Cocuklarda Buyume Hormonu Tedavisi (GH) Oncesi Dikkate Alinmasi Gereken Faktorler

**CeReN** · 17 Aralık 2021, 13:01

Cocuklarda yasitlarina gore gelisim geriligi olmasi, beraberinde bircok farkli sorunu getirebilir. Ayrica olasi bu sorunlar geri donulemez ciddiyette seyrederek gelecek yasamlarinda hayat kalitelerini dusurebilir. Boyle bir durumda uzmanlar tarafindan buyume hormonu tedavisi yapilmasi diger tedavi secenekleri ise yaramadigi takdirde tercih edilen bir tedavi seklidir.
2003 yilinda FDA, nedeni bilinmeyen kisa boylu cocuklari tanimlayan bir terim olan idiyopatik kisa boy (ISS) tedavisi icin sentetik bir insan buyume hormonunu (GH) kullanimini onaylamistir. ABD‘de tahminen 500.000 cocuk potansiyel tedavi icin gerekli kriterleri karsilamaktadir ve arastirmalar bunun kesinlikle yetiskinlik donemine kadar boy uzamasina yardimci olacagini gostermektedir. Ayni ilac, buyume hormonu eksIkligi ve Turner Sendromu da dahil olmak uzere boy kisaligi ile ilgili diger rahatsizliklari olan cocuklari tedavi etmek icin kullanilmaktadir.
Ancak alinacak bu tedavi kararinda ebeveynlerin dikkate almasi gereken bazi faktorler vardir. Ozellikle bu tedavi pahali olmasinin yani sira, gunluk enjeksiyonlara ve duzenli endokrinolog ziyaretlerine ragmen GH asilari her durumda yardimci olmayacaktir. Tedavi icin cesitli nedenler, GH tedavisinin etkinligini ongormek icin daha kesin modeller ile surekli olarak gelistirilmekte olan genis kapsamli basari oranlarina yol acmaktadir .
Iste gelisim sorunu olan cocuklarda buyume hormonu tedavisine karar verirken, dusunmesi gereken bes faktor;

Buyume Hormonu EksIkligi Var mi?
Buyume hormonu sentetik gibi gorunse de, beyinde bulunan hipofiz bezinde uretilen dogal bir vucut maddesidir. Bir cocuk doktoru olan Sarah Nielsen, buyume hormonlarinin bir secenek haline geldigi herhangi bir senaryoda, ilk eylemin cocugun klinik bir buyume hormonu eksIkligine sahip olup olmadigini belirlemek oldugu belirtmektedir. Baska bir deyisle, dogal olarak kucuk olmakla olmamak arasinda fark olup olmadiginin belirlenmesi gerektigini belirtmektedir.
Uzmanlar, GH stimulasyon testi ile yetersiz buyume hormonu seviyeleri belirlendiginde tedavisinin zaman cok daha kolay bir secim haline gelecegini dusunmektedir ve New Jersey, Tenafly’deki Pediatrik Endokrinoloji Associates’ten MD Elizabeth Burtman da ayni fikirdedir. Pediatrik endokrinoloji ve pediatride cifte kurul sertifikasina sahip Dr. Burtman’a gore buyume hormonu seviyelerinde ortalamanin onemli olcude altinda olmak tipki herhangi bir hormon eksIkliginde oldugu gibi tedavi seceneklerinde hormon terapisi karari alinmasini netlestirebilecegini belirtmektedir.
Cocuklarda Buyume Hormonu Tedavisi (GH) Oncesi Dikkate Alinmasi Gereken FaktorlerAyni zamanda bu durum tedavinin saglik sigortasi tarafindan karsilanmasini cok daha olasi hale getirir, cunku hormon tedavisi pahali maliyetleri olan bir tedavi seklidir. Dr. Nielsen ayrica yeterli GH seviyeleri icin test edilmesi gerekenlerin sadece en kucuk bebekler olmadigini da belirtmektedir. Bir cocuk gelisim tablosuna gore bir sure 50. yuzdelik dilimdeyse, ancak aniden 20. yuzdeye kayarsa, bu, tehlikeye atilmis bir GH yani gelisim hormonu tedavisi icin bir kirmizi cizgi olusturabilecegini belirtmektedir.
Buyume egrisi tutarlilik acisindan normaldir, bir duzeyde guven vericidir, ancak cocugun ayni zamanda omru boyunca akranlarindan onemli olcude daha kucuk olacagi endiselerini de arttirir.

Aile Boyu Gecmisi
Cocugunuzun GH seviyeleri normalse, buyume hormonu tedavisine devam edip etmemeye karar vermek biraz daha karmasIk hale gelir. Sasirtici olmayan bir sekilde, devreye giren faktorler arasinda aile boyu gecmisi vardir. Oncelikle cocugun tam boy potansiyeline ulasip ulasmadigini belirlemeye calisilmalidir. Acikcasi bir cocugun ebeveynleri, buyukanne ve buyukbabasi kisa boyluysa, kisa olma olasiligi daha yuksektir. Etnik koken de bir husustur, mesela ebeveynlerden biri uzun boylu bir kafkas, biri ise kisa boylu bir Cinli cocuk kisa boylu olabilir. Bir de kardesi yoksa yani tek cocuksa diger kardesleri ile kiyaslama sansi olmadigi icin bunu belirlemek daha zor olabilir.
Aile bir etken, olmasinin yaninda aileler arasinda o kadar cok degiskenlik var ki, bu kesin bir kriter belirlenmesini engeller niteliktedir. Bu durum yasitlarina gore asiri kucuk olan bir cocugun illa aile gecmisiyle alakali olabilecegini net bir sekilde belirlemeyi sinirlandirir. Bu noktada onerilenin kemik yasi calismasidir, boylelikle cocugun kemik gelisiminden sorumlu ozel hucrelerden olusan daha yumusak buyume plakalarinin belirlenmesini saglarken, X-Ray olculur. Bu olcum sayesinde cocugun yetiskinlikte boyu ile ilgili bir tahmin yapilmasina yardimci olabilir.
Ancak GH stimulasyon testinde oldugu gibi, bu testte de zorluklar vardir. Cunku kemik yasi calismalari dogruluklari acisindan farklilik gosterebilir. Bunlari okumak bir bilim oldugu kadar bir sanattir ve bazi oznellik icerir. Gercekten sadece baska bir arac olmasinin yaninda tek belirleyici faktor olarak guvenilmemelidir.

Boy Kisaliginda Kriterler Nedir?
Boy kriterleri soz konusu oldugunda, cinsiyet onemli olma egilimindedir. Mesela arastirmalar, kisa boylu erkeklerin bir ortak bulmakta veya bir is gorusmesinde iyi performans gostermekte zorlandiklarini gostermistir. Oyle olmamali, ama icinde yasadigimiz toplum bu sekilde bir cerceve cizmektedir. Yapilan arastirmalar, kisa boylu erkeklerin karsilastigi bir dizi zorlugu ortaya koymaktadir. Ciddiyetine bagli olarak boy kisaligi sosyal ve profesyonel olarak onemli bir engel olabilir.
Kisa boy olmasinin olumsuz yanlari ise tipik olarak kadinlar icin daha az can sIkicidir, bu nedenle erkeklerin buyume hormonu tedavisi alma olasiligi kizlara gore iki ila uc kat daha fazladir. Yapilan istatiksel calisma da gunluk 10 hasta ele alindigi zaman genelde bunlardan 7-8’i erkeklerdir. Kadinlarda kisaligi uzun vadeli bir sosyal rahatsizlik olarak gormemek kolay olsa da, en azindan buyumenin ucuncu yuzdelik dilimindeki veya altindaki tum cocuklar icin on testler yaptirmak en iyisidir. Bir cocugun buyume hizi da buradan izlenmelidir ve ergenlikten once yilda iki incten az ve ergenlikte yilda uc incten az buyume, normalden daha az buyume olarak kabul edilir ve arastirilmalidir.

Zihinsel Saglik Sorunlari
Boyu kisaliginda psIkolojik faktorler devreye girebilir. Indiana Universitesi Tip Fakultesi’nde klinik pediatri profesoru olan Emily C. Walvoord, yurutulen 2014 tarihli bir arastirmaya gore kisa ama saglikli cocuklarin buyume hormonu tedavisi gormeyen ayni boydaki yasitlarina gore daha depresif ve icine kapanik oldugu belirlenmistir.
Bas yazar Dr. Walvoord yaptigi aciklamada, gunluk enjeksiyonlar sIk klinik ziyaretleri ve boy ile ilgili tekrarlanan tartismalar, saglikli olan idiyopatik kisa boylu cocuklarda psIkososyal kaygilari iyilestirmek yerine daha da kotulestirebilecegi yonundedir. Ve onlara hicbir bilissel gelisme saglamayabilir. Ozellikle yakin akrabalarda benzer rahatsizliklar oldugunda, cocugun depresyon veya kaygi egilimi artar. Klinik olarak depresif, iyilesen ve anksiyete bozuklugu (ben) olan bir alkoligin cocugunda bu tedavi karari alinirken zorlanilabilir..
Olumsuz psIkolojik etkileri kuraldan ziyade istisna olarak gorulmelidir. Tedavi edilen cocuklarin kucuk bir yuzdesi buna karsi bir miktar duygusal hassasiyet gosterebilir, ancak tedavinin basarili oldugu ve boyu uzayan cocuklar icin kesinlikle guven ve ozsaygi kazanmasina neden olabilir.

Potansiyel Yan Etkiler ve Uzun Vadeli Riskler
Cocuklarda Buyume Hormonu Tedavisi (GH) Oncesi Dikkate Alinmasi Gereken FaktorlerCincinnati Cocuk Hastanesine gore, GH tedavisinin yan etkileri nadirdir, ancak her tedavi gibi azda olsa riskler icerir. Birincisi, beyin uzerindeki artan baskinin bir sonucu olarak bas agrilari olusabilir. Hizlandirilmis buyume ayni zamanda, uyluk kemiginin ust kisminin yer degistirdigi, kaymis femoral epifiz adi verilen bir kalca sorununa da neden olabilir. Bu, ciddi diz veya kalca agrisina neden olabilir, sIklikla topallama eslik eder ve duzeltilmesi icin ameliyat gerekebilir.
Nispeten yeni bir tedavi olmasiyla GH’nin uzun vadeli riskleri hakkinda daha az sey bilinmektedir. Ancak inme, kemik ve mesane kanseri riskini artirabilecegine dair endiseler bulunur ve bu riskler genel populasyona kiyasla sadece biraz daha yuksektir. Ve genel olarak uzmanlar tarafindan bir ebeveynin sezgisinin, boy kisaligi ve buyume hormonu tedavisi gibi potansiyel olarak subjektif konularda yararli bir arac olabilecegini dusunulmektedir.
Uzmanlara gore bir ebeveyn cocugunun gelisiminde bir seylerin yanlis oldugunu hissederse ve cocuk doktoru ayni fikirde degilse, ebeveynler bu konuda arastirilmasi uzerine baski yapmalidirlar. Cunku deneyimlere gore, ebeveynler gercekten bu icgudusel duygu durumlarinda en iyisini bilirler.

ALİNTİ ~

17 Aralık 2021, 13:01	#1
CeReN Webmaster	Cocuklarda Buyume Hormonu Tedavisi (GH) Oncesi Dikkate Alinmasi Gereken Faktorler Cocuklarda yasitlarina gore gelisim geriligi olmasi, beraberinde bircok farkli sorunu getirebilir. Ayrica olasi bu sorunlar geri donulemez ciddiyette seyrederek gelecek yasamlarinda hayat kalitelerini dusurebilir. Boyle bir durumda uzmanlar tarafindan buyume hormonu tedavisi yapilmasi diger tedavi secenekleri ise yaramadigi takdirde tercih edilen bir tedavi seklidir. 2003 yilinda FDA, nedeni bilinmeyen kisa boylu cocuklari tanimlayan bir terim olan idiyopatik kisa boy (ISS) tedavisi icin sentetik bir insan buyume hormonunu (GH) kullanimini onaylamistir. ABD‘de tahminen 500.000 cocuk potansiyel tedavi icin gerekli kriterleri karsilamaktadir ve arastirmalar bunun kesinlikle yetiskinlik donemine kadar boy uzamasina yardimci olacagini gostermektedir. Ayni ilac, buyume hormonu eksIkligi ve Turner Sendromu da dahil olmak uzere boy kisaligi ile ilgili diger rahatsizliklari olan cocuklari tedavi etmek icin kullanilmaktadir. Ancak alinacak bu tedavi kararinda ebeveynlerin dikkate almasi gereken bazi faktorler vardir. Ozellikle bu tedavi pahali olmasinin yani sira, gunluk enjeksiyonlara ve duzenli endokrinolog ziyaretlerine ragmen GH asilari her durumda yardimci olmayacaktir. Tedavi icin cesitli nedenler, GH tedavisinin etkinligini ongormek icin daha kesin modeller ile surekli olarak gelistirilmekte olan genis kapsamli basari oranlarina yol acmaktadir . Iste gelisim sorunu olan cocuklarda buyume hormonu tedavisine karar verirken, dusunmesi gereken bes faktor; Buyume Hormonu EksIkligi Var mi? Buyume hormonu sentetik gibi gorunse de, beyinde bulunan hipofiz bezinde uretilen dogal bir vucut maddesidir. Bir cocuk doktoru olan Sarah Nielsen, buyume hormonlarinin bir secenek haline geldigi herhangi bir senaryoda, ilk eylemin cocugun klinik bir buyume hormonu eksIkligine sahip olup olmadigini belirlemek oldugu belirtmektedir. Baska bir deyisle, dogal olarak kucuk olmakla olmamak arasinda fark olup olmadiginin belirlenmesi gerektigini belirtmektedir. Uzmanlar, GH stimulasyon testi ile yetersiz buyume hormonu seviyeleri belirlendiginde tedavisinin zaman cok daha kolay bir secim haline gelecegini dusunmektedir ve New Jersey, Tenafly’deki Pediatrik Endokrinoloji Associates’ten MD Elizabeth Burtman da ayni fikirdedir. Pediatrik endokrinoloji ve pediatride cifte kurul sertifikasina sahip Dr. Burtman’a gore buyume hormonu seviyelerinde ortalamanin onemli olcude altinda olmak tipki herhangi bir hormon eksIkliginde oldugu gibi tedavi seceneklerinde hormon terapisi karari alinmasini netlestirebilecegini belirtmektedir. Cocuklarda Buyume Hormonu Tedavisi (GH) Oncesi Dikkate Alinmasi Gereken FaktorlerAyni zamanda bu durum tedavinin saglik sigortasi tarafindan karsilanmasini cok daha olasi hale getirir, cunku hormon tedavisi pahali maliyetleri olan bir tedavi seklidir. Dr. Nielsen ayrica yeterli GH seviyeleri icin test edilmesi gerekenlerin sadece en kucuk bebekler olmadigini da belirtmektedir. Bir cocuk gelisim tablosuna gore bir sure 50. yuzdelik dilimdeyse, ancak aniden 20. yuzdeye kayarsa, bu, tehlikeye atilmis bir GH yani gelisim hormonu tedavisi icin bir kirmizi cizgi olusturabilecegini belirtmektedir. Buyume egrisi tutarlilik acisindan normaldir, bir duzeyde guven vericidir, ancak cocugun ayni zamanda omru boyunca akranlarindan onemli olcude daha kucuk olacagi endiselerini de arttirir. Aile Boyu Gecmisi Cocugunuzun GH seviyeleri normalse, buyume hormonu tedavisine devam edip etmemeye karar vermek biraz daha karmasIk hale gelir. Sasirtici olmayan bir sekilde, devreye giren faktorler arasinda aile boyu gecmisi vardir. Oncelikle cocugun tam boy potansiyeline ulasip ulasmadigini belirlemeye calisilmalidir. Acikcasi bir cocugun ebeveynleri, buyukanne ve buyukbabasi kisa boyluysa, kisa olma olasiligi daha yuksektir. Etnik koken de bir husustur, mesela ebeveynlerden biri uzun boylu bir kafkas, biri ise kisa boylu bir Cinli cocuk kisa boylu olabilir. Bir de kardesi yoksa yani tek cocuksa diger kardesleri ile kiyaslama sansi olmadigi icin bunu belirlemek daha zor olabilir. Aile bir etken, olmasinin yaninda aileler arasinda o kadar cok degiskenlik var ki, bu kesin bir kriter belirlenmesini engeller niteliktedir. Bu durum yasitlarina gore asiri kucuk olan bir cocugun illa aile gecmisiyle alakali olabilecegini net bir sekilde belirlemeyi sinirlandirir. Bu noktada onerilenin kemik yasi calismasidir, boylelikle cocugun kemik gelisiminden sorumlu ozel hucrelerden olusan daha yumusak buyume plakalarinin belirlenmesini saglarken, X-Ray olculur. Bu olcum sayesinde cocugun yetiskinlikte boyu ile ilgili bir tahmin yapilmasina yardimci olabilir. Ancak GH stimulasyon testinde oldugu gibi, bu testte de zorluklar vardir. Cunku kemik yasi calismalari dogruluklari acisindan farklilik gosterebilir. Bunlari okumak bir bilim oldugu kadar bir sanattir ve bazi oznellik icerir. Gercekten sadece baska bir arac olmasinin yaninda tek belirleyici faktor olarak guvenilmemelidir. Boy Kisaliginda Kriterler Nedir? Boy kriterleri soz konusu oldugunda, cinsiyet onemli olma egilimindedir. Mesela arastirmalar, kisa boylu erkeklerin bir ortak bulmakta veya bir is gorusmesinde iyi performans gostermekte zorlandiklarini gostermistir. Oyle olmamali, ama icinde yasadigimiz toplum bu sekilde bir cerceve cizmektedir. Yapilan arastirmalar, kisa boylu erkeklerin karsilastigi bir dizi zorlugu ortaya koymaktadir. Ciddiyetine bagli olarak boy kisaligi sosyal ve profesyonel olarak onemli bir engel olabilir. Kisa boy olmasinin olumsuz yanlari ise tipik olarak kadinlar icin daha az can sIkicidir, bu nedenle erkeklerin buyume hormonu tedavisi alma olasiligi kizlara gore iki ila uc kat daha fazladir. Yapilan istatiksel calisma da gunluk 10 hasta ele alindigi zaman genelde bunlardan 7-8’i erkeklerdir. Kadinlarda kisaligi uzun vadeli bir sosyal rahatsizlik olarak gormemek kolay olsa da, en azindan buyumenin ucuncu yuzdelik dilimindeki veya altindaki tum cocuklar icin on testler yaptirmak en iyisidir. Bir cocugun buyume hizi da buradan izlenmelidir ve ergenlikten once yilda iki incten az ve ergenlikte yilda uc incten az buyume, normalden daha az buyume olarak kabul edilir ve arastirilmalidir. Zihinsel Saglik Sorunlari Boyu kisaliginda psIkolojik faktorler devreye girebilir. Indiana Universitesi Tip Fakultesi’nde klinik pediatri profesoru olan Emily C. Walvoord, yurutulen 2014 tarihli bir arastirmaya gore kisa ama saglikli cocuklarin buyume hormonu tedavisi gormeyen ayni boydaki yasitlarina gore daha depresif ve icine kapanik oldugu belirlenmistir. Bas yazar Dr. Walvoord yaptigi aciklamada, gunluk enjeksiyonlar sIk klinik ziyaretleri ve boy ile ilgili tekrarlanan tartismalar, saglikli olan idiyopatik kisa boylu cocuklarda psIkososyal kaygilari iyilestirmek yerine daha da kotulestirebilecegi yonundedir. Ve onlara hicbir bilissel gelisme saglamayabilir. Ozellikle yakin akrabalarda benzer rahatsizliklar oldugunda, cocugun depresyon veya kaygi egilimi artar. Klinik olarak depresif, iyilesen ve anksiyete bozuklugu (ben) olan bir alkoligin cocugunda bu tedavi karari alinirken zorlanilabilir.. Olumsuz psIkolojik etkileri kuraldan ziyade istisna olarak gorulmelidir. Tedavi edilen cocuklarin kucuk bir yuzdesi buna karsi bir miktar duygusal hassasiyet gosterebilir, ancak tedavinin basarili oldugu ve boyu uzayan cocuklar icin kesinlikle guven ve ozsaygi kazanmasina neden olabilir. Potansiyel Yan Etkiler ve Uzun Vadeli Riskler Cocuklarda Buyume Hormonu Tedavisi (GH) Oncesi Dikkate Alinmasi Gereken FaktorlerCincinnati Cocuk Hastanesine gore, GH tedavisinin yan etkileri nadirdir, ancak her tedavi gibi azda olsa riskler icerir. Birincisi, beyin uzerindeki artan baskinin bir sonucu olarak bas agrilari olusabilir. Hizlandirilmis buyume ayni zamanda, uyluk kemiginin ust kisminin yer degistirdigi, kaymis femoral epifiz adi verilen bir kalca sorununa da neden olabilir. Bu, ciddi diz veya kalca agrisina neden olabilir, sIklikla topallama eslik eder ve duzeltilmesi icin ameliyat gerekebilir. Nispeten yeni bir tedavi olmasiyla GH’nin uzun vadeli riskleri hakkinda daha az sey bilinmektedir. Ancak inme, kemik ve mesane kanseri riskini artirabilecegine dair endiseler bulunur ve bu riskler genel populasyona kiyasla sadece biraz daha yuksektir. Ve genel olarak uzmanlar tarafindan bir ebeveynin sezgisinin, boy kisaligi ve buyume hormonu tedavisi gibi potansiyel olarak subjektif konularda yararli bir arac olabilecegini dusunulmektedir. Uzmanlara gore bir ebeveyn cocugunun gelisiminde bir seylerin yanlis oldugunu hissederse ve cocuk doktoru ayni fikirde degilse, ebeveynler bu konuda arastirilmasi uzerine baski yapmalidirlar. Cunku deneyimlere gore, ebeveynler gercekten bu icgudusel duygu durumlarinda en iyisini bilirler. ALİNTİ ~ ________________ Bizde MutSuz Olalim ~
	Alıntı Yap

Şu anda bu konuyu görüntüleyen etkin kullanıcılar: 1 (0 üye ve 1 ziyaretçi)