[CeReN]

Termometreler; ozellikle COVID-19 pandemi doneminde saglik durumu degerlendirmelerinde bas rol oynayan saglik araclarinin basinda gelmistir. Koronavirusun en yaygin semptomu olan ates, bir kisinin vucut sicakliginin normalden yuksek veya dusuk olup olmadigini tam olarak belirlemesine yardimci eden bir degerdir. Boylece hastalik hizli bir sekilde belirlenebilirken, hizli bir tedavi surecine gecilebilir ve bulas riski onlenebilir.
Gunumuzde ozellikle pandemi ile birlikte evde guvenilir bir tibbi termometreye sahip olmak cok degerli kosul haline gelmistir. Birinin atesi olup olmadigini dogru bir sekilde tespit edebilme, dikkat edilmesi gereken diger hayati eylemler hakkinda temel bilgiler sunar. Insan vucudunun ortalama normal sicakligi 97 ila 98.6 °F veya 36.1 ila 37.5 °C arasindadir ve 100,4 °F (38 °C) uzerindeki sicaklik, bir kisinin bir enfeksiyon veya hastaliktan kaynaklanan atesi oldugu anlamina gelir.
Durum boyle olunca bu degerli bilgiyi saglayabilecek termometreler arasinda dogru bir secim yapilmasi da onem kazanir. Aralarindan secim yapabileceginiz cesitli temasli ve temassiz termometreler mevcuttur. Bu, aile uyelerinin yasina ve ayrica bir kisinin hangi turu satin alacagina karar vermesine yardimci olan kisisel bir secime baglidir. Bununla birlikte, tum termometre tipleri ayni sekilde calismadigindan veya ayni okumalari saglamak uzere tasarlanmadigindan, kullanmadan once farkli tipteki termometrelerin nasil calistigini anlamak da onemlidir.

Termometre Turleri
Ates Olcer Turleri ve Kullanim AvantajlariGenel olarak iki tur termometre vardir; temasli ve temassiz. Termometreler, sicakligi olcmek icin vucuda dokunmalidir, uzaktan veya temassiz termometreler ise cilde dokunmadan vucut sicakligini olcebilir.



Kontak Termometreler
Temasli termometreler, vucut sicakligini kaydetmek icin elektronik isi sensorleri kullanan yaygin bir termometre turudur. Alin, agiz, koltuk alti veya rektuma yerlestirilebilir. Cogu elektronik termometre, sicaklik okumasini gosteren dijital bir ekrana sahiptir.
Rektal sicakliklar, 3 aylik veya daha kucuk bebekler ve 3 yasindaki cocuklar icin en hassas okumayi sunar. Koltuk altindan izlenen sicaklik en az dogrudur. Daha buyuk cocuklar ve yetiskinler icin, termometre yerindeyken agiz kapali kalirsa sozlu okumalar kesindir.

Temassiz Termometreler
Bircok okul, ticari kurulus ve saglik kurulusu, ziyaretcileri ates acisindan duzenli olarak izliyor. Uzak bir termometre, herhangi bir cilt temasi gerektirmedigi ve insanlarin daha uzak durmasina izin verdigi icin faydalidir. Uzak termometreler alinda veya kulakta kullanilabilir.

Dijital Termometreler
Ates Olcer Turleri ve Kullanim AvantajlariBu turdeki ates olcerler vucut isisini belirleyen sensorleri kullanarak islev gorur. Agiz, rektum veya koltuk altinda sicaklik olcumleri almak icin kullanilabilir. Bir dijital termometre kullanarak sicakligi olcerken, koltuk alti (aksiller) sicakliginin sozlu okumalardan yaklasIk ½ ila 1°F (0,6°C) daha dusuk oldugunu unutmayin. Rektal termometreler, oral olcumlerden ½ ila 1°F (0,6°C) daha yuksek calisir.
Dijital termometrelerin artilari;
• Dijital termometreler, yaklasIk 1 dakika veya daha kisa surede dogru okurken dogru bilgiler sunar niteliktedir.
Dijital termometrelerin eksIkleri;
• Agizdan kullanimdan kesin bir okuma alabilmek icin cihazin ucu agiz tamamen kapali olarak dilin altinda tutulmalidir. Bu nedenle rektal okumalarin daha dogru oldugu dusunulmektedir.
• Sonuclar yiyecek veya icecegin sicakligina gore degisebileceginden, bir kisi herhangi bir sicak yiyecek veya icecek aldiginda cok yakindan kontrol edilirse alinan ates degeri dogru olmayacaktir.
• Bebekler ve kucuk cocuklar icin rektal okuma yapmak zor olabilir.
• Hem rektal hem de agizdan olcum icin ayni dijital termometre kullanilamaz. Iki termometre satin alinmasi ve bunlari ayri olarak etiketleyerek kullanilmasi gerekebilir.
• Pilleri periyodik olarak degistirilmesi gerekir. Cihaz icin dogru ve uzun omurlu turde piller alinarak degistirilmesi gerekir.

Dijital Kulak (Timpanik) Termometre
Bu turdeki ates olcerler, kulak kanalindaki isiyi kizilotesi isin teknolojisi kullanarak olcmektedir. Okumalar, oral sicaklik okumalarindan 0,5°F (0,3°C) ila 1°F (0,6°C) daha yuksektir.
Dijital kulak termometrelerinin artilari;
• Bu tur ates olcerler dogru oldugu kadar hizli ve dogru okumalar sonuclar verir. Ozellikle cocuk yas grubunda hem rektal hem de agizdan isinin olculebilmesi icin kullanilabilirler.
Dijital kulak termometrelerinin eksileri;
• Timpanik termometreler, 6 ayliktan kucuk bebekler icin ideal olarak onerilmez.
• Kesin sonuclar elde etmek icin uygun sekilde yerlestirilmelidir.
• Kulak kiri gibi dogru sonuc alinmasini engelleyebilir,
• Kucuk veya kavisli kulak kanalina uymayabilirler.

Alin (Gecici) Termometre
Alindan olcen ates olcerler, kizil otesi sensorler ile alindaki yuzeysel temporal arterin isisini belirlemek icin kullanilmaktadir. Temassiz kizilotesi termometreler olarak bilinirler. Alin termometreleri temelde hicbir fiziksel temas gerektirmez, bu nedenle havaalanlari, istasyonlar, magazalar ve stadyumlar vb. gibi halka acik yerlerde kullanim icin cok unlu hale gelmistir. Elde edilen sicaklik degerini , oral yolla alinan ates degerinden yaklasIk 1°F (0,6°C) daha dusuktur.
Alin termometrelerinin artilari;
• Gecici termometreler, birkac saniye icinde hizli sonuclar sunar.
• Kullanimi kolaydir ve bebekler, cocuklar ve yetiskinler icin son derece guvenilirdir.
Alin termometrelerinin eksIkleri;
• Alin termometreleri, ureticinin talimatlarina uyularak dogru yerlestirilmelidir, aksi takdirde dogru degeri vermezler.
• Okumalar ruzgar, ic mekan isitmasi ve gunes isigi gibi belirli dis faktorlerden etkilenebilirken dolayisiyla cikan ates degeri yanlis olabilir.
• Sapka veya kalin palto gibi giysiler de sonuclari degistirebilir.



Agiz Sicakligi Nasil Olculur?
Oral yolla alinacak olan ates degerlerinin dogru cikabilmesi icin termometrenin kullanim bilgilerine uygun olarak kullanilmasi gerekir. Dijital termometre ile agizdan sicaklik okumasi almak icin onerilen adimlar su sekildedir;
• Ates alinmadan once ellerin hijyeni dikkatli bir sekilde saglanmalidir.
• Termometreyi temizleyin ve pillerin calisip calismadigini kontrol edilmelidir.
• Termometre kabindan cikarilarak, plastik tarafi termometrenin alt ucuna gelecek sekilde tutulmalidir.
• Termometrenin kullanima hazir oldugundan emin olmak icin sesli veya isIkli isaret kontrol edilmelidir.
• Termometrenin ucu dilin altina yerlestirilerek bir bip sesi duyana kadar agiz kapali tutulmalidir.
• Bip sesinden sonra termometre agizdan cikarilmali ve hemen gostergeden ates degeri okunmalidir.
• Eller tekrar yikandiktan sonra, uretici firmanin verdigi talimatlar dogrultusunda termometre temizlenmeli ve tekrar kullanilmak uzere hijyenik bir ortamda saklanmalidir.

Rektal Sicaklik (Ates) Nasil Olculur?
Ates Olcer Turleri ve Kullanim AvantajlariRektal ates olcumlerinde elde edilen sonuclarin dogru cikabilmesi icin termometrenin dogru bir sekilde kullanilmasi ve makata yerlestirilmesi onemlidir. Sicakligi dijital termometre ile makattan olcmek icin:
• Ellerin hijyeni dikkatlice saglanmalidir.
• Termometrenin temiz oldugundan ve pillerin dolu oldugu kontrol edilmelidir.
• Termometrenin ucu plastik bir ortu ile kapatilarak uc kismina vazelin gibi bir yaglama ozelligi olan bir krem surulmelidir.
• Termometrenin makata yerlestirilebilmesi icin uygun pozisyon alinmalidir. Bu posizyon bebeklerde sirt ustu, bacaklari havada olacak sekilde, cocuk ve yetiskinler ise yuzustu yatarken seklindedir.
• Termometreyi acilmalidir ve termometrenin ucunu 1 incten fazla olmayacak sekilde rektuma nazikce yerlestirilmelidir.
• Yerlestirilen alanda tutularak bip sesi gelmesi beklenmelidir.
• Bip sesi geldikten sonra termometreyi rektal alandan cikarilmali ve hemen gostergeden ates degeri okunmalidir.
• Termometre saklamadan ve yeniden kullanmadan once ureticinin talimatlarina gore iyice temizlenmelidir.
• Ellerin hijyeni tekrar saglanmalidir.

Temassiz Alin Termometreleri ile Ates Nasil Olculur?
Gunumuzde cok sIk kullanilan temassiz alin termometreleri ile dogru sonuclari alabilmek icin dikkat edilmesi gereken bazi noktalar vardir. Temassiz alin termometreleri ile ates olcum basamaklari su sekildedir;
• Temassiz alin termometrelerinin kullanilmadigi donemde temiz ve saglam kalmasini saglayan genelde bir kapagi bulunur. Ancak bazi modellerde boyle bir kapak olmayabilir. Sayet kapakli bir model kullanilacaksa kullanmadan once bu kapak cikarilmalidir.
• Pillerin dolu ve saglam oldugu, makinenin ise calistigi kontrol edilmelidir.
• Guc dugmesi (acma-kapama) acik duruma getirilmelidir.
• Dogru sonuc elde edebilmek icin alin ve termometre sabit posizyonda olmasi saglanmalidir.
• Bip sesi alinarak olcume hazir oldugu isareti alinmalidir.
• Dugmeye basilarak olcum baslatilmalidir.
• 1-2 saniyede olcum tamamlanirken gostergeden ates degeri okunmalidir.
• Bir sonraki kullanim icin uretici talimatlarina uygun olarak temizlenmeli ve saklanmalidir.
Termometreler ates ile seyreden hastaliklarda ilk teshisin konmasi acisindan oldukca degerli araclardir. Onceleri cocuklu evlerde sIklikla bulunan bu araclar, gunumuzde pandemi sayesinde hemen hemen her evde bulunur durumdadir. Termometrelerin hassasliklari, kullanimi, temizleme ve saklama kosullari uretici firmaya gore degisIklik gosterse de genellikle birbirlerine yakindir. Ancak her zaman uretici firmanin talimatlarina uyularak kullanilmali, temizlenmeli ve saklanmalidir. Boylelikle dogru ates degerleri alinabilirken, kullanilacak termometrenin omru de uzatilabilir.

ALİNTİ ~