[Rihem]

Sigara Bırakmanın Ardında Vücutta Meydana Gelen Değişiklikler

Günümüzde çoğu insan, sigara içmenin tehlikelerinin farkında olsa da yapılan araştırmalar aslında bu tehlikelerin çok da farkında olmadıklarını göstermektedir. Çünkü 38 milyon birey hala sigara içmektedir. Yetişkinler arasında sigara içme oranı düşük gelirli devletler, erkekler, lise diploması olmayan, yoksulluk içinde yaşayan veya engelli olanlar ve ciddi psikolojik sıkıntı yaşadıklarını bildirenler arasında daha yaygındır. Sigara içmek ciddi sağlık komplikasyonlarına neden olabilir, çünkü yanan bir sigarada 5.000’in üzerinde kimyasal vardır. Sigara kullanımıyla gelen birçok hastalık ve risk bulunmaktadır. Yıllık olarak alınan istatistiklere bakıldığında sigara içmek aşağıdaki ölüm nedenlere göre daha fazla ölüme neden olmaktadır:
•İmmün yetmezlik virüsü (HIV)
•Yasadışı uyuşturucu kullanımı
•Alkol kullanımı
•Motorlu taşıt yaralanmaları
•Ateşli silahla ilgili olaylar
•Sigara içmek tüm akciğer kanseri ölümlerinin yaklaşık % 90’ına neden olur. Akciğer kanseri her yıl kadınlarda meme kanserinden daha fazla ölüme neden olmaktadır.
•Sigara içmek kronik obstrüktif akciğer hastalığından (KOAH) tüm ölümlerin yaklaşık % 80’ine neden olur.
•Sigara içmek erkek ve kadınlarda ölümcül ölüm riskini arttırır.
•Dünya genelinde son 50 yılda sigara içilmesinden kaynaklanan ölüm riskleri artmıştır.
Yapılan tahminlere göre sigara içiminin riskini arttırdığı hastalıklardan bazılarını şunlardır;
•Koroner kalp hastalığı için 2 ile 4 kat
•İnme için 2 ile 4 kat
•Akciğer kanseri gelişen erkeklerde 25 kat
•Akciğer kanseri gelişen kadınlarda 25.7 kat
Her yıl, 480.000’den fazla insan tütün kullanımı ve ikinci el sigara dumanına maruz kalmaktan ölmektedir ve bu ülkede önlenebilir ölümlerin önde gelen nedenidir. Sigara içmek sigarayı içme istediğini geçici olarak hafifletebilir, ancak sağlık üzerindeki olumsuz etkileri kesinlikle buna değmez. Bu yüzden mümkün olduğu kadar sigara azaltılmalı hatta tamamen bırakılmalıdır. Sigara bırakıldığında vücutta olan değişikler gözlemlendiğinde, sigarayı bırakmak için daha istekli olunması mümkündür. Sigara bırakıldığında vücutta olan olumlu değişikleri şu şekilde sıralayabiliriz.

Vücudun Oksijen Seviyesi Normale Döner
Sigara içmek, vücuttaki oksijen seviyelerini düşürür karbon monoksit solunumunu artırır. Günde bir paket sigara içenlerin kanlarında % 3-6 oranında karbon monoksit vardır, ancak ideal seviyeler % 1’den azdır. Daha yüksek seviyelerde karbon monoksit bulunduğunda, vücudun organlara oksijen yaymak için daha çok çalışması gerekir. Ancak, oksijen seviyeleri 8 saatlik bırakma içerisinde normale döner. Başka bir deyişle, vücud nihayet karbon monoksitten kurtulma şansını yakalamış olur.



Sigara Bırakıldığında Koku ve Tat Daha İyi Alınır
Bıraktıktan iki gün sonra koku ve tat duyuları normale döner. Sigaradaki bağımlılık yapan maddeler duyuları köreltir, bu nedenle vücud detoks yaptığında tekrar düzgün çalışmaya başlayacaktır. Bu, yiyeceklerin tadının daha iyi olacağı ve en sevilen mum veya tütsünün çok daha güzel kokacağı anlamına gelir.

Kan Dolaşımı Artar
Sigara bırakıldıktan 20 dakika sonra kan dolaşımı iyileşir. Bu, kan kalbe ve diğer organlara daha iyi akacağı için kalp krizi, felç veya kanser riskini azaltmaya yardımcı olacağı anlamına gelir.

Enfeksiyon ve Öksürük Riski Azalır
Sigara içmek ciğerlerin zarını büyük ölçüde tahriş eder. Sigara bağışıklık sistemini düşürdüğü için enfeksiyon riskini arttırır. Her gün sigara içmek, akciğerlerin iltihaplanmasına da yol açar, bu da hava geçişlerini sınırlar ve nefes almayı zorlaştırır. Akciğerlerde, oksijen yayılmasına yardımcı olan küçük hava keseleri veya alveoller bulunur. Sigara içmek bu hava keselerini yok eder ve potansiyel olarak akciğerlere kalıcı hasar verir. Ne kadar süredir sigara içiliyorsa, bırakılarak akciğerlerin normale dönmesine yardımcı olunabilir. Ayrıca sigara içmek felç riskini artırır ve hatta solunum yollarındaki küçük kılları öldürür. Bu kıllar, mukus ve kiri temizlemeye yardımcı olarak, akciğerlerin düzgün çalışmasını sağlar. Sigarayı bırakıldığında kıllar geri dönerek ciğerlerin daha sağlıklı ve temiz olmasını sağlar.

Enerji Seviyesinde Artış Yaşanır
Sigara bırakıldıktan iki hafta içerisinde, enerji seviyelerinin çok arttığı gözlemlenmiştir. Vücudun içinden geçen nikotin ve diğer zararlı kimyasallar olmadan vücut detoks yapmaya başlar ve farklı aktivitelere yönlenir. Birçok insanda, kendini iyi hissettiren hormon olan endorfin seviyesi artığı için stres düzeyi düşer.

Kalp Sağlığında İyileşme Olur
Sigara bırakıldıktan 5-10 yıl içinde, kalp-damar hastalıkları, kalp krizi ve felç riskini sigara içmeyen kişilerle eşitlenir. Sigaranın kalp sağlığında bıraktığı olumsuz etkilerin iyileşmesi biraz zaman alsa da ne kadar erken bırakılırsa vücudun iyileşme süreci o kadar çabuk başlar.

Oksijen Düzeyi Artar
Vücuttaki oksijeni emen karbon monoksit bulunmayacağından dolayı, derin nefes alması çok daha kolay olacaktır. Sadece üç ay sonra, akciğer kapasitesi yüzde 39’a kadar yükselir ve nefes alınması normal seviyelere gelir.

Kanser Riski Önemli Düzeyde Azalır
Sigara bırakıldıktan beş yıl sonra, mide, ağız, boğaz, yemek borusu ve akciğer kanseri riski % 50 azalır.

Bağışıklık Sistemi Gelişir
Vücut bulunduğu şartlara hemen uyum sağlar ve toksin alımı bırakıldığında hızla iyileşme gösterir. Binlerce kimyasal maddeye maruz kalmayı ortadan kaldırarak, bağışıklık sistemi nihayet yapmak için tasarlananı yapma şansını elde eder ve vücudu zararlı maddelerden korur ve sağlıklı tutar.

Ağız Kokusu İyileşir
Yapılan bir araştırmaya göre sigara içenler arasında ağız kokusu yaygındır. Sigara ağız ve boğazı kurutur ve bu da kötü bakteriler için mükemmel bir üreme alanı oluşturur. Sigarayı bırakmak tükürüğün üretimini arttırır ve bu da nefesin daha iyi kokmasına yardımcı olur.

Zihin Aktiviteleri İyileşir
Sürekli olarak vücuda pompalanan kimyasallarla beyin oksijeni kaybeder ve bu da zihinde bulanıklık hissi yaratabilir. Sigara bırakıldığında, beyin daha keskin çalışır ve görevlerini dahi iyi yerine getirebilir. Ayrıca bir maddeye bağımlılık ile uğraşmak zorunda kalınmayacağı için zihin farklı aktivitelerle uğraşır.

Saçlar Tekrar Uzamaya Başlar
Sigara içenler sağlıksız saçlara sahip olma eğilimindedir. Dermatology dergisindeki bir araştırmaya göre, sigara içmek saç dökülmesine neden olabilir. Ancak, bırakıldığında hücreler iyileşme gösterir, buda saçların daha dolgun ve kalın olmasını sağlar.

Sigara Bırakırken Stresle Başa Çıkma Yolları

Sigara içmek, kısa vadede stresle başa çıkmaya yardımcı olabilir, ancak uzun vadeli sağlık etkileri kişiye pahalıya patlar. Sigarayı bırakmak kolay değildir, ancak eğer aileden, arkadaşlardan ve hatta bir terapistten destek alınırsa bunu başarmak mümkündür. Ayrıca kişiyi meşgul edecek aktivitelere yönlenmesi, sigarayı düşünmesine ve içme isteğinin önlenmesinde faydalı olur. Sigarayı bırakırken stresle başa çıkmanın yollarından bazılarını aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:
•Egzersiz. Yapılan bir çalışmaya göre, orta şiddette yapılan egzersizin bile nikotin yoksunluk semptomlarını önlemeye yardımcı olduğu bulunmuştur. Egzersiz aynı zamanda stres için bir çıkış işlevi görür. Bir hafta yapılan egzersiz sonrası sigara içme isteğinin büyük ölçüde azaldığı gibi stres oranları da düşmüştür.
•Bu süreçte arkadaş, aile ve yakın çevreden destek alınması faydalı olur. Kişi herhangi bir sıkıntı yaşadığında sigara içme isteğinin tekrarlamaması için farklı aktivitelere, yürüyüşlere, sohbetlere yönlendirmekte bu kişiler etkili olurlar.
•Sigarayı bırakma sürecinde kişi yeni uğraşlar denemelidir. Sigara içme alışkanlığından vazgeçildiğinde paradan tasarruf edilir ve böylece yeni şeyler denemek için daha fazla özgürlüğe sahip olunur. Mesela kaya tırmanışı veya aşçılık dersi alma tutkusu olana biri bunlara para ayırabilir duruma gelir. Bu şekilde, enerjiyi yönlendirmek için bir yere sahip olunur. Ayrıca, bu şekilde yeni donanımlar kazanma şansı elde edilmiş olur.
•Gün içerinde uygulanılan bir rutinin olması boş zamanın ve boş zamanda sigara içme isteğinin önüne geçer. Bu yüzden sevilen şeylerle dolu bir günlük rutini gerçekleştirmeye çalışılması tekrar sigara başlama riskini azaltır.
•Bırakan kişinin çevresinde olumlu insanların olması kendisini daha iyi hissetmesini sağlar ve hedeflerin şaşmasını önler. Bu yüzden kişinin etrafındaki insanların mümkün olduğu kadar iyi duygulara sahip olduklarından da emin olunmalıdır.
•Bir hedef belirlemek zihnin meşgul edilmesine yardımcı olur ve kişiyi doğru şeylere kanalize eder.
Sigara bırakıldığında vücutta yaşanan olumlu değişiklikler bilindiğinde, bırakma sürecindeki stresle mücadelede faydalı olur. Çünkü kişi bilinçli bir şekilde sigaradan kurtulmak için mücadele eder. Kişi bırakmak istiyor ve zorluk yaşıyorsa ek olarak bir uzman dan yardım alması tavsiye edilir.

Alıntı..