Bir kisinin sulfonamid adi verilen kimyasallar iceren ilaclara alerjik reaksiyon gostermesi durumunda sulfa alerjisi ortaya cikmaktadir. Sulfa, bazi antibiyotiklerle bazi ilaclardan elde edilen bir bilesenidir. Doktorlar ve eczacilar, cilt bozukluklari, goz enfeksiyonlari ve romatoid artrit gibi bircok durumu tedavi etmek icin sulfa iceren ilaclar kullanmaktadirlar. Kisiler benzer isimlerine ragmen sulfa ile sulfit arasinda bir fark oldugunu unutmamalidir. Sulfitler bircok sarapta ve gidada katki maddesi ve koruyucu olarak kullanilmaktadir. Ayrica sulfa, sulfat ve sulfurden farklidir. Hem sulfa ilaclari hem de sulfit alerjik reaksiyonlara neden olabilmektedir, ancak bu iki durum birbiriyle iliskili degildir. Sulfa alerjisi olan kisinin mutlaka sulfit alerjisi olmasi gerekmemektedir, bu nedenle capraz reaktivite yoktur. Bu makalede sulfa alerjisinin belirti ve semptomlari, kacinilmasi gereken ilaclar, komplikasyonlar ve tedavisi ayrica sulfa ve sulfit alerjileri arasindaki fark hakkinda bilgiler yer almaktadir.

Sulfa Alerjileri Nedir?Semptomlari
Kasintili cilt, kasintili gozler ve sersemlik sulfa alerjilerinin semptomlari olmaktadir. Sulfa alerjisinin belirtileri bulunmaktadir ve bunlar asagidaki gibidir:
• Ciltte kizariklik veya kurdesen
• Kasinan cilt
• Kasinan gozler
• SikisIk hissetmek
• Agiz veya bogazda sisme
• Astim veya hiriltili solunum
• Mide bulantisi ya da kusma
• Bas donmesi
• Karin kramplari
Ayrica anafilaksi gibi ciddi alerjik reaksiyon, yasami tehdit edebileceginden tibbi bir acil durumdur. Bazi kisilerin sulfa ilaclarina neden tepki verdigi belli degildir. Bununla birlikte, HIV veya AIDS ile yasayan kisilerin sulfa alerjisine sahip olma olasiligi daha yuksek olabilmektedir.



Sulfa Iceren Ilaclar
1936’dan beri bakteriyel enfeksiyonlarin tedavi edilmesinde sulfa iceren bilesIkler kullanilmaktadir. Gunumuzde sulfa, goz damlalari, yanik kremleri ve vajinal fitiller dahil olmak uzere bircok ilacta mevcuttur.

Kacinilmasi Gereken Ilaclar
Sulfa, bazi ilaclarin bir bilesenidir. Sulfa alerjisi oldugunu dusunen kisi ya bazi ilaclardan kacinmali ya da bunlardan herhangi birini almasi icin doktoruyla gorusmelidir. Bu ilaclar asagidaki gibidir:
• Eritromisin-sulfizoksazol ve trimetoprim-sulfametoksazol yani Septra ve Bactrim gibi antibiyotiklerin yer aldigi bazi ilac kombinasyonlari
• Dapson, cuzzam, dermatit ve bazi pnomoni turleri icin bir tedavi
• Crohn hastaligi, romatoid artrit ve ulseratif koliti tedavi eden sulfasalazin (Azulfidin)
• Goz enfeksiyonlarini tedavi etmek icin goz damlasi olan sulfasetamid (BLEPH-10)
• Sulfadiazin gumus (Silvadene), doktorlarin yanik enfeksiyonlarini tedavi etmek icin recete ettigi krem
Bununla birlikte, sulfonamid iceren her ilac, sulfa alerjisi olan kisilerde bir reaksiyonu tetiklememektedir. Kisiler, ilaclari kullanmanin guvenli olup olmadigini doktorlariyla gorusmelidirler. Bazi durumlarda capraz reaksiyon olabileceginden, doktor faydalari vaka bazinda degerlendirmelidir. Bunlar asagidaki gibidir:
• Gliburid (Glynase, Diabeta) ve glimepiride (Amaryl) gibi diyabet ilaclari
• Selekoksib (Celebrex) gibi steroid olmayan antiinflamatuar ilaclar (NSAID’ler)
• Hidroklorotiyazid (Microzide) ve furosemid (Lasix) gibi diuretikler
Sulfonamid iceren bazi ilaclarin, sulfa alerjisi bulunan kisilerde alerjik reaksiyonlara nsebep oldugu tespt edilmemistir. Bu ilaclar asagidaki gibidir:
• Sumatriptan (Sumavel,mitrex, Dosepro)Naratriptan (Amerge) gibi bazi migren ilaclari

Sulfa ve Sulfit Alerjisi
Sulfa alerjileri ve sulfit alerjileri farklidir. Gida maddelerinde sulfitler dogal olarak bulunurken, sulfa ilaclari olusmamaktadir. Anlasilir bir sekilde, sulfa alerjisi olan bazi kisiler, sulfitlere de alerjik olduklarini dusunebilmektedirler, cunku iki kimyasalin isimleri benzerdir. Hem sulfa hem de sulfitler alerjik reaksiyonlara neden olabilmektedir, ancak bunlar iki ayri alerjidir ve aralarinda bir baglanti yoktur. Bir kisi, sulfa ilaclarina karsi hassas veya alerjisi oldugu icin sulfit iceren yiyecek ve iceceklerden kacinmak zorunda degildirler.

Komplikasyonlari
Kisi anafilaksi semptomlari veya Stevens-Johnson sendromu yasarsa, acil tedavi almalidir. Sulfa alerjisi olan kisi ciddi komplikasyonlar yasayabilmektedir. En tehlikeli olan anafilaksi veya Stevens-Johnson sendromudur.

Anafilaksi
Anafilaksi, potansiyel olarak olumcul olabilecek bir alerjik reaksiyondur. Boyle bir reaksiyonu yasama riski daha yuksek olanlar asagidaki gibidir:
• Ailede anafilaksi oykusu olanlar
• Diger alerjileri olanalar
• Astimi olanlar
Anafilaksi semptomlari bulunmaktadir ve bunlar asagidaki gibidir:
• Kurdesen veya kaynaklarin yaninda kasintili kirmizi dokuntu
• Bogazin sismesi
• Goz kapaklari ve agiz gibi vucudun baska yerlerinde sisme
• Nefes almada zorluk
• Oksurme
• Yutma guclugu
• Goguste gerginlik
• Yutma guclugu
• Kusma ve ishal
• Karin kramplari
• Solgunluk
• Bas donmesi



Sulfa Alerjileri Nedir?Stevens-Johnson Sendromu
Stevens-Johnson sendromu, kisinin cildini, mukoza zarini, cinsel organlarini ve gozlerini etkileyen, nadir fakat siddetli bir sulfa alerjisi turudur. Stevens-Johnson sendromunun semptomlari bulunmaktadir ve bunlar asagidaki gibidir:
• Grip benzeri semptomlar
• Agiz, bogaz, goz veya cinsel organ cevresinde agrili kirmizi kabarciklar
• Siddetli kirmizi veya mor deri dokuntusu
• Deri dokulmesi
• Yorgunluk
• Ishal
• Mide bulantisi ve kusma
• Ates

Tedavi
Bir sulfa alerjisinin tedavisi, kisinin yasadigi semptomlara baglidir. Kurdesen, kizariklik veya kasinti icin, doktor antihistaminikler veya kortikosteroidler recete etmektedir. Kisi hiriltili solunum gibi herhangi bir solunum semptomu yasarsa, bronkodilator adi verilen bir ilaca ihtiyac duyabilmektedir. Bu, akcigerler arasindaki hava gecislerini genisletmeye yardimci olmaktadir. Anafilaksi veya Stevens-Johnson sendromunun semptomlarini ortaya ciktiklarinda tibbi acil durumlar olarak tedavi etmek hayati onem tasimaktadir. Bir anafilaktik reaksiyon genellikle epinefrin verilmesini gerektirmektedir. Stevens-Johnson sendromlu kisilerin genellikle tedavi icin yogun bakim unitesinde zaman gecirmesi gerekmektedir. Bu onlemler asagidaki gibidir:
• Inflamasyonu kontrol etmeye yardimci olan kortikosteroidler
• Cilt enfeksiyonlarinin onlenmesinde ve tedavisinde etkili olan antibiyotikler
• Hastaligin daha da ilerlemesini durdurmak icin intravenoz (IV) immunoglobulinler
Eger kiside sulfa ilaclarina karsi alerjik reaksiyon varsa, ilaci kullanmayi hemen sonlandirmali ve acil olarak doktora gorunmelidir. Ilac recete eden yetkililer ilac yazarken bireyin ilac alerjisi olup olmadigindan haberdar olmalidir. Herhangi bir alerjiyi ayrintili olarak tanimlayan tibbi uyari karti veya tibbi uyari bilezigi tasimak, kisi acil bir durumda bunu kendi kendine iletemeyebileceginden uygun tedaviyi saglamaya yardimci olacaktir.
Bircok ilac sulfa icermektedir, ancak sulfa ilaclarina karsi alerjik reaksiyonlar nadirdir. Sulfa alerjisi olan kisi, bilesigi iceren ilaclarla temas ederse, kizariklik, kurdesen, ciltte veya gozlerde kasinti ve sisme yasayabilmektedir. Bazi kisiler ayrica anafilaksi ve Steven-Johnson sendromu gibi daha siddetli reaksiyonlar yasayabilmektedir ve bunlar tibbi acil durumlardir. Kisi, advers reaksiyona neden olabilecek herhangi bir ilac almadiklarindan emin olmak icin tum saglik hizmeti saglayicilarini alerjileri hakkinda bilgilendirmelidir. Doktor, en iyi hareket tarzini belirleyebilmektedir. Daha fazla test yapmak, hangi ilaclardan ve urunlerden kacinilmasi gerektigi konusunda tavsiyede bulunmak icin bir uzmanla gorusmesi onerebilmektedirler.