Urun Yasam Dongusu Dusuncesine Dongusellik Kazandiran Nedir?

**CeReN** · 11 Aralık 2021, 10:49

Dongusel ekonomi fikri, ekonomiyi ve toplumu yeniden dusunmeye yardimci olan butunleyici bir vizyondur. Bu nedenle, mesele ekonomiyi dongusellestirmek degil, toplumu dongulestirmektir. Dongusel Ekonomi, bu donusum icin itici bir tesvik olusturur ve BM 2030 gundeminin surdurulebilir kalkinma hedeflerine (SKH) ulasilmasina katkida bulunur. Sistemi yeniden tasarlamak icin butunsel bir cerceve, Kate Raworth’un sosyal etkiler ve ihtiyaclar yelpazesinde insanligin ilgisini ceken bir noktasina goturecek yeni bir model sunar.
Prensipte dongusel ekonomi, ekonomi, toplum ve doga arasindaki iliskiyi yeniden tanimlar. Modeli, ekonomik buyumeyi dogal kaynaklarin tukenmesinden ve ekolojik asiri yuklenmeden ayirir. Dongusel ekonomi, dogrusal sistemdeki birikmis dengesizlikleri ortadan kaldirmayi amaclar ve ekonomik refahi cevresel ihtiyatla birlestirir. Dongusel ekonomi kavrami, kaynaklarin sinirli oldugu ve gelecek nesiller icin korunmasi gerektigi seklindeki temel ve acik varsayima dayanmaktadir. Bu, eko-tasarim veya cevreye karsi sorumlu tasarima dayali surdurulebilir tuketim ve uretim gerektirir.
Urun Yasam Dongusu Dusuncesine Dongusellik Kazandiran Nedir?Ellen Mac Arthur Vakfi’na gore, tasarim geregi ekonomi onarici olmalidir, teknik ve biyolojik donguleri ayirt ederek urunleri, bilesenleri ve malzemeleri maksimum fayda ve degerde tutmayi amaclanmalidir. Son on yilda, Avrupa’da farkli sektorlerdeki bircok sirket, bes temel eksen uzerinden dongusel modelleri tercih etmektedir ve bu bes temel eksen asagidaki gibidir:
• Dongusel girisler,
• Urun kullaniminin genisletilmesi,
• Kaynaklarin geri kazanilmasi,
• Paylasim platformlari,
• Hizmet olarak urun,
Baska bir deyisle, sirketler, cikarma, yapma ve atma dogrusal modelinden, 9R dairesel yaklasimlar cercevesi veya 10R dongu stratejileri merdiveni olarak adlandirilan dairesel modele gecmektedirler. Daha buyuk etkiden daha az etkiye, bu stratejiler asagidaki gibidir:
• R0 reddetme,
• R1 yeniden dusunme,
• R2 azaltma,
• R3 yeniden kullanma,
• R4 onarim,
• R5 yenileme,
• R6 yeniden uretim,
• R7 yeniden amaclandirma,
• R8 geri donusturme,
• R9 enerji geri kazanimi,
Dongusel modelde, geri donusum disinda, azaltma ve yeniden kullanim vurgusu ile daha fazla caba gosterilmesi gerekir. Dongusel ekonomi kavrami, urunun tum yasam dongusunu kapsar, bu nedenle geleneksel uretim yaklasimindan cok, egitime ozel bir vurgu ile cok daha genis ve sistemik bir yaklasim gerektirir. Ornegin, moda endustrisi ile ilgili kilit bir soru su olabilir: Surdurulebilir giyim modeli sadece geri donusum konteynerine mi dayanmali?

Urun Yasam Dongusu ve Dongusel Ekonomi
Ureticiler icin urun tasarimi geleneksel olarak uretim icin tasarim anlamina gelmektedir. Diger bir deyisle ureticiler, urunun omrunun sonunda ne olacagini dusunmeden, kaliteli urunleri mumkun olan en kisa surede ve mumkun olan en dusuk maliyetle piyasaya surmek isterler. Bunun yerine, dongusellik icin tasarim, urunun tasarimdan uretime, kullanimindan yeniden kullanimina ve omrunun sonuna kadar tum omrunu dikkate alir. Dongusellik, hem insanlara hem de dunyaya hizmet etmek icin uygulanabilir bir yoldur, hala kar saglar ve muhendislik studyolarinin yani sira yonetim kurulu odalarinda ve yasama odalarinda sicak bir konu haline gelmistir.
Merkezi olmayan bilgi yogun bir ortamda urun yasam dongusu yonetiminde (PLM) ele alinmasi gereken bir zorluk, tum urun yasam dongusu faaliyetlerinde yer alan paydaslar arasindaki isbirligidir ve genisletilmis bir kurumsal baglamda bu isbirligi, digerlerinin yani sira asagidakileri icerir:
• Arastirmacilar,
• Tasarimcilar,
• Ureticiler,
• Perakendeciler ve tuketiciler agi,
Urun Yasam Dongusu Dusuncesine Dongusellik Kazandiran Nedir?Nesnelerin Interneti (IoT) veya buyuk veri gibi teknolojiler bu zorlugu mumkun kilabilir. Ayni zamanda, surdurulebilirlik sorunlariyla ilgili artan endiseler, daha uzun sure kullanilabilen ve birden fazla yasam dongusune sahip gelistirilmis urunler gerektiren dongusel ekonomi yaklasimlarinin artan onemi ile ilgili yeni zorluklar ortaya cikarir. Bu senaryo, ozellikle sinirli ic kaynaklara sahip olan ve dis ortaklar, tedarikciler ve musterilerle isbirligine guclu bir sekilde dayanan kucuk ve orta olcekli isletmelere (KOBI’ler) yonelik olanlar olmak uzere gelecekteki PLM sistemleri icin zorluklar ortaya cikarmaktadir.
Bu nedenle, PLM onemli bir dongusel ekonomi surucusu haline gelmistir. PLM bir urunun, tuketici malinin veya hizmetin besIkten besige tum yasam dongusunu kapsadigi, dogrusal bir tasarim ve uretim konseptinden bir uretim konseptine gecmek icin gerekli tum surdurulebilirlik bilgilerini ele alabilen tek yonetim sistemi oldugu icin buyuk bir oneme sahiptir.
PLM sistemleri, genisletilmis isletmelerde verileri, surecleri ve is sistemlerini entegre edebilen bilgi yonetim sistemleridir. Bu sistem, deger zincirindeki cesitli paydaslarin yani sira birden fazla yasam dongusu boyunca bilgiyi entegre etmeye yardimci olduklari icin dongusel ekonomiye geciste ilginc destekleyici araclar haline gelmistir. Ozetle, 1970’lerin sonlarinda Walter R. Stahel besIkten besige C2C terimini icat ettiginde, 2002’de Michael Braungart ve William McDonough Cradle to Cradle: Remaking the Way We Make Things baslikli bir kitap yayinlamistir.
Modelin nasil elde edilecegine iliskin belirli ayrintilari ortaya koyan besIkten besige tasarim icin bir manifesto olan, cok az kisi tum tasam dongusu boyunca PLM’nin onemini ve dongusel ekonomi taniminda yer alan surdurulebilirlik kavramlarinin tanitilmasini daha da az hayal edebilirdi. Ornegin azaltma, yeniden kullanma, tamir etme, yeniden uretim, yeniden kullanim, geri donusum vb. gibi.

Surdurulebilir Kalkinma Icin Egitimden Dongusel Ekonomi Icin Egitime
Hem calismaya yeni baslayan genc hem de kidemli profesyoneller dongusel ekonomiyi gunluk faaliyetlerine entegre etmelidir. Ancak, calismalarini tamamladiklarinda dongusel ekonomi kavrami olmadigi icin bu alanda cok az bilgiye sahiptirler veya hic bilgi sahibi degillerdir. Bu nedenle, egitimin tum seviyelerinde dongusel yeniligi ve bu alanda yasam boyu ogrenmeyi tesvik etmek icin bir bilgi ve yetkinlik temeli olusturmak icin ozel caba sarf edilmelidir. Dongusel ekonomi ve sistem dusuncesinin yuksekogretim kurumlarinin mufredatlarina entegrasyonu, surdurulebilirlik bilincini artirmaya ve zihniyeti donusturmeye yardimci olmak icin tesvik edilmelidir.
Urun Yasam Dongusu Dusuncesine Dongusellik Kazandiran Nedir?Ellen Mac Arthur Vakfi’na gore, insanlarin dusunme bicimleri cevrelerindeki dunyayi sekillendirir ve insanlarin dusunme bicimleri ogrenme surecleri boyunca insa edilir. Dogrusal ekonomiden dongusel ekonomiye gecis, insanlarin urun, hizmet ve sistem yaratma bicimlerini donusturmelerini gerektirir. Insanlarin dongusel ekonomi hakkinda ogrenmelerini desteklemek icin Ellen Mac Arthur Vakfi, disiplinler arasi, proje tabanli ve katilimci yaklasimlara vurgu yapmaktadir. Bu Vakfin amaci, insanlarin cevrelerindeki karmasIk sistemleri nasil etkileyebileceklerini anlamalarina yardimci olmaktir.
Surdurulebilir bir gelecek icin Finlandiya Inovasyon Fonu Sitra gibi diger uzmanlara gore, dongusel ekonomi toplumu yaratmak icin dongusel endustriler, silolar arasinda isbirligi, calisma ortaminin gelistirilmesi ve genel bir degisim ile yeni bir tur uzmanliga ihtiyac duyar. Profesyoneller, uzmanlar ve karar vericiler hem simdi hem de gelecekte yeni bir gelecegin insasinda belirleyici bir rol oynar ve egitim bu uzmanlarin dongusel ekonomi konusunda yakin gelecekte hazirlanmasinda onemli bir rol oynar.

ALİNTİ ~

11 Aralık 2021, 10:49	#1
CeReN Webmaster	Urun Yasam Dongusu Dusuncesine Dongusellik Kazandiran Nedir? Dongusel ekonomi fikri, ekonomiyi ve toplumu yeniden dusunmeye yardimci olan butunleyici bir vizyondur. Bu nedenle, mesele ekonomiyi dongusellestirmek degil, toplumu dongulestirmektir. Dongusel Ekonomi, bu donusum icin itici bir tesvik olusturur ve BM 2030 gundeminin surdurulebilir kalkinma hedeflerine (SKH) ulasilmasina katkida bulunur. Sistemi yeniden tasarlamak icin butunsel bir cerceve, Kate Raworth’un sosyal etkiler ve ihtiyaclar yelpazesinde insanligin ilgisini ceken bir noktasina goturecek yeni bir model sunar. Prensipte dongusel ekonomi, ekonomi, toplum ve doga arasindaki iliskiyi yeniden tanimlar. Modeli, ekonomik buyumeyi dogal kaynaklarin tukenmesinden ve ekolojik asiri yuklenmeden ayirir. Dongusel ekonomi, dogrusal sistemdeki birikmis dengesizlikleri ortadan kaldirmayi amaclar ve ekonomik refahi cevresel ihtiyatla birlestirir. Dongusel ekonomi kavrami, kaynaklarin sinirli oldugu ve gelecek nesiller icin korunmasi gerektigi seklindeki temel ve acik varsayima dayanmaktadir. Bu, eko-tasarim veya cevreye karsi sorumlu tasarima dayali surdurulebilir tuketim ve uretim gerektirir. Urun Yasam Dongusu Dusuncesine Dongusellik Kazandiran Nedir?Ellen Mac Arthur Vakfi’na gore, tasarim geregi ekonomi onarici olmalidir, teknik ve biyolojik donguleri ayirt ederek urunleri, bilesenleri ve malzemeleri maksimum fayda ve degerde tutmayi amaclanmalidir. Son on yilda, Avrupa’da farkli sektorlerdeki bircok sirket, bes temel eksen uzerinden dongusel modelleri tercih etmektedir ve bu bes temel eksen asagidaki gibidir: • Dongusel girisler, • Urun kullaniminin genisletilmesi, • Kaynaklarin geri kazanilmasi, • Paylasim platformlari, • Hizmet olarak urun, Baska bir deyisle, sirketler, cikarma, yapma ve atma dogrusal modelinden, 9R dairesel yaklasimlar cercevesi veya 10R dongu stratejileri merdiveni olarak adlandirilan dairesel modele gecmektedirler. Daha buyuk etkiden daha az etkiye, bu stratejiler asagidaki gibidir: • R0 reddetme, • R1 yeniden dusunme, • R2 azaltma, • R3 yeniden kullanma, • R4 onarim, • R5 yenileme, • R6 yeniden uretim, • R7 yeniden amaclandirma, • R8 geri donusturme, • R9 enerji geri kazanimi, Dongusel modelde, geri donusum disinda, azaltma ve yeniden kullanim vurgusu ile daha fazla caba gosterilmesi gerekir. Dongusel ekonomi kavrami, urunun tum yasam dongusunu kapsar, bu nedenle geleneksel uretim yaklasimindan cok, egitime ozel bir vurgu ile cok daha genis ve sistemik bir yaklasim gerektirir. Ornegin, moda endustrisi ile ilgili kilit bir soru su olabilir: Surdurulebilir giyim modeli sadece geri donusum konteynerine mi dayanmali? Urun Yasam Dongusu ve Dongusel Ekonomi Ureticiler icin urun tasarimi geleneksel olarak uretim icin tasarim anlamina gelmektedir. Diger bir deyisle ureticiler, urunun omrunun sonunda ne olacagini dusunmeden, kaliteli urunleri mumkun olan en kisa surede ve mumkun olan en dusuk maliyetle piyasaya surmek isterler. Bunun yerine, dongusellik icin tasarim, urunun tasarimdan uretime, kullanimindan yeniden kullanimina ve omrunun sonuna kadar tum omrunu dikkate alir. Dongusellik, hem insanlara hem de dunyaya hizmet etmek icin uygulanabilir bir yoldur, hala kar saglar ve muhendislik studyolarinin yani sira yonetim kurulu odalarinda ve yasama odalarinda sicak bir konu haline gelmistir. Merkezi olmayan bilgi yogun bir ortamda urun yasam dongusu yonetiminde (PLM) ele alinmasi gereken bir zorluk, tum urun yasam dongusu faaliyetlerinde yer alan paydaslar arasindaki isbirligidir ve genisletilmis bir kurumsal baglamda bu isbirligi, digerlerinin yani sira asagidakileri icerir: • Arastirmacilar, • Tasarimcilar, • Ureticiler, • Perakendeciler ve tuketiciler agi, Urun Yasam Dongusu Dusuncesine Dongusellik Kazandiran Nedir?Nesnelerin Interneti (IoT) veya buyuk veri gibi teknolojiler bu zorlugu mumkun kilabilir. Ayni zamanda, surdurulebilirlik sorunlariyla ilgili artan endiseler, daha uzun sure kullanilabilen ve birden fazla yasam dongusune sahip gelistirilmis urunler gerektiren dongusel ekonomi yaklasimlarinin artan onemi ile ilgili yeni zorluklar ortaya cikarir. Bu senaryo, ozellikle sinirli ic kaynaklara sahip olan ve dis ortaklar, tedarikciler ve musterilerle isbirligine guclu bir sekilde dayanan kucuk ve orta olcekli isletmelere (KOBI’ler) yonelik olanlar olmak uzere gelecekteki PLM sistemleri icin zorluklar ortaya cikarmaktadir. Bu nedenle, PLM onemli bir dongusel ekonomi surucusu haline gelmistir. PLM bir urunun, tuketici malinin veya hizmetin besIkten besige tum yasam dongusunu kapsadigi, dogrusal bir tasarim ve uretim konseptinden bir uretim konseptine gecmek icin gerekli tum surdurulebilirlik bilgilerini ele alabilen tek yonetim sistemi oldugu icin buyuk bir oneme sahiptir. PLM sistemleri, genisletilmis isletmelerde verileri, surecleri ve is sistemlerini entegre edebilen bilgi yonetim sistemleridir. Bu sistem, deger zincirindeki cesitli paydaslarin yani sira birden fazla yasam dongusu boyunca bilgiyi entegre etmeye yardimci olduklari icin dongusel ekonomiye geciste ilginc destekleyici araclar haline gelmistir. Ozetle, 1970’lerin sonlarinda Walter R. Stahel besIkten besige C2C terimini icat ettiginde, 2002’de Michael Braungart ve William McDonough Cradle to Cradle: Remaking the Way We Make Things baslikli bir kitap yayinlamistir. Modelin nasil elde edilecegine iliskin belirli ayrintilari ortaya koyan besIkten besige tasarim icin bir manifesto olan, cok az kisi tum tasam dongusu boyunca PLM’nin onemini ve dongusel ekonomi taniminda yer alan surdurulebilirlik kavramlarinin tanitilmasini daha da az hayal edebilirdi. Ornegin azaltma, yeniden kullanma, tamir etme, yeniden uretim, yeniden kullanim, geri donusum vb. gibi. Surdurulebilir Kalkinma Icin Egitimden Dongusel Ekonomi Icin Egitime Hem calismaya yeni baslayan genc hem de kidemli profesyoneller dongusel ekonomiyi gunluk faaliyetlerine entegre etmelidir. Ancak, calismalarini tamamladiklarinda dongusel ekonomi kavrami olmadigi icin bu alanda cok az bilgiye sahiptirler veya hic bilgi sahibi degillerdir. Bu nedenle, egitimin tum seviyelerinde dongusel yeniligi ve bu alanda yasam boyu ogrenmeyi tesvik etmek icin bir bilgi ve yetkinlik temeli olusturmak icin ozel caba sarf edilmelidir. Dongusel ekonomi ve sistem dusuncesinin yuksekogretim kurumlarinin mufredatlarina entegrasyonu, surdurulebilirlik bilincini artirmaya ve zihniyeti donusturmeye yardimci olmak icin tesvik edilmelidir. Urun Yasam Dongusu Dusuncesine Dongusellik Kazandiran Nedir?Ellen Mac Arthur Vakfi’na gore, insanlarin dusunme bicimleri cevrelerindeki dunyayi sekillendirir ve insanlarin dusunme bicimleri ogrenme surecleri boyunca insa edilir. Dogrusal ekonomiden dongusel ekonomiye gecis, insanlarin urun, hizmet ve sistem yaratma bicimlerini donusturmelerini gerektirir. Insanlarin dongusel ekonomi hakkinda ogrenmelerini desteklemek icin Ellen Mac Arthur Vakfi, disiplinler arasi, proje tabanli ve katilimci yaklasimlara vurgu yapmaktadir. Bu Vakfin amaci, insanlarin cevrelerindeki karmasIk sistemleri nasil etkileyebileceklerini anlamalarina yardimci olmaktir. Surdurulebilir bir gelecek icin Finlandiya Inovasyon Fonu Sitra gibi diger uzmanlara gore, dongusel ekonomi toplumu yaratmak icin dongusel endustriler, silolar arasinda isbirligi, calisma ortaminin gelistirilmesi ve genel bir degisim ile yeni bir tur uzmanliga ihtiyac duyar. Profesyoneller, uzmanlar ve karar vericiler hem simdi hem de gelecekte yeni bir gelecegin insasinda belirleyici bir rol oynar ve egitim bu uzmanlarin dongusel ekonomi konusunda yakin gelecekte hazirlanmasinda onemli bir rol oynar. ALİNTİ ~ ________________ Bizde MutSuz Olalim ~
	Alıntı Yap

Şu anda bu konuyu görüntüleyen etkin kullanıcılar: 1 (0 üye ve 1 ziyaretçi)