Bakterilerde Ve Viruslerde Dormansi

**CeReN** · 22 Mart 2022, 12:54

Bakteriler cevrede, insanlarin icinde ve hemen hemen her yerde (suda, toprakta, havada, baska canlilarin icinde) bulunan ve kolayca dagilan cok kucuk yaratiklardir. Bakteriler ciplak gozle gorulemeyecek kadar kucukturler ama bakterilerin insanlarin hayatindaki etkisi kesinlikle gorulebilir. Bakteriler iyi organize olmus hucre organellerine sahip degildirler fakat cok hizli bir sekilde, ornegin insan vucudunun icinde veya bir hayvanin vucudunda besin bulundugunda cogalabilirler. Tek bir bakteri, birkac saat icinde kolaylikla bir bakteri kolonisine donusebilir. Sonunda, mevcut gida her zaman tukenir ve ardindan bakteriler, gida tekrar mevcut oldugunda ureme sansina sahip olmak icin mumkun oldugunca az enerji kullanmaya calistiklari uykuya benzer bir duruma girerler. Bu enerji tasarrufu durumuna “dormansi”, bu bakterilere “dormant” denir. Uyuyan bir bakterinin cevresine seker gibi yeni bir besin kaynagi geldiginde bakterinin “uyanmasi” ve enerji tasarrufu icin uyku asamasinda “kapattigi” temel bolunme sistemlerini yeniden etkinlestirmesi biraz zaman alir. Uyanma asamasinin sonunda bakteri tekrar beslenmeye ve bolunmeye baslamaya hazirdir.

Aktif ve Dormant Bakterilerin AvantajlariBakterilerde ve Viruslerde Dormansi
Dogada kosullar cogunlukla iyidir ve bakteri uremesine izin verir. Aktif, bolunen bir bakterinin uyuyan bir bakteriye gore avantaji daha fazla yavruya sahip olmaktir. Eger kosullar her zaman iyiyse, dormant bakterilere gerek yoktur. Bununla birlikte, bazi bakteriler ciddi olumsuz kosullarda (sicaklik, kuruma ve antibiyotikler gibi ) zarar gormeden hayatta kalabilen metabolik olarak inaktif formlar (endosporlar, kistler veya konidialar) uretir ve bu sayede hayatta kalabilir. Kosullar iyilestiginde dormant bakterilerin uyanmasi ve bakteri populasyonunun kendini yeniden kurmasi dormant bakterilerin avantajidir.

Endospor
Endosporlar, su eksIkligi veya temel besin maddelerinin tukenmesi gibi olumsuz kosullarin ustesinden gelmek icin olusturulmus cok yillik, sert, direncli, uykuda ve ozel sporlardir. Gram pozitif cinslerin turleri Bacillus, Clostridium, Desulfotomaculum, Sporolactobacillus ve Sarcina turleri endosporlar olusturur. Bir bakteri hucresinin icinde tek bir spor olusur. Sporangium, endospor ureten ana hucredir. Her bir endospor, kuru agirligin yuzde 15’ine kadar endospora ozgu dipikolik asit (piridin-2,6-dikarbonik asit) icerir. Endosporlar asiri derecede yuksek ve dusuk sicakliklara, kurakliga, asidik ve bazik kosullara ve buyuk miktarda radyasyona direnclidir. Endosporlar ruzgar, su ve hayvanlarin bagirsaklariyla kolayca dagilabilir. Uygun iklim kosullari elde edildiginde, endosporlar bir bakteri hucresini serbest birakmak icin kirilir. 50 yillik kuru topraktan bile endosporlarin yuzde 90’inin canli hucrelere donusebildigi bildirilmistir. Pastorizasyon endosporlari oldurmek icin yeterli degildir; bu direncli formlar genellikle bir otoklavda (basincli bir isitma cihazi) sterilizasyon yoluyla 121°C’de, 1 atmosfer buhar basinci altinda 15 dakika isitilarak inaktive edilir ya da etkisiz hale getirilir.

Kist
Endosporlarin yani sira, bazi bakteriler (ornegin, Methylosinus trichosporium) ekzosporlar gelistirir veya kistler olusturmak icin (ornegin, Methylocystis ve Azotobacter cinsleri) kapsulle cevrilir ya da enkismana ugrar ugrarlar. Kistler, ana bakteri hucresinin dinlenme veya uyku asamasidir. Kistler, ana duvar cevresinde ek bir tabakanin birikmesiyle olusur. Bu asamada, hucrenin metabolik sureci yavaslar. Bakteriler uygun bir ortam elde ettiklerinde, eksistasyon adi verilen surecle kist duvarini kirarlar ve yeni bir bakteri olusturmak uzere filizlenirler. Kistlerin temel islevi, cevredeki olumsuz degisIkliklere karsi koruma saglamaktir. Bircok Azotobacter turu kistler sayesinde herhangi bir yapisal veya fizyolojik degisIklige ugramadan topragin kurumasina onemli olcude uzun sure dayanabilir.

KonidiaBakterilerde ve Viruslerde Dormansi
Streptomyces gibi bazi filamentli bakteri turlerinde konidia (konidyum)olusumu gorulebilir. Konidia, filamentlerin uclarinda enine bir duvarla olusturulmus kucuk, zincir benzeri, kuresel, spor benzeri yapilardir. Filamentin konidia iceren kismi konidiofor olarak bilinir. Her conidium ana hucreden uygun bir alt tabakada ayrildiktan sonra filizlenir ve yeni bir miselyum olusur.

Dormant Bakteriler ve Antibiyotik Direnci
Antibiyotikler, bakterilere secici bir sekilde zarar veren maddelerdir, cevredeki diger hucrelere yani vucudun hucrelerine zarar vermeden bakterileri oldururler. Kisiler bazen hastalanir, antibiyotik alir ve iyilesir, ancak birkac gun sonra tekrar hastalanir ve aslinda ayni hastaliga sahip oldugumuz ortaya cikar. Antibiyotik alindiginda uykudaki bakteriler bolunmeye calismadigi icin zarar gormezler. Bu, bir bakteri uykuda kalirsa, antibiyotik tedavisinden kurtulacagi anlamina gelir. Dormant bakteriler yeni yiyecekler geldikten sonra uyanir ve bolunmeye baslar. Bu asamada bir antibiyotik gelirse, tum bolunen bakterileri oldurur ve yalnizca uyuyan bakteriler hayatta kalir. Sonuc olarak, kisiler hastalanir ve antibiyotik alirsa bolunmeye calisan her bakteri olur. Ancak, uzun sure uyuyan ve tedavi sirasinda uyanmayan birkac uykuda bakteri varsa hayatta kalir. Antibiyotik tedavisi bittikten sonra bu bakteriler uyanir ve bolunmeye baslarsa hastalik geri gelebilir.
Gunumuzde bircok bakteri turu, bazi antibiyotik turlerine karsi direnclidir. Antibiyotige direncli bakterilerle enfekte olan bir hastayi tedavi etmek daha zordur cunku her tur antibiyotik bir enfeksiyona karsi etkili olmayacaktir. Dormant bakteri populasyonunda antibiyotige direncli bakteriler daha kolay olusturulur. Simdiye kadar yapilan arastirmalar, antibiyotiklere direncli bakterilerin olusmasini onlemek icin, antibiyotik tedavisinin yani sira uyku halindeki bakterileri oldurebilen antibiyotikler kullanabilecegini veya bakterileri uyandiran maddeler eklenebilecegini gostermektedir. Bu yontemler, hastalara verilen antibiyotik tedavisinin iyilestirilmesinde, hastalarin tekrarlayan enfeksiyonlardan ve antibiyotige direncli bakterilerden kacinmasina yardimci olmak icin onemli olabilir.

Viral Dormansi
Virus, var olan en kucuk parazit turudur ve tipik olarak boyut olarak 0,02 ila 0,3 mikrometre boyutundadir; ancak bazi virusler 1 mikrometre ya da mikron kadar buyuk olabilir. Virusler, genetik materyalleri olarak ribonukleik asit (RNA) veya deoksiribonukleik asit (DNA) seklinde olabilen kisa nukleik asit dizilerinden olusur. Tek bir virusu tanimlamak icin kullanilan terim olan bir viryonun tipik yapisi, protein kapsidi veya zar olarak adlandirilan bir dis kabugu icerir. Bu dis kabugun birincil islevi, virionun genetik bilgisini fiziksel, kimyasal veya enzimatik hasardan korumaktir. Virusler, hucreleri enfekte edebilir. Kendi baslarina cogalamazlar, ancak bitkilerde, hayvanlarda, mantarlarda veya bakterilerde hucreleri ele gecirebilirler. Daha sonra daha fazla virus yapmak icin hucrenin kendi parcalarini kullanirlar. Kaliplasmis tanimiyla dormansi, metabolik olarak aktif olmadiklari icin virusler icin gecerli degildir. Bununla birlikte, poxvirusler ve ***ornavirusler gibi bazi virusler, konakciya girdikten sonra uzun sureler boyunca veya hatta harici olarak aktive olana kadar suresiz olarak latent hale gelebilir.Bakterilerde ve Viruslerde Dormansi
Herpesvirus ailesinin (Herpesviridae familyasi) virusleri, insan vucudundaki hucrelerde uykuda kalmalari acisindan dikkat cekicidir. Herpes simplex virusu (HSV) benzersiz bir virustur. Bir hucreye bulastiginda, cogalmaya veya “uyumaya” karar verir. Toplamda, insanlari etkileyebilecek sekiz herpes virusu vardir. Cogu insana oral herpes (Herpes simpleks virusu tip 1) bulasir. Bu virus ucuklarin nedenidir. Herpes simplex virusu dokunma yoluyla bulasir. Bu virus aldaticidir, sinir sisteminin icinde kalarak bagisIklik sisteminden saklanir. Saklanarak kisinin tum hayati boyunca noronlarda (sinir sisteminin hucreleri) gizli kalabilir. Duyusal noronlar, HSV’nin bagisIklik sisteminden saklandigi yerdir. HSV bir deri hucresine girip onu enfekte ederken, virus cekirdege (hucrenin merkezi) dogru yol alir ve cogalmaya baslar. Virus kendisinin binlerce kopyasini yapar, bu da hucrenin hastalanip olmesine neden olur. HSV kopyalari diger hucrelere bulasir. Bu enfeksiyon formuna litik enfeksiyon denir. HSV deri hucrelerinde cogaldiginda, sonunda duyusal bir sinire yonelir. Noronun cekirdegine ulastiktan sonra ayni litik enfeksiyon dongusunden gecmez. Cogaltmak yerine olagandisi bir sey yapar ve virus uykuya gecer. Buna latent (gizli) enfeksiyon denir. HSV’nin noronlarda neden gizli kaldigini tam olarak anlasilamamistir. HSV latent kaldiginda bagisIklik sisteminden gizlenir. Bazen virus yeniden etkinlesebilir ve daha hafif ucuk semptomlarina neden olabilir. Bir baska virus turu olan VZV (Varisella zoster virusu), bir bireyde ilk once sucicegine, ardindan Herpes zoster hastaligina (Zona’ya) neden olur.

ALİNTİ ~

22 Mart 2022, 12:54	#1
CeReN Webmaster	Bakterilerde Ve Viruslerde Dormansi Bakteriler cevrede, insanlarin icinde ve hemen hemen her yerde (suda, toprakta, havada, baska canlilarin icinde) bulunan ve kolayca dagilan cok kucuk yaratiklardir. Bakteriler ciplak gozle gorulemeyecek kadar kucukturler ama bakterilerin insanlarin hayatindaki etkisi kesinlikle gorulebilir. Bakteriler iyi organize olmus hucre organellerine sahip degildirler fakat cok hizli bir sekilde, ornegin insan vucudunun icinde veya bir hayvanin vucudunda besin bulundugunda cogalabilirler. Tek bir bakteri, birkac saat icinde kolaylikla bir bakteri kolonisine donusebilir. Sonunda, mevcut gida her zaman tukenir ve ardindan bakteriler, gida tekrar mevcut oldugunda ureme sansina sahip olmak icin mumkun oldugunca az enerji kullanmaya calistiklari uykuya benzer bir duruma girerler. Bu enerji tasarrufu durumuna “dormansi”, bu bakterilere “dormant” denir. Uyuyan bir bakterinin cevresine seker gibi yeni bir besin kaynagi geldiginde bakterinin “uyanmasi” ve enerji tasarrufu icin uyku asamasinda “kapattigi” temel bolunme sistemlerini yeniden etkinlestirmesi biraz zaman alir. Uyanma asamasinin sonunda bakteri tekrar beslenmeye ve bolunmeye baslamaya hazirdir. Aktif ve Dormant Bakterilerin AvantajlariBakterilerde ve Viruslerde Dormansi Dogada kosullar cogunlukla iyidir ve bakteri uremesine izin verir. Aktif, bolunen bir bakterinin uyuyan bir bakteriye gore avantaji daha fazla yavruya sahip olmaktir. Eger kosullar her zaman iyiyse, dormant bakterilere gerek yoktur. Bununla birlikte, bazi bakteriler ciddi olumsuz kosullarda (sicaklik, kuruma ve antibiyotikler gibi ) zarar gormeden hayatta kalabilen metabolik olarak inaktif formlar (endosporlar, kistler veya konidialar) uretir ve bu sayede hayatta kalabilir. Kosullar iyilestiginde dormant bakterilerin uyanmasi ve bakteri populasyonunun kendini yeniden kurmasi dormant bakterilerin avantajidir. Endospor Endosporlar, su eksIkligi veya temel besin maddelerinin tukenmesi gibi olumsuz kosullarin ustesinden gelmek icin olusturulmus cok yillik, sert, direncli, uykuda ve ozel sporlardir. Gram pozitif cinslerin turleri Bacillus, Clostridium, Desulfotomaculum, Sporolactobacillus ve Sarcina turleri endosporlar olusturur. Bir bakteri hucresinin icinde tek bir spor olusur. Sporangium, endospor ureten ana hucredir. Her bir endospor, kuru agirligin yuzde 15’ine kadar endospora ozgu dipikolik asit (piridin-2,6-dikarbonik asit) icerir. Endosporlar asiri derecede yuksek ve dusuk sicakliklara, kurakliga, asidik ve bazik kosullara ve buyuk miktarda radyasyona direnclidir. Endosporlar ruzgar, su ve hayvanlarin bagirsaklariyla kolayca dagilabilir. Uygun iklim kosullari elde edildiginde, endosporlar bir bakteri hucresini serbest birakmak icin kirilir. 50 yillik kuru topraktan bile endosporlarin yuzde 90’inin canli hucrelere donusebildigi bildirilmistir. Pastorizasyon endosporlari oldurmek icin yeterli degildir; bu direncli formlar genellikle bir otoklavda (basincli bir isitma cihazi) sterilizasyon yoluyla 121°C’de, 1 atmosfer buhar basinci altinda 15 dakika isitilarak inaktive edilir ya da etkisiz hale getirilir. Kist Endosporlarin yani sira, bazi bakteriler (ornegin, Methylosinus trichosporium) ekzosporlar gelistirir veya kistler olusturmak icin (ornegin, Methylocystis ve Azotobacter cinsleri) kapsulle cevrilir ya da enkismana ugrar ugrarlar. Kistler, ana bakteri hucresinin dinlenme veya uyku asamasidir. Kistler, ana duvar cevresinde ek bir tabakanin birikmesiyle olusur. Bu asamada, hucrenin metabolik sureci yavaslar. Bakteriler uygun bir ortam elde ettiklerinde, eksistasyon adi verilen surecle kist duvarini kirarlar ve yeni bir bakteri olusturmak uzere filizlenirler. Kistlerin temel islevi, cevredeki olumsuz degisIkliklere karsi koruma saglamaktir. Bircok Azotobacter turu kistler sayesinde herhangi bir yapisal veya fizyolojik degisIklige ugramadan topragin kurumasina onemli olcude uzun sure dayanabilir. KonidiaBakterilerde ve Viruslerde Dormansi Streptomyces gibi bazi filamentli bakteri turlerinde konidia (konidyum)olusumu gorulebilir. Konidia, filamentlerin uclarinda enine bir duvarla olusturulmus kucuk, zincir benzeri, kuresel, spor benzeri yapilardir. Filamentin konidia iceren kismi konidiofor olarak bilinir. Her conidium ana hucreden uygun bir alt tabakada ayrildiktan sonra filizlenir ve yeni bir miselyum olusur. Dormant Bakteriler ve Antibiyotik Direnci Antibiyotikler, bakterilere secici bir sekilde zarar veren maddelerdir, cevredeki diger hucrelere yani vucudun hucrelerine zarar vermeden bakterileri oldururler. Kisiler bazen hastalanir, antibiyotik alir ve iyilesir, ancak birkac gun sonra tekrar hastalanir ve aslinda ayni hastaliga sahip oldugumuz ortaya cikar. Antibiyotik alindiginda uykudaki bakteriler bolunmeye calismadigi icin zarar gormezler. Bu, bir bakteri uykuda kalirsa, antibiyotik tedavisinden kurtulacagi anlamina gelir. Dormant bakteriler yeni yiyecekler geldikten sonra uyanir ve bolunmeye baslar. Bu asamada bir antibiyotik gelirse, tum bolunen bakterileri oldurur ve yalnizca uyuyan bakteriler hayatta kalir. Sonuc olarak, kisiler hastalanir ve antibiyotik alirsa bolunmeye calisan her bakteri olur. Ancak, uzun sure uyuyan ve tedavi sirasinda uyanmayan birkac uykuda bakteri varsa hayatta kalir. Antibiyotik tedavisi bittikten sonra bu bakteriler uyanir ve bolunmeye baslarsa hastalik geri gelebilir. Gunumuzde bircok bakteri turu, bazi antibiyotik turlerine karsi direnclidir. Antibiyotige direncli bakterilerle enfekte olan bir hastayi tedavi etmek daha zordur cunku her tur antibiyotik bir enfeksiyona karsi etkili olmayacaktir. Dormant bakteri populasyonunda antibiyotige direncli bakteriler daha kolay olusturulur. Simdiye kadar yapilan arastirmalar, antibiyotiklere direncli bakterilerin olusmasini onlemek icin, antibiyotik tedavisinin yani sira uyku halindeki bakterileri oldurebilen antibiyotikler kullanabilecegini veya bakterileri uyandiran maddeler eklenebilecegini gostermektedir. Bu yontemler, hastalara verilen antibiyotik tedavisinin iyilestirilmesinde, hastalarin tekrarlayan enfeksiyonlardan ve antibiyotige direncli bakterilerden kacinmasina yardimci olmak icin onemli olabilir. Viral Dormansi Virus, var olan en kucuk parazit turudur ve tipik olarak boyut olarak 0,02 ila 0,3 mikrometre boyutundadir; ancak bazi virusler 1 mikrometre ya da mikron kadar buyuk olabilir. Virusler, genetik materyalleri olarak ribonukleik asit (RNA) veya deoksiribonukleik asit (DNA) seklinde olabilen kisa nukleik asit dizilerinden olusur. Tek bir virusu tanimlamak icin kullanilan terim olan bir viryonun tipik yapisi, protein kapsidi veya zar olarak adlandirilan bir dis kabugu icerir. Bu dis kabugun birincil islevi, virionun genetik bilgisini fiziksel, kimyasal veya enzimatik hasardan korumaktir. Virusler, hucreleri enfekte edebilir. Kendi baslarina cogalamazlar, ancak bitkilerde, hayvanlarda, mantarlarda veya bakterilerde hucreleri ele gecirebilirler. Daha sonra daha fazla virus yapmak icin hucrenin kendi parcalarini kullanirlar. Kaliplasmis tanimiyla dormansi, metabolik olarak aktif olmadiklari icin virusler icin gecerli degildir. Bununla birlikte, poxvirusler ve ***ornavirusler gibi bazi virusler, konakciya girdikten sonra uzun sureler boyunca veya hatta harici olarak aktive olana kadar suresiz olarak latent hale gelebilir.Bakterilerde ve Viruslerde Dormansi Herpesvirus ailesinin (Herpesviridae familyasi) virusleri, insan vucudundaki hucrelerde uykuda kalmalari acisindan dikkat cekicidir. Herpes simplex virusu (HSV) benzersiz bir virustur. Bir hucreye bulastiginda, cogalmaya veya “uyumaya” karar verir. Toplamda, insanlari etkileyebilecek sekiz herpes virusu vardir. Cogu insana oral herpes (Herpes simpleks virusu tip 1) bulasir. Bu virus ucuklarin nedenidir. Herpes simplex virusu dokunma yoluyla bulasir. Bu virus aldaticidir, sinir sisteminin icinde kalarak bagisIklik sisteminden saklanir. Saklanarak kisinin tum hayati boyunca noronlarda (sinir sisteminin hucreleri) gizli kalabilir. Duyusal noronlar, HSV’nin bagisIklik sisteminden saklandigi yerdir. HSV bir deri hucresine girip onu enfekte ederken, virus cekirdege (hucrenin merkezi) dogru yol alir ve cogalmaya baslar. Virus kendisinin binlerce kopyasini yapar, bu da hucrenin hastalanip olmesine neden olur. HSV kopyalari diger hucrelere bulasir. Bu enfeksiyon formuna litik enfeksiyon denir. HSV deri hucrelerinde cogaldiginda, sonunda duyusal bir sinire yonelir. Noronun cekirdegine ulastiktan sonra ayni litik enfeksiyon dongusunden gecmez. Cogaltmak yerine olagandisi bir sey yapar ve virus uykuya gecer. Buna latent (gizli) enfeksiyon denir. HSV’nin noronlarda neden gizli kaldigini tam olarak anlasilamamistir. HSV latent kaldiginda bagisIklik sisteminden gizlenir. Bazen virus yeniden etkinlesebilir ve daha hafif ucuk semptomlarina neden olabilir. Bir baska virus turu olan VZV (Varisella zoster virusu), bir bireyde ilk once sucicegine, ardindan Herpes zoster hastaligina (Zona’ya) neden olur. ALİNTİ ~ Ysf bunu beğendi. ________________ Bizde MutSuz Olalim ~
	Alıntı Yap

Şu anda bu konuyu görüntüleyen etkin kullanıcılar: 1 (0 üye ve 1 ziyaretçi)