Sosyal Fobi Nedir?


Sosyal fobi kendini, toplum içinde rahat hissedememe, eleştiri alacağı korkusu, rezil duruma düşeceği davranışlar sergileyeceği konusunda sosyal ortamlarda bulunamama durumu olarak gösterir…

Sosyal Fobi
Sosyal fobi kendini, toplum içinde rahat hissedememe, eleştiri alacağı korkusu, rezil duruma düşeceği davranışlar sergileyeceği konusunda sosyal ortamlarda bulunamama durumu olarak gösterir.

Bu kişiler kendilerini sosyal ortamda o kadar gergin ve sıkıntılı hissederler ki bir an önce o ortamdan kaçmak ve yalnız kalmak isteği içine girerler. Sosyal fobikler kendilerini birçok alanda eksik ve yetersiz hissetme durumu içinde olurlar. Başarmak ve üretmek onlar için oldukça zor kavramlar gibi görülür ve kişi yalnız başına bir şeylerin altından kalkmak gibi eylemlerin içine girmekten kaçınır.

Alışveriş merkezlerine, restoranlara, mağazalara hatta doktora bile tek başına gitmekten kaçınma durumları ise bağımlı yanlarını ortaya çıkaran özellikleridir. Bu kişiler özgüvenleri eksik ya da özgüvenlerini kaybetmiş kişilerdir. Dışarıdan gelen ya da gelme ihtimali olan eleştirilere maruz kalmamak adına sosyal ortama girmedikleri gibi, bu eleştirileri daha çok kendilerine kendileri söylerler.

Sosyal bir ortama girdiklerinde ve ilgi onlara döndüğünde ise bir takım belirtiler gösterirler. Bunların başında yüz kızarması, el ve bacaklarının hareketlerini kontrol edememe, bir an önce oradan uzaklaşma isteği, sıkılmışlık ifadeleri sergilemeleri, etrafı inceliyormuş gibi boş boş etrafına bakınma, kimseyle göz göze gelmemek için başını önünde eğik tutma vs. gelmektedir.

Bunların yanında sosyal ortamlarda başkaları tarafından izleneceği hissini yaşarlar, utanç duyacağı davranışlar sergileyeceklerini hissederler. Hata yapmamak ve sakarlık çıkarmamak için çok fazla kendilerini kontrol altında tutarlar, aksi halde utancından rezil olacağı duygusu o kadar yoğunlaşır ki, bu gerginlik davranışlarından hemen anlaşılır.


Sosyal Fobinin Tedavi ve Terapi Yaklaşımları

Psikoterapi : Sosyal Fobi sorunu olan kişilerde özgüven eksikliği sebebiyle atılacak ilk adım bu güveni kişiye sağlamak ve onları daha sosyal ve gündelik işlerini tek başlarına yapabilen bireyler haline getirebilmek birincil hedeftir. Terapatik süreçte de sosyal fobikler terapistlerine karşı sosyal ortamdaki belirtilerini sergileyebilirler.

Oluşturulacak karşılıklı güven ve rahatlık kişiyi terapiye çekmeye yarayacaktır. Terapist kişinin durumu hakkında derinlemesine analizi gerçekleştirdikten sonra kişiye özgüven ve sosyallik kazandırmaya yönelik terapi seansları gerçekleştirir. Davranışçı yaklaşıma göre sosyal fobik tanısıyla takip edilen bir danışana başarabileceği ve kolaydan zora doğru giden küçük ev ödevleri verilerek başarmış olma duygusunun ne anlama geldiğini yeniden hissettirmesi terapiyi ve gidişatı olumlu yönde etkileyecektir.

Bu anlamda sosyal fobik tanısı alan danışanlara sosyal beceri kazandırma seansları yoğunlaştırılarak bu kişilerin toplum içine katılımları sağlanmalıdır. Bilişsel anlamda kişileri sorunlarının tanımlandırmalarını sağlayarak, bu durumun onlar için ne anlama geldiğini öğrendikten sonra, yerleşmiş olumsuz bilişsel şema yerine olumlu bir şema oluşturmak ve bu olumlu şemanın ne olacağı konusundaki kararı birlikte vermek kişinin de düşüncesinin önemli olduğu mesajını vermek en doğru yaklaşım olacaktır.

Örneğin büyük marketlere gidemeyen bir sosyal fobik danışana önce küçük bakkala gitme ödevi verilmelidir. Burada amaç kolaydan zora doğru, asıl hedefi gerçekleştirme adına doğru ve etkin ödevler sunulmalıdır. Aksi halde danışanın durumuna göre direnci artabilir ve işe yaramadığı öğrenilen bir ödevin tekrar yaptırılması zorlaşabilir.

Hipnoterapi : Bu tedavi ve terapi yaklaşımının psikoterapi sürecinin akabinde uygulanması kişiyi rahatlatacak ve verilen ödevler konusundaki cesareti arttırması sağlanacaktır. Bilinmesi gereken ilk kural ise kişinin analizinin ayrıntılı yapılmasından sonra hipnoterapi sürecine girilmesidir. Aksi halde kişiyi bulunduğu durumun içine daha fazla itilmesi istemeyen sonuçlardan olabilmektedir.