balata arızası söz konusu olduğunda sistem bu işlevini yerine getiremediği için vites değiştirmek de zorlaşır.
Debriyajda sarsıntı. Baskı balata arızasının bir diğer belirgin göstergesi de dur-kalklarda ya da debriyajdan ayağınızı çektiğinizde karşılaşacağınız bir sarsıntıdır. Bu sarsıntının nedeni de yine baskı balatanın görevini yerine getirememesi ve güç akışını kontrol edememesidir.
Çekişte düşüş. Baskı balata, manuel araçlarda çekiş üzerinde de doğrudan etkilidir. Bu nedenle, aracın yokuş performansının düşmesi, zorlandığında motorun boğulması vb. sorunlar, baskı balata arızasından kaynaklanıyor olabilir.

Hızlanma performansında düşüş. Baskı balatanın yalnızca vites geçişlerini kolaylaştırmadığına; aynı zamanda enerjinin motordan şanzıman sistemine, şanzıman sisteminden ise tahrik milleri ve tekerlere aktarılmasını sağladığına yukarıda değinmiştik. Baskı balata arızası söz konusu olduğunda, bu işleyiş de sekteye uğrar ve araç daha yavaş hızlanmaya başlar. Hatta bir zaman sonra gaza bastığınızda, etkisini görememeye başlarsınız.
Debriyaj pedalı direncinde değişim. Şanzıman sisteminin bir parçası olan baskı balata arızası, debriyaj pedalını daha sert, gevşek ya da askıda gibi hissetmenize neden olabilir. Ancak, bu durum doğrudan baskı balata arızasından kaynaklanmıyor da olabilir; yani pek de güçlü bir baskı balata arızası belirtisi değildir.
Debriyajın aşırı ısınması ya da yanık kokusuna neden olması. Aslında bu durum baskı balata arızasının sonucu değil, nedenidir; çünkü debriyajın aşırı ısınması, baska balata yaylarının da ısınmasına ve sürtünmenin de katkısıyla daha kolay eğilip, bükülmesine neden olabilir. Bu nedenle debriyajın aşırı ısınması da baskı balata arızası belirtisi olarak ele alınabilir.
Baskı Balata Arızası Nasıl Çözülür?
Baskı balata arızası nedenleri ve belirtilerine değindik. Peki, baskı balata arızası nasıl çözülür ya da baskı balata nasıl değiştirilir?

Öncelikle baskı balata arızası durumunda, ilk akla gelen baskı balatayı değiştirmek olmamalıdır; çünkü baskı balata sistemi, agresif kullanım söz konusu olmadığı sürece 100.000 km’nin üzerinde sorunsuz bir kullanım sunabilir. Ancak, yine de baskı balata arızası ile karşı karşıyaysanız, neden şanzıman sistemindeki başka bir sorun olabilir ve baskı balatayı değiştirmeniz sorunu çözmenizi sağlamaz. Örneğin; sorunun debriyaj diski olduğu bir durumda, baskı balatayı değiştirseniz dahi birbiriyle doğrudan bağlantılı olan ve birbirine baskı uygulayan bu iki levha, yeniden bozulmaya neden olacaktır. Bu nedenle, baskı balata arızası söz konusu olduğunda, baskı balata değişiminden önce arızanın kaynağı tespit edilmelidir. Böylece hem sürücüde şikayete neden olan sorun çözülebilir hem de yeni baskı balatanın da aşınmasının ve arıza vermesinin önüne geçilebilir.

Ancak, sorunun baskı balatanın kendisindeki aşınmadan ya da ömrünün tükenmesinden kaynaklandığına eminseniz baskı balata değişimi söz konusu olabilir ve değişimi kendiniz dahi yapabilirsiniz; tabii aşağıda sıraladığımız püf noktalara dikkat ederek.

Baskı Balata Nasıl Değiştirilir?
1. Adım: Debriyajın doğru çalışıp çalışmadığı kontrol edilmeli.

Baskı balata değişimi öncesinde, debriyajda kaçırma olup olmadığı kontrol edilmelidir. Bunu anlamak için ise 2 adımlı bir kontrol yeterlidir:

Öncelikle araç bir süre çalıştırılmalı ve debriyaj sistemi ısıtılmalıdır. Ardından araç sabit konuma alınıp motor rölantide çalıştırılmalı ve debriyaja full basılarak, geri vitese geçilmelidir. Eğer araç geri vitese takılabiliyorsa, sorun yok demektir.
İkinci adımda ise yine araç rölantide çalışıyorken debriyaja basılmalı ve araç yüksek vitese alınarak el freni bir anda çekilmelidir. Araç duruyorsa, bu testi de başarıyla geçti demektir ve debriyaj doğru çalışıyordur.
2. Adım: Önce şanzıman sökülmeli.

Baskı balatayı sökmeden önce, şanzımanın sökülmesi gerekir. Bu adımda yalnızca debriyaj seti ve pozitif akü kablosunu çıkarmak yeterlidir.

3. Adım: Volan dişlisi ve şaft contasını kontrol etmek şart.

Debriyaj setini söktükten sonra volan dişlisi ve şaft contasına ulaşılır. Öncelikle bu parçalarda bir aşınma ya da paslanma olup olmadığı kontrol edilmelidir. Eğer bu durumlar söz konusu ise en iyi yöntem yenileri ile değiştirmektir; böylece, gelecekte oluşabilecek sorunlar da önlenebilir. Eğer volan dişlisi ve şaftta sorun yoksa güzelce temizlenmeleri yeterlidir.

4. Adım: Debriyaj diskini takma zamanı geldi.

Debriyaj diski temizlendikten sonra yerine takılabilir. Bu noktada dikkat edilmesi gereken en önemli noktalar ise cıvataları fazla sıkmamak ve debriyaj setinin yerini doğru ayarlamak. Cıvata konusu biraz el becerisine kalsa da debriyaj setinin yerini doğru ayarlamak için merkezleme milinden yardım alınabilir.

5. Adım: Son kontroller!

Sırada tüm parçaların sökme sırası ile yerine geri takılması ve tabii ki şanzıman sisteminin motor bloğuna montajının tamamlanması kaldı. İşte bu aşamada, çok dikkatli olunmalıdır. Hem motor bağlantısını yaparken sisteme zarar verilmemeli hem de debriyaj kablosunu gereğinden az ya da fazla sıkmamaya özen gösterilmelidir.

28 Mayıs 2023, 17:59	#1
eXaLaNCe EylulSohbet.Net	Baskı Balata Nedir? Baskı Balata Nedir? Baskı balata, diğer ismiyle debriyaj balatası, yalnızca yaylar ve bir kol tarafından kontrol edilebilen metal bir levhadır. Bu metal levha, motor ve vites kutusu arasındaki güç aktarımını sağlar. Motordan şanzımana giden güç akışını sağlayan ve gerekli durumlarda kesen bu basit sistem, vites geçişlerini mümkün kılar; öyle ki baskı balata olmasaydı, manuel araçlarda vites değişimi yapmak neredeyse imkansız olurdu. Daha iyi anlaşılması için gelin baskı balatanın görevlerine hızlıca bir göz atalım! Baskı Balata Ne İşe Yarar? Vites değiştirmeyi kolaylaştırır. Hızlı vites geçişlerini mümkün kılar. Aracın dur-kalklarda sarsılmasını engeller. Hızlanmayı kontrol altına alır ve sürüş konforunu arttırır. Aracın boşta çalışmasını sağlar. En önemlisi ise baskı balata sistemi, aracın hareket etmesini sağlar! Peki, baskı balata sistemi bütün bu işlemleri nasıl gerçekleştiriyor? Baskı Balata Nasıl Çalışır? Araç normal sürüş halindeyken, baskı balata debriyaj diskine baskı uygular ve böylece şanzımanla motor arasındaki güç akışı sağlanır. Enerji motordan şanzımana, şanzımandan da tahrik milleri ve tekerlere iletilerek hareket sağlanır. Debriyaja basıldığında ise baskı balata, debriyaj diskine baskı uygulamayı bırakır; yani güç akışı sekteye uğrar. Baskı balatanın debriyaj diskine uyguladığı bu baskının kesilmesi ise vites geçişini mümkün kılar. Baskı balatanın çalışma prensibinden de anlaşılacağı üzere, baskı balata yalnızca vites değişimi için değil; aracın hareket etmesi için de gereklidir. Bu nedenle, düzgün çalışması çok önemlidir ve baskı balata arızası dikkate alınmalıdır. Baskı Balata Arızası Nedir? otor ve şanzıman arasındaki güç akışını sağlayan baskı balata sistemi, agresif vites kullanımı gibi nedenlerle zamanla aşınır. Özellikle baskı plakasında ciddi aşınmalar meydana gelebilir ve kısa vadede sürüş konforu düşer; uzun vadede ise aracı hareket ettirmek neredeyse imkansız hale gelir. Bu nedenle, “Baskı balata arızası neden olur ve nasıl anlaşılır?” sorularının cevaplarını bilmek önemlidir. Baskı Balata Arızası Neden Olur? Agresif vites değişimleri Yokuşlarda debriyajı zorlamak Motor freni yapmak için debriyaja yüklenmek Kontrolsüz yarım debriyaj kullanımı Debriyaj kayması (Şanzıman sistemindeki birçok farklı sorun, debriyaj kaymasını tektikleyebilir.) Debriyaj diskinin aşınması Baskı balata ömrünün tükenmesi Ayrıca, araçta orjinal baskı balata yoksa ya da araç baskı balata işlemi gördüyse aşağıdaki sorunlar da baskı balatanın yeniden arızalanmasına neden olabilir: Baskı balata ve serbest bırakma yatağı arasındaki mesafenin yanlış ayarlanması Yay düzeninin yanlış olması Aşınan debriyaj diskinin de değiştirilmemesi Debriyaj kablosunun çok sıkılması Baskı balata arızası nedenlerinin başında bu durumlar gelmektedir. Ancak, belirtmek isteriz ki baskı balata arızasının en yaygın nedeni yanlış debriyaj kullanımıdır; yanlış kullanım ile ömrü 100.000 km’yi aşabilen bir baskı balatayı haftalar içinde tüketmek mümkündür. Bu nedenle, aracınızın kilometresi düşük olmasına rağmen baskı balata sorunu yaşıyorsanız, sebep sizin sürüş alışkanlıklarınız olabilir. Baskı balata arızasının en yaygın nedeni yanlış ve agresif debriyaj kullanımıdır. Baskı Balata Arızası Nasıl Anlaşılır? Baskı balatanın yalnızca vites değişimi için değil; aracın hareket edebilmesi için de olmazsa olmaz olduğuna yukarıda değindik. Bu nedenle, baskı balatanın sağlıklı kullanılması ve arıza durumunda aşınma ya da dişlilerde kırılma meydana gelmeden müdahale edilmesi çok önemlidir. Baskı Balata Arızası Belirtileri Vites geçişlerinde gıcırdama sesi. Baskı balata arızasının en yaygın ve belirgin göstergesi bu sestir. Baskı balata ve serbest bırakma yatağı arasındaki mesafenin dikkatli ayarlanması gerektiğinden bahsetmiştik. Baskı balata arızası olduğunda, bu mesafe de bozulur ve sürtünme sesine benzer bir gıcırdama yapar. Vites değiştirmede zorluk. Debriyaja bastığınızda, baskı balatanın debriyaj diskine uyguladığı baskı kesilir ve güç akışı sekteye uğrayarak, vites değiştirmeniz kolaylaşır. Ancak, baskı balata arızası söz konusu olduğunda sistem bu işlevini yerine getiremediği için vites değiştirmek de zorlaşır. Debriyajda sarsıntı. Baskı balata arızasının bir diğer belirgin göstergesi de dur-kalklarda ya da debriyajdan ayağınızı çektiğinizde karşılaşacağınız bir sarsıntıdır. Bu sarsıntının nedeni de yine baskı balatanın görevini yerine getirememesi ve güç akışını kontrol edememesidir. Çekişte düşüş. Baskı balata, manuel araçlarda çekiş üzerinde de doğrudan etkilidir. Bu nedenle, aracın yokuş performansının düşmesi, zorlandığında motorun boğulması vb. sorunlar, baskı balata arızasından kaynaklanıyor olabilir. Hızlanma performansında düşüş. Baskı balatanın yalnızca vites geçişlerini kolaylaştırmadığına; aynı zamanda enerjinin motordan şanzıman sistemine, şanzıman sisteminden ise tahrik milleri ve tekerlere aktarılmasını sağladığına yukarıda değinmiştik. Baskı balata arızası söz konusu olduğunda, bu işleyiş de sekteye uğrar ve araç daha yavaş hızlanmaya başlar. Hatta bir zaman sonra gaza bastığınızda, etkisini görememeye başlarsınız. Debriyaj pedalı direncinde değişim. Şanzıman sisteminin bir parçası olan baskı balata arızası, debriyaj pedalını daha sert, gevşek ya da askıda gibi hissetmenize neden olabilir. Ancak, bu durum doğrudan baskı balata arızasından kaynaklanmıyor da olabilir; yani pek de güçlü bir baskı balata arızası belirtisi değildir. Debriyajın aşırı ısınması ya da yanık kokusuna neden olması. Aslında bu durum baskı balata arızasının sonucu değil, nedenidir; çünkü debriyajın aşırı ısınması, baska balata yaylarının da ısınmasına ve sürtünmenin de katkısıyla daha kolay eğilip, bükülmesine neden olabilir. Bu nedenle debriyajın aşırı ısınması da baskı balata arızası belirtisi olarak ele alınabilir. Baskı Balata Arızası Nasıl Çözülür? Baskı balata arızası nedenleri ve belirtilerine değindik. Peki, baskı balata arızası nasıl çözülür ya da baskı balata nasıl değiştirilir? Öncelikle baskı balata arızası durumunda, ilk akla gelen baskı balatayı değiştirmek olmamalıdır; çünkü baskı balata sistemi, agresif kullanım söz konusu olmadığı sürece 100.000 km’nin üzerinde sorunsuz bir kullanım sunabilir. Ancak, yine de baskı balata arızası ile karşı karşıyaysanız, neden şanzıman sistemindeki başka bir sorun olabilir ve baskı balatayı değiştirmeniz sorunu çözmenizi sağlamaz. Örneğin; sorunun debriyaj diski olduğu bir durumda, baskı balatayı değiştirseniz dahi birbiriyle doğrudan bağlantılı olan ve birbirine baskı uygulayan bu iki levha, yeniden bozulmaya neden olacaktır. Bu nedenle, baskı balata arızası söz konusu olduğunda, baskı balata değişiminden önce arızanın kaynağı tespit edilmelidir. Böylece hem sürücüde şikayete neden olan sorun çözülebilir hem de yeni baskı balatanın da aşınmasının ve arıza vermesinin önüne geçilebilir. Ancak, sorunun baskı balatanın kendisindeki aşınmadan ya da ömrünün tükenmesinden kaynaklandığına eminseniz baskı balata değişimi söz konusu olabilir ve değişimi kendiniz dahi yapabilirsiniz; tabii aşağıda sıraladığımız püf noktalara dikkat ederek. Baskı Balata Nasıl Değiştirilir? 1. Adım: Debriyajın doğru çalışıp çalışmadığı kontrol edilmeli. Baskı balata değişimi öncesinde, debriyajda kaçırma olup olmadığı kontrol edilmelidir. Bunu anlamak için ise 2 adımlı bir kontrol yeterlidir: Öncelikle araç bir süre çalıştırılmalı ve debriyaj sistemi ısıtılmalıdır. Ardından araç sabit konuma alınıp motor rölantide çalıştırılmalı ve debriyaja full basılarak, geri vitese geçilmelidir. Eğer araç geri vitese takılabiliyorsa, sorun yok demektir. İkinci adımda ise yine araç rölantide çalışıyorken debriyaja basılmalı ve araç yüksek vitese alınarak el freni bir anda çekilmelidir. Araç duruyorsa, bu testi de başarıyla geçti demektir ve debriyaj doğru çalışıyordur. 2. Adım: Önce şanzıman sökülmeli. Baskı balatayı sökmeden önce, şanzımanın sökülmesi gerekir. Bu adımda yalnızca debriyaj seti ve pozitif akü kablosunu çıkarmak yeterlidir. 3. Adım: Volan dişlisi ve şaft contasını kontrol etmek şart. Debriyaj setini söktükten sonra volan dişlisi ve şaft contasına ulaşılır. Öncelikle bu parçalarda bir aşınma ya da paslanma olup olmadığı kontrol edilmelidir. Eğer bu durumlar söz konusu ise en iyi yöntem yenileri ile değiştirmektir; böylece, gelecekte oluşabilecek sorunlar da önlenebilir. Eğer volan dişlisi ve şaftta sorun yoksa güzelce temizlenmeleri yeterlidir. 4. Adım: Debriyaj diskini takma zamanı geldi. Debriyaj diski temizlendikten sonra yerine takılabilir. Bu noktada dikkat edilmesi gereken en önemli noktalar ise cıvataları fazla sıkmamak ve debriyaj setinin yerini doğru ayarlamak. Cıvata konusu biraz el becerisine kalsa da debriyaj setinin yerini doğru ayarlamak için merkezleme milinden yardım alınabilir. 5. Adım: Son kontroller! Sırada tüm parçaların sökme sırası ile yerine geri takılması ve tabii ki şanzıman sisteminin motor bloğuna montajının tamamlanması kaldı. İşte bu aşamada, çok dikkatli olunmalıdır. Hem motor bağlantısını yaparken sisteme zarar verilmemeli hem de debriyaj kablosunu gereğinden az ya da fazla sıkmamaya özen gösterilmelidir. hisseyab bunu beğendi.
	Alıntı Yap

Şu anda bu konuyu görüntüleyen etkin kullanıcılar: 1 (0 üye ve 1 ziyaretçi)