[DaDaSKiZi]

Zinde kalmak, beden ve ruh sağlığını korumak için vitamin ve mineral dengemiz önemli. Iç Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Alihan Oral yorgun düşüren vitamin-mineral eksikliklerini anlatıyor

DEMİR EKSİKLİĞİ
Demir vücutta hemoglobin adlı proteininin yapımında bulunur. Hemoglobin ise kaslara ve dokulara oksijen iletilmesinde rol alır. Demir eksikliği olduğunda yorgunluk ve halsizlik ortaya çıkar.

EN ÖNEMLİ SEBEPLERYetersiz beslenme, Demir yönünden zengin et, yumurta gibi besinlerin alınmadığı diyetler, Adet kanamalarının şiddetli olması, Mide ülseri, hemoroid gibi nedenlerle aşırı kan kayıplarının olması, Çölyak gibi hastalıklar nedeniyle vücuda alınan demirin emiliminin bozulması, Çay, kahve, kola gibi kafeinli içeceklerin yemeklerle birlikte tüketilmesi (demir emilimini bozar).

BU İŞARETLERE DİKKAT
Halsizlik, sürekli yorgunluk hali, Çarpıntı, Konsantrasyon problemleri, m Baş dönmesi ve göz kararması, Depresif hissetme, Saç dökülmesi, Çabuk kırılan tırnaklar, Ağız köşelerinde çatlaklar, Cilt renginin soluk görünmesi.
NE YAPMALI?
Demir eksikliğinin hangi nedenle ortaya çıktığı tespit edilmeli ve altta yatan nedene yönelik tedavi yapılmalı. Eksiklik beslenme yetersizliğiyle ortaya çıkıyorsa diyete demir içeren besinler eklenir. Kırmızı et, karaciğer, kurubaklagil gibi gıdalar önerilir. Yemeklerden hemen sonra çay, kahve tüketilmemesi söylenir. Diyetteki değişiklik yeterli değilse hastaya demir ilacı tedavisi başlanır. Demir ilaçları doktor önerisi dışında kullanılmamalı çünkü pankreas, karaciğer, kalp gibi organlarda birikerek hasara yol açabilir.
B12 VİTAMİNİ EKSIKLİĞİ
B12 vitamini DNA yapımında rol alan bir vitamindir. Eksikliğinde kafa karışıklığı, çabuk unutma, uyuşma, karıncalanma gibi belirtilerin yanında en başta yorgunluğa sebep olur. B12 çoğunlukla hayvansal gıdalardan alındığı için vegan diyeti uygulayanlar özellikle risk altındadır.

FOLİK ASİT EKSİKLİĞİ
Folik asit, vücutta birçok önemli işlevi olan suda çözünür bir B vitamini türevidir. Çoğunlukla baklagillerde, yumurtada, yeşil yapraklı sebzelerde bulunur. DNA ve RNA üretimi için gerekli olmakla birlikte kırmızı kan hücrelerinin üretiminde önemli rol oynar. Eksikliğinde kansızlık görülür ve yorgunluğa yol açar. SIK ALKOL TÜKETIYORSANIZ DIKKAT Aşırı alkol alımı, sebze ve meyveleri aşırı pişirerek tüketmek, yeterince taze meyve sebze içermeyen diyetle beslenmek folik asit eksikliğine neden olur. Folik asit eksikliği ağızdan tabletler ya da iğnelerle yerine konulabilir. Yeşil yapraklı sebzeler, kurubaklagiller, pancar, kuşkonmaz, yumurta ve muz folik asitten zengindir.
YASLA DEPOLAR AZALIR
B12 eksikliği de tıpkı demir eksikliği gibi kansızlığa neden olabilir. Bu durumda çarpıntı, efor kapasitesinde azalma, çabuk yorulma, göz kararması gibi sorunlara neden olabilir. Yaşla birlikte B12 emilimi ve vücutta depolanma yeteneği azalır. 65 yaş üstü kişilerde B12 depresyon riskini artırır.


SÜT, YUMURTA , YOGURT, TÜKETİN
Karaciğer, dalak gibi sakatatlar, midye, istiridye, karides gibi kabuklu deniz ürünleri, uskumru ve ton balığı, süt, yoğurt, peynir, yumurta en zengin B12 kaynaklarıdır. B12 kan seviyesi düşük kişilerde eksiklik, iğne ya da haplarla tedavi edilir.

VİTAMİN D EKSİKLİĞİ
D vitamini yağda çözünebilen ve vücutta depolanan bir vitamindir. Kemik metabolizması için alınması gerekir ve vücudun bağışıklığında rol oynar. En önemli kaynağı artık hepimizin bildiği üzere güneş ışınlarıdır. Bitkisel ve hayvansal gıdalardan da bir miktar sağlanabilir. Ülkemiz güneşi bol bir ülke olmasına rağmen D vitamini eksikliği sık görülür. D vitamini eksikliği olanlarda yorgunluk, halsizlik ve kas ağrıları önemli belirtilerden.

KİMLERDE RİSK ALTINDA
Açık tenliler, Kapalı ortamda çalışanlar, Yaşlılar Kapalı giysiler giyenler, Hamile ve emzirenler, Karaciğer ve böbrek, hastalığı olanlar, Güneş ışınlarından korunmak için yüksek faktörlü güneş koruyucu krem kullananlar D vitamini eksikliği açısından risk grubundandır

HER GUN KOLLARINIZ GUNES GORSUN
D vitamini eksikliğinden korunmak için her gün saat 11,00-15.00 arasında güneş kremi sürmeden en azından 2 kolunuzun güneş görmesini sağlayın. Pencere ya da cam arkasından güneşlenmek D vitamini üretimini engeller, unutmayın. D vitamini kan sevilerinde düşükse mutlaka takviye edilmeli

POTASYUM VE SODYUM EKSIKLIGI
Sodyum ve potasyum vücudumuzun temel mineralleridir. Herhangi bir nedene bağlı olarak potasyum veya sodyum eksikliği olduğunda vücutta yorgunluk, halsizlik ve kas ağrıları olabilir. Ayrıca kol ve bacaklar başta olmak üzere vücudun farklı bölgelerinde kramplar ortaya çıkar. Potasyum eksikliği yetersiz beslenme, yoğun egzersiz, terleme, az su tüketimi ve idrar söktürücü ilaçlar nedeniyle görülebilir. Patates, muz, fındık, badem, ceviz gibi çiğ kuruyemişler potasyumdan zengindir. Sodyum eksikliği ise yetersiz tuz alımı, tuz almadan fazla miktarda su tüketilmesi, böbrek hastalıkları, kusma ve terlemeyle vücuttan tuz kaybedilmesi gibi nedenlerle ortaya çıkar. En önemli kaynağı sofra tuzudur. Deniz ürünleri, biber, kereviz, havuç ve fıstık, fındık, ceviz sodyumdan zengin gıdalardır.


MAGNEZYUM EKSİKLİĞİ
Magnezyum hücrede enerji üretiminde rol alan önemli bir mineraldir. Magnezyum eksikliğinde enerji üretiminde aksamalar olur. Bu durum yorgunluğa ve kas ağrılarına sebebiyet verir. Şiddetli magnezyum eksikliğinde kas krampları, uyuşma, dikkatte azalma gibi belirtiler de ortaya çıkar. Fazla terleyen, idrar söktürücü ilaç kullananlarda magnezyum atılımı daha fazla olur. Yaşın ilerlemesiyle magnezyum emilimi azalır. Besinlerle yeterli alınmazsa vücut kemiklerde depolanmış magnezyumu kullanmaya başlar. Diyabet, alkolizm, kolit, çölyak gibi hastalıklarda magnezyum eksikliği sık görülür. Eksikliği dışarıdan takviyelerle yerine konulmalı. Koyu yeşil sebzeler, tahıl ürünleri, badem, fındık, fıstık, ceviz, hurma, soğan, domates, kakao, muz, kereviz ve pırasa magnezyumdan zengindir.