IRCForumu.ORG   sohbetkacak
reklamalanı


 
 
Seçenekler Stil
Alt 26 Nisan 2022, 08:45   #1
Webmaster
CeReN - ait Kullanıcı Resmi (Avatar)

Standart Bitkilerde Soguk Ve Donma Zararlanmasi

Sicaklik bir tur icin kritik seviyenin altina dustugunde bitki hucreleri zarar gorur. Bir bitkinin dusuk sicakliklara maruz kalmasi nedeniyle karsilasabilecegi iki tur zararlanma vardir. Bunlardan biri soguk zararlanmasi, digeri donma zararlanmasidir.


1-Soguk ZararlanmasiBitkilerde [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] ve Donma Zararlanmasi
Soguk hasari, donma noktasinin (0 santigrat derecenin) uzerindeki sicakliklarin neden oldugu bitki parcalarina verilen zarardir. YaklasIk 20 ila 0 santigrat derece arasinda (genellikle 12,5 santigrat derece civarinda) meydana gelen soguk zararlanmasidir. Bircok meyve ve sebzeyi etkiler. Tropikal veya subtropikal kokenli bitkiler en hassas olanlardir. Soguktan zarar gormus yapraklar mor veya kirmizimsi olabilir ve bazi durumlarda solgunlasabilir. Hassas turlerin hem cicekleri hem de meyveleri zarar gorebilir.

Soguk Zararlanmasi Belirtileri
Dusuk sicakliga maruz kalmaya tepki olarak hassas turlerde cesitli fizyolojik ve biyokimyasal degisIklikler meydana gelir. Bu degisIklikler, yuzeyde cukurlasma, renk bozulmasi, ic bozulma, olgunlasmama, dirilik kaybi, buyume inhibisyonu, solma, lezzet kaybi ve curume gibi cesitli soguk hasari semptomlarinin gelismesine yol acar. Olumcul olmayan sicakliklarda kucuk soguk stresi normalde geri donusumludur. Kritik araligin uzerinde kademeli olarak azalan sicakliklara maruz kalmak, bitkilerde daha sonra dusuk sicakliklara maruz kalma sirasinda zararlanmayi azaltabilecek veya ortadan kalkabilecek sertlesmelere de neden olabilir.
Hucrelerde buz kristalleri gelismedigi icin soguk zararlanmalari donma zararlanmalarindan farklidir. Soguk hasari semptomlarinin ciddiyeti hem saklama sicakligi hem de soguk muamelenin uzunlugu ile ilgilidir. Bu nedenle semptomlar daha uzun muamele sureleri icin daha dusuk saklama sicakliklari ile artar. Meyve dusuk sicakliktayken bazi soguk hasari belirtileri ortaya cikabilir, meyve sogutma sicakligindan oda sicakligina cikarildiginda bu belirtiler artar. Urunler, soguk hasarina karsi duyarliliklari bakimindan farklilik gosterir. Muzlarin 12,5 santigrat derecenin altinda birkac gun saklandiginda asiri derecede soguga duyarli oldugu gorulurken, tatli sulu kavunlarin (kis kavunu) 5 santigrat derecede soguma belirtileri gostermesi haftalar gerektirir. Soguk hasari ile ilgili en buyuk zorluk, gelisiminin biyokimyasal ve fizyolojik temelinin bilinmemesidir. Belirtilerin baslamasi icin gereken sicaklik kombinasyonlarina gore zamanin ongorulemeyen dogasi nedeniyle, soguk hasarinin baslangicini ve ciddiyetini tahmin etmek zordur. Kisa bir soguk muamele suresi herhangi bir semptom gelistirmeyebilir ancak daha uzun sogukta saklama sureleri bozuklugu neden olabilir. Dusuk sicakliga maruz kalma suresine bagli olarak sitolojik degisIklikler tersine cevrilebilir veya geri dondurulemez olabilir.



Soguk Zararlanmasi Semptomlarinin AzaltilmasiBitkilerde Soguk ve Donma Zararlanmasi
Soguk zararini onlemek icin dikim tarihleri degistirilebilir ancak bu genellikle bitkinin daha sonraki gelisimi uzerindeki etkisi nedeniyle zordur. Depolanan sebze ve meyvelerde soguk zararlanmasini onlemek icin uygun depolama sicakliklarinin korunmasi esastir. Soguk hasari semptomlarini azaltmak icin hasat sonrasi yonetim sekilleri sunlardir:
Sicaklik uygulama: Sicak suya daldirma, sicak suyla fircalama, kurleme veya sicak nemli hava ile iklimlendirme seklinde kisa sureli yuksek sicaklik uygulamalarinin, narenciyede soguk hasari insidansini azalttigi gosterilmistir.
Bitki buyume duzenleyicileri: Jasmonik asit, salisilik asit gibi bir dizi farkli bitki buyume duzenleyicisi, soguk hasarinin gelisiminde rol oynar. Jasmonik asit ve cesitli metabolitlerinin, turuncgiller de dahil olmak uzere bir dizi urunde soguk hasari dahil olmak uzere abiyotik ve biyotik streslere karsi bitki tepkilerini duzenledigi gosterilmistir. Jasmonik asit ve salisilik asidin, muhtemelen artan antioksidan aktiviteler, artan toplam fenolik uretimi ve/veya baskilanmis membran lipid peroksidasyonu ve reaktif oksijen turleri uretimi yoluyla turuncgillerde soguk hasari insidansini azalttigi gosterilmistir.
Fungusitler: Tiyabendazol gibi yaygin hasat sonrasi mantar olduruculer, yesil kuf gibi hasat sonrasi curumeyi kontrol etmek icin uygulanir ancak ayni zamanda soguk hasari insidansini azalttigi da gosterilmistir. Ayrica tiyabendazolun sicak daldirma (40 santigrat derece) olarak uygulanmasinin soguk semptomlarinin ekspresyonunu daha da azalttigi gosterilmistir. Artan sicakligin, kimyasalin meyvede daha fazla birikmesine neden oldugu dusunulur ancak tiyabendazolun artan soguk toleransini nasil sagladigi bilinmemektedir.
Mumlar: Mumlarin uygulanmasi, hasat sonrasi fircalama, tasima ve paketleme ile cikarilan dogal mumlarin / kutikulun yerini almak icin yaygin olarak kullanilir. Balmumlari meyveden su kaybini azaltir ve ayrica sogutma zararlanmasi insidansini azalttigi fakat farkli balmumu ve meyve turleriyle farkli sonuclara sahip oldugu gosterilmistir.
Modifiye edilmis atmosfer: Modifiye atmosfer ambalajinin kullanimi ticari olarak yaygindir ancak sogutma hasarini azalttigi gosterilmistir. Depolama kutusunun icindeki yuksek bagil nemin su kaybini ve sogutma hasarini azalttigi dusunulmektedir.

2- Donma Zararlanmasi
Bu tur zararlanma, dis sicaklik 0 santigrat dereceye veya altina dustugunde meydana gelir. Bitkilerde donma hasari toprak suyunun donmasindan veya bitki icindeki sivilarin donmasindan kaynaklanabilir. Donma hasari, esas olarak, sicaklik 0 santigrat derecenin altina dustugunde hucre yapisina zarar veren buz kristallerinin olusumundan kaynaklanir. Bitki icindeki suyun donmasi, hucre ve dokularin yapi ve islevinin bozulmasina neden olabileceginden daha ciddi bir tehdittir. Buz genellikle ilk olarak hucre duvarlarinda ve hucreler arasi bosluklarda olusur. Buz kristalleri buyuyup sitoplazmaya girdiginde hasar meydana gelir. Bitkide ve bitki dokusunda buz olusumu, ozellikle doku cozuldugunde hasara neden olur. Ikincil buyumede olan dokular genellikle donmadan etkilenir. Don hasari tum bitki uzerinde ciddi bir etkiye sahip olabilir veya bitki dokusunun yalnizca kucuk bir bolumunu etkileyerek verimi veya yalnizca urun kalitesini azaltabilir. Soguk hasarina duyarli bazi bitki turleri, donla ilk karsilasmada olebilir. Ote yandan, soguk iklimlere ozgu bircok bitki, asiri dusuk sicakliklarda zararlanmadan hayatta kalabilir.
Bitkiler hucre ici donma ve/veya hucre disi donma yasayabilir. Hucre ici buz olusumu cok oldurucudur ve hucrelerin hemen bozulmasina neden olur. Bu tip buz olusumu plazmadesmata yoluyla hucreden hucreye yayilir. Protoplazmik yapiya zarar verir ve buz kristalleri, mikroskobik olarak tespit edilebilecek kadar buyuduklerinde hucreyi oldurur. Hucreler arasi bosluklara bitisIk hucre duvarinda olusur. Sitoplazmadaki cekirdeklenme merkezlerinden kendiliginden ortaya cikar. Dogrudan hucre ici donma hasari, hizli sogutma ile iliskilidir. Hucre ici donmadan kaynaklanan hasarin boyutu, esas olarak sicakligin ne kadar hizli dustugune ve donmadan once hangi seviyede asiri soguduguna baglidir. Hucre disi donmada, bitkinin protoplazmasi susuz hale gelir, cunku hucresel su hucreler arasi bosluklarda olusan buz kristallerine aktarilirken bir su buhari acigi olusur. Donma suresinin zararlanmayi etkiledigine dair cok az kanit vardir veya hic yoktur. Donma zararlanmasinin kisa sureler icin (ornegin 2-24 saat) zamandan bagimsiz gorundugu dusunulmektedir.

Bitkilerin Donmaya Karsi Hassasiyeti
Bitkiler donma dayanikliligi acisindan hassas, hafif dayanikli, orta dayanikli ve cok dayanikli olmak uzere dort kategoriye ayrilir.
Hassas bitkiler: Hucre ici donmayi onleyemeyen, cogunlukla tropik bitkilerdir. Kuskonmaz, fasulye, taze fasulye, salatalik, patlican, limon, domates, marul, misket limonu, bamya, biber, patates donma zararlanmasina karsi en duyarli olan sebze ve meyveler arasindadir.
Hafif dayanikli bitkiler: Bu kategorideki bitkiler arasinda subtropikal meyve agaclarinin cogu, belirli donemlerde yaprak doken agaclar ve yaklasIk -5 santigrat dereceye kadar donmaya duyarli meyve ve sebze bahcecilik bitkileri bulunur.
Orta derecede dayanikli bitkiler: Esas olarak dehidrasyon hasarini onleyerek -10 santigrat dereceye kadar dusuk sicakliklarda donma hasarina direnmek icin yeterli cozunenleri biriktirebilenleri icerir, ancak daha dusuk sicakliklara daha az tolerans gosterirler. Brokoli, havuc, karnabahar, kereviz, greyfurt, uzum, kuru sogan, portakal, maydanoz, ispanak, turp ve kabak orta derecede duyarlidir.
Cok dayanikli bitkiler: Bu bitkiler hucre ici donmayi onleyebildigi gibi hucre kurumasina bagli hasarlari da onleyebilmektedir. Bruksel lahanasi, lahana, hurma, kivircik lahana, alabas (alman salgami ya da kohirabi), yabani havuc, salgam ve kirmizi pancar en az duyarli olanlardir.Bitkilerde Soguk ve Donma Zararlanmasi
Cicekler genellikle ilkbahar donlarindan zarar gorur, belirtileri kararmis tac yapraklardir. Genellikle cicekteki disicik borusu don hasarina karsi yumurtaliktan daha hassastir. Meyve donma hasari yasadiginda, kaba bir kahverengimsi doku buyur ve meyvenin bir kismini veya tamamini kaplar. Tek yilliklarda (yem ve silaj bitkilerinin otlari ve baklagilleri; tahillar; yag ve kok bitkileri; bahcecilik ve sus bitkileri) cok yillik ve uzun omurlu bitkilerde (yaprak doken ve yaprak dokmeyen meyve agaclari) don zararlanmasi olusabilir. Tahillarin donmaya karsi goreceli direnci, en direncli olandan en az direncli olana dogru asagidaki gibidir:
Cavdar > Ekmeklik bugday > Tritikale > Arpa > Yulaf ve Durum bugdayi (makarnalik bugday)
Uzumler ve saraplik uzumler genellikle ilkbahar donlarindan zarar gorur. Once yapraklar olustugundan hasara daha yatkindirlar ancak cicekler ve kucuk meyveler de bazen zarar gorur. Yaprak hasarlarinda tam iyilesme yaygindir fakat meyve hasari uretimi azaltabilir. Erken sonbahar donlarinin meydana gelmesi, mantar saldirilarina (ornegin botrytis) karsi duyarliligi artirir. Kis aylarinda, uykuda olan tomurcuklar -10 santigrat derecenin altindaki, -20 santigrat dereceye ve hatta -30 santigrat dereceye kadar olan sicakliklara dayanabildikleri icin cok nadiren zarar gorurler. Bogurtlen ve yaban mersini kisin dayaniklidir, bu nedenle ilkbaharda neredeyse sadece ciceklerde ve kucuk meyvelerde don hasari meydana gelir. Buna karsilik, koruyucu onlemler alinmazsa, soguk kislarda cilek ve kivi zarar gorur
.

ALİNTİ ~
________________

Bizde MutSuz Olalim ~
 


Şu anda bu konuyu görüntüleyen etkin kullanıcılar: 1 (0 üye ve 1 ziyaretçi)
 

Yetkileriniz
Konu Acma Yetkiniz Yok
Cevap Yazma Yetkiniz Yok
Eklenti Yükleme Yetkiniz Yok
Mesajınızı Değiştirme Yetkiniz Yok

BB kodu Açık
Smileler Açık
[IMG] Kodları Açık
HTML-Kodu Kapalı
Trackbacks are Açık
Pingbacks are Açık
Refbacks are Kapalı



Tüm Zamanlar GMT +3 Olarak Ayarlanmış. Şuanki Zaman: 03:52.