Diş kirası ne anlama gelmektedir?
Osmanlı döneminin ramazan kültürüne ait bir tabir olan "diş kirası" tabiri, ramazanlarda iftara gidilen saray ve konaklarda misafirlere verilen hediyeler için kullanılmıştır.

Osmanlı'da diş kirası geleneği
Osmanlı Devleti’nde vükelâ ve devlet ricâlinin saray ve konaklarında her akşam iftar yemeği verilmesi yerleşmiş bir gelenekti. Bu iftarlarda misafirlere ve özellikle fakirlere yemekten sonra diş kirası adıyla para ve çeşitli hediyeler dağıtılırdı. Bu gelenek ile ev sahibi; "Misafirim oldunuz, benim sevap kazanmam için zahmet edip yol yürüdünüz, yemek yerken dişlerinizi yordunuz, bu da sizin dişinizin kirası olsun" diyerek misafilerine hediyeler ikram ederdi.

Diş kirası âdeti özellikle sultan saraylarında geniş ölçüde uygulanmaktaydı. Bazı kaynaklarda, Fâtih Sultan Mehmed’in vezîriâzamı Mahmud Paşa’nın tertip ettiği ziyafetlerde pilâv içine altın paralar koydurduğu ve bu paralara yemek sırasında onları bulanların sahip olduğu belirtilmektedir.

Sultan saraylarına gidenler iftardan sonra harem ağaları vasıtasıyla saygılarını bildirirler; karşılığında da derecelerine göre hediye ve para alırlardı. Harem ağası hediyeleri sunarken bunları öpüp başına koyduktan sonra teslim eder, davetliler de aynı şekilde davranarak hediyeleri kabul ederlerdi.

Diş kirası geleneği bir dönem yarı resmî bir nitelik kazanmış ve çeşitli rütbeden memurlar, âmirleri tarafından verilen yemeğe gitmeyi bir vazife saymaya başlamışlardı. . Ancak Osmanlı döneminin sonlarına doğru 2. Meşrutiyet’le birlikte gerek sarayın eski durumunu kaybetmesi, gerekse âdeti uygulayacak konak sahiplerinin kalmaması gibi sebeplerle diş kirası adeti de ortadan kalkmış ve günümüzde de tekrar hatırlanan adetlerden birisi olmuştur.