Öyle bir anda, öyle birisinin haysiyetsiz olduğu vurgulandı ki, ne “onun hakkında böyle konuşma” diyebildim, ne de bu görüşün doğru olduğunu bilmeme rağmen söyleyeni doğrulayabildim. Bolahenk, çok üzücü biliyor musun bir zamanlar çok kıymet verdiğin ve sevdiğin birinin haysiyetsiz çıkması ve birisinin bunu senin yüzüne vurması...
İnsanın gözleri buğulanıp, boğazı düğümleniyor. Bir yandan yarana tuz basılıyor, bir yandan neden böyle bir şeyin içinde olduğunu sorgulatıyor.
Haysiyet, değer, saygı, itibar; öz saygı demektir. Öz saygı öyle sadece sabahları duş alıp, aynada kendine güzel şeyler söylemek değildir. İtibar ve değer de etrafındakiler tarafından her partiye ya da organizasyona davet edilmek değildir. Öz saygı denilen şey, gönlünün sesiyle beyninin sesini harmanlayabilmek ve sonucunda doğru olanı yapabilmektir. Hem sadece kendin için, o an için, doğru olanı yapmak değil, ahlaki anlamda doğru olanı yapabilmektir. İtibar sahibi olmak için de herkes tarafından sevilip, popülerlik kazanmakla uğraşmak yerine yapayalnızken bile inandığını söylediğin şeylerin arkasında durabilmen gerekir. Bu özelliklere ve yetilere sahip olmayan, bunlar gereksizmiş gibi yaşayan insana haysiyetsiz denir.
Örneklendirecek olursak: özür dilemesi gereken yerde hiçbir şey olmamış gibi davranan insan haysiyetsizdir. Çivi çiviyi söker mantığıyla, kaybettiğinin yasını tutmak yerine, kendini başkasının kollarına atan insan haysiyetsizdir. Etrafına yalan söyleyip, eşini, dostunu aldatan insan haysiyetsizdir. Yedek kulübesinde sporcu olmadıkları halde birilerini bekleten insan haysiyetsizdir.
Bolahenk, bir gün yaşlı yatağında ölümü beklerken, “bana sunulan tek hayatla ne yaptım?” diye kendine sorduğunda, umarım verdiğin cevap, “Ağustos böceği gibi yaşayıp, haysiyetimi yok saydım.” olmaz. Çünkü şahsiyetinin peşinde bir ömür harcayıp, hayatın aslında bir haysiyet meselesi olduğunu son günlerinde anlamak zekana yakışmaz.
D.T.