Miyop nedir? Belirtileri ve tedavileri nelerdir?

En yaygın göz bozukluklarından biri olan miyopi uzağı net görememe sorunu olarak tanımlanır. Miyop olan insanlar, uzaktaki nesneleri bulanık şekilde görürler. Bu duruma neden olan başlıca faktör görüntünün retina üzerine tam odaklanamamasıdır. Bu durumda uzaktaki nesneler net şekilde görünemez. Miyop olan kişiler yakındaki nesneleri ise açık şekilde görebilir. Miyop çoğunlukla okul çağında belirti verir. Miyopi, göz küresi çok uzun olduğunda ve/veya kornea çok kavisli olduğunda ortaya çıkar. Bu durum, göze gelen ışınların retinanın yüzeyine ulaşmak yerine retinanın önündeki bir noktaya odaklanmasına bağlı olarak uzaktaki bir nesneye odaklanmaya çalışılması sırasında bulanık görmeye yol açar. Miyop tedavi edilmediğinde, öğrenme yeteneğinde azalma gibi bir dizi komplikasyona yol açabilir. Örneğin miyop olan kişilerin glokoma yakalanma olasılığı 2 ila 3 kat daha fazladır. Katarakt, miyop gözlerde daha erken gelişme eğilimindedir. Bunlarla birlikte miyopi, retina dekolmanı riskini de artırır.


Miyop nedir?

Miyop, yakın mesafedeki nesnelerin net bir şekilde görebildiği; ancak uzaktaki nesnelerin genellikle bulanık göründüğü yaygın bir göz rahatsızlığıdır. Miyopi, göze giren ışığın düzgün odaklanmasını engelleyen ve dolayısıyla uzaktaki nesnelerin bulanıklaşmasına neden olan bir kırılma hatasından kaynaklanır. Bu kırılma hatası, göz küresi çok uzun olduğunda veya kornea (en dış katman) çok eğimli olduğunda ortaya çıkar. Bu fiziksel anormallikler, görüntülerin doğrudan yüzeyine değil retinanın önüne odaklanmasına neden olur. Çoğu miyopi vakası hafif ve kolayca düzeltilebilir olsa da, görme kaybını riske atacak kadar ilerleyici miyopi dereceleri de vardır. Yüksek miyopi; retina dekolmanı, katarakt ve glokom gibi görmeyi tehdit eden sorunların riskini artırabilen bir göz rahatsızlığıdır. Dejeneratif miyopi (aynı zamanda kötü huylu veya patolojik miyopi olarak da adlandırılır) erken çocukluk döneminde ortaya çıkan durumun çok nadir görülen bir rahatsızlıktır. Dejeneratif miyopi, retina dekolmanı riskini önemli ölçüde artırır ve anormal kan damarı büyümesine ve gözün arkasında kanamaya neden olabilir.

Miyopa ne sebep olur?

‘Miyopa ne sebep olur?’ sorusu özetle iki maddede cevaplandırılabilir.

Genetik faktörler
Aile öyküsü, çocuklarda miyop görülmesi riskinde önemli bir etkiye sahiptir. Şöyle ki ebeveynler miyop ise çocuklarda miyop görülme olasılığı artar.

Yaşam tarzından kaynaklanan nedenler
Yapılan araştırmalar, modern yaşam tarzlarının miyopinin gelişimini etkileyebileceğini gösteriyor. Gün ışığından olabildiğince faydalanmayan, akıllı telefonlar veya tabletler gibi dijital cihazlarla saatlerce zaman geçirmek (okumak, oynamak veya çalışmak) de miyopi gelişimini etkileyebilir. Bunlarla birlikte zayıf aydınlatma seviyeleri de miyop gelişimini etkileyebilir.

Miyop belirtileri nelerdir?

Miyop belirtileri şu şekilde sıralanabilir:

Televizyon veya film izlerken, bir ilan panosunu, trafik işaretini veya tahtada bir öğretmenin notlarını okumaya çalışırken olduğu gibi uzaktaki nesneleri görme güçlüğü (bulanık görme)
Uzaktaki nesneleri net görebilmek amacıyla göz kapaklarını kısarak bakma veya kısmen kapatma davranışı
Özellikle gece araç kullanma esnasında görme zorluğunun daha da artması
Kitap okurken gözleri kitaba çok yakın şekilde tutmak
Gözleri ovalamak, gözün yorulması ve göz yorgunluğunun yol açabildiği baş ağrısı
Bazı durumlarda hiçbir belirti görülmez ve bu nedenle göz doktoruna düzenli kontrole gitmek çok önemlidir. Ebeveynler, küçük yaşlardan itibaren çocuklarını göz muayenesine kontrol için götürmelidir. Çocukların ilk göz testinin en geç 3 veya 4 yaşına kadar yaptırmaları önerilir. Miyopi yaş ilerledikçe yirmili yaşlara kadar ilerleme eğilimindedir. Bu nedenle küçük çocukların göz muayenesine götürülmeleri ihmal edilmemelidir.

Miyop önlenebilir mi?
Miyopiyi tamamen önlemenin bir yolu yoktur; ancak yapılan son araştırmalara göre miyopinin ilerlemesini yavaşlatmanın bazı yolları bulunmaktadır. Miyopinin ilerlemesini yavaşlatabilecek bazı yollar şöyledir:

Gün ışığından yararlanmak miyopinin ilerlemesini yavaşlatabilir.
Seyreltilmiş atropin damlalarını kullanılabilir: Atropin isimli ilacın oldukça düşük bir dozda (yüzde 0.01) göze damlatılması ile göz kaslarının gevşetilerek çocuklarda miyop ilerlemesinin yavaşlatılması hedeflenir. Yapılan çalışmalarda 2 yılın sonunda Atropin damla kullanan hastalarda miyopun daha az ilerlediği saptanmıştır. Daha yüksek konsantrasyonlardaki atropin de ilerlemeyi yavaşlatır; ancak aynı zamanda göz bebeği genişlemesine, ışığa duyarlılığa ve bulanık görmeye neden olabilecek birçok yan etkiye sahiptir. Yüzde 0.01 atropin solüsyonu, daha yüksek dozlara kıyasla minimal pupil genişlemesine, ışığa duyarlılığa ve neredeyse görme kaybına neden olmaz. Yayınlanan çalışmalarda tedavi süresi 2-3 yıldır; ancak gözler hala ergenlik çağında geliştiğinden daha uzun süre gerekebilir. Pek çok göz doktoru da uzun süreli etkilerinin tam olarak bilinmediğinden dolayı atropin kullanımı konusunda temkinlidir. Nitekim atropininin bir doktor gözetiminde kullanılması gerekmektedir.
Ortokeratoloji (OrthoK): Gece boyunca ters geometrili kontakt lens takmak korneayı geçici olarak düzleştirir ve gün boyunca gözlük veya kontakt lens olmadan net görüş sağlar. Miyopide azalma (−6 D'ye kadar) elde edilebilir; ancak bu etkinin OrthoK durdurulduktan sonra devam edip etmediği ise net değildir. Öte yandan kontakt lenslerde uyumak, çok ciddi olabilen ve yara izi ve kalıcı görme bozukluğuna neden olabilen bakteriyel kornea enfeksiyonu riskini artırır.

Miyop teşhisi nasıl konur?
Göz doktoru, kapsamlı bir göz muayenesiyle miyopiyi teşhis edebilir . Göz doktoru standart bir görme testi kullanarak belli bir uzaklıktaki tablodaki harflerin, rakamların okunmasını ister.

Göz doktoru miyopiye neyin sebep olduğunu öğrenmek için de belirli muayene cihazları kullanacaktır. Retinoskop, retinayı yansıtan özel bir ışığı gözlere yansıtır. Foropter de kırılma kusurunun miktarını ölçer.

Miyop tedavisi nasıl yapılır?
Miyop olan kişilerin görme sorunlarını düzeltmek için çeşitli tedavi seçenekleri mevcuttur. Göz doktoru, hastanın ihtiyaçlarını en iyi karşılayan tedaviyi seçmesine yardımcı olacaktır.

Gözlük
Miyopi olan çoğu insan için gözlük, düzeltme için birincil seçenektir. Ayrıca gerekli durumlarda yalnızca film izlemek veya araba kullanmak gibi belirli etkinlikler için de gözlük takılması gerekebilir

Kontakt lens
Bazı kişiler için kontakt lensler , gözlüklere göre daha net görüş ve daha geniş bir görüş alanı sunar. Bununla birlikte, kontakt lensler doğrudan göze takıldığından, göz sağlığını korumak için uygun değerlendirme ve özen gerektirir.

Ortho-k veya CRT
Miyopi tedavisi için başka bir seçenek de korneal refraktif tedavi (CRT) olarak da bilinen ortokeratolojidir (orto-k ). Bu cerrahi olmayan prosedürde, gözün ön dış yüzeyi olan korneanızın eğriliğini kademeli olarak yeniden şekillendirmek için özel olarak tasarlanmış bir dizi sert kontakt lens takılır. Lensler, korneayı yassılaştırmak için üzerine baskı uygular. Bu, göze giren ışığın odaklanma şeklini değiştirir.

Lazer prosedürleri
LASIK (laser in situ keratomileusis) veya PRK (fotorefraktif keratektomi) gibi lazer prosedürleri yetişkinlerde miyopi için tedavi seçenekleridir. Lazer ışını, az miktarda kornea dokusunu kaldırarak korneayı yeniden şekillendirir. PRK veya LASIK'in düzeltebileceği miyopi miktarı, güvenle çıkarılabilen kornea dokusu miktarı ile sınırlıdır. PRK'da lazer, şeklini değiştirmek ve göze giren ışığı yeniden odaklamak için korneanın yüzeyinden ince bir doku tabakasını çıkarır. LASIK, dokuyu korneanın yüzeyinden değil iç katmanlarından çıkarır. Bunu yapmak için, dış kornea yüzeyinin bir bölümü kaldırılır ve iç dokuyu ortaya çıkarmak için geri katlanır. Daha sonra lazer, gözü yeniden şekillendirmek için gereken kornea dokusunu kesin miktarda çıkarır. Bunun ardından dış doku kanadı iyileşmek için tekrar yerine yerleştirilir.

Diğer refraktif cerrahi prosedürler
Miyopisi çok yüksek olan veya korneaları lazer prosedürleri için çok ince olan kişiler miyoplarını cerrahi olarak düzeltebilirler. Bir doktor, gözlerine istenen optik düzeltme ile küçük lensleri yerleştirebilir. İmplant, doğal lensin (fakik göz içi lens implantı) hemen önüne yerleştirilebilir veya implant doğal lensin (göz içi lens implantasyonu ile şeffaf lens ekstraksiyonu) yerini alabilir. Bu şeffaf lens çıkarma prosedürü, katarakt cerrahisine benzer, ancak katarakt ortaya çıkmadan önce gerçekleşir.

Strese bağlı miyopi olan insanlar için görme terapisi (Vision therapy)
Görme terapisi, uzaktaki nesnelerin bulanık görünmesinin gözün odaklamayı kontrol eden kasların spazmından kaynaklandığı kişiler için bir seçenektir. Çeşitli göz egzersizleri, zayıf göz odaklanma yeteneğini geliştirebilir ve net uzak görüşü yeniden kazanabilir.

Miyopiden her iki göz de etkilenir mi?
Evet, miyopiden genellikle her iki göz de etkilenir.

Miyopi ne zaman başlar?
Miyopi çoğunlukla okul çağındaki çocuklarda başlar ve tipik olarak 20 yaşına kadar ilerler. Ancak özellikle başka göz rahatsızlıkları veya şeker hastalığı olanlarda da miyopi gelişebilir.

Miyopi önlem alınmadığı takdirde yaş ilerledikçe daha da ilerler mi?
Evet miyop tedavi edilmediği takdirde yaşla birlikte ilerler. Miyopi ilerlemesi 20 ile 30 yaşları arasında stabilize olacaktır.

Patolojik miyopi retinayı nasıl etkiler?
Retina atrofisi: Bunlar retinanın çok inceldiği ve artık çalışmadığı alanlardır.

Kafes dejenerasyonu: Retinanın uzak kenarlarında bir tür retina incelmesidir.

Lake çatlakları: Retina ile koroid tabakası arasındaki zarda meydana gelen kırılmalardır.

Yeni kan damarları (miyopik koroidal neovaskülarizasyon): Retinanın altındaki kan kaynağından, cila çatlaklarından veya retinadaki atrofi alanlarından yeni sızdıran kan damarları gelişebilir.

Miyopik makula dejenerasyonu: Bu dejeneratif değişiklikler makulada (retinanın merkezi kısmı) gelişebilir. Miyopik makula dejenerasyonu, miyopik makülopati olarak da bilinir ve merkezi ayrıntılı görüşü etkileyebilir.

Foster Fuchs noktası: Miyopik koroidal neovaskülarizasyon, Foster Fuchs noktası olarak bilinen makulada skarlaşmaya neden olabilir. Bu yara izi, merkezi görüşte boş veya eksik bir yamaya neden olabilir.

Miyopi bir hastalık mıdır?
Miyopi bir hastalık değil, bir kırılma hatasıdır. Yani miyop gözün ışığı düzgün bir şekilde kırmasını engelleyen optik bir durumdur. Bununla birlikte, yüksek dereceli miyopi bir kişinin glokom ve retina dekolmanı gibi belirli göz hastalıklarına yakalanma riskini artırabilir.

Miyopi körlüğe yol açar mı?
Miyop nadir durumlarda körlük dahil olmak üzere çeşitli komplikasyonlara yol açabilir. Çok nadir görülen bu durum patolojik miyopinin ileri bir aşamaya ulaştığı durumlarda ortaya çıkar .

Miyopinin ilerlemesi nasıl önlenebilir? Göz sağlığı için nelere dikkat edilmelidir?
Göz sağlığı için alınacak önlemler genel hatlarıyla şu şekildedir:

Düzenli şekilde yılda bir kez göz muayenesine gidilmelidir
Göz doktorundan miyopinin ilerlemeyi yavaşlatmak için atropin göz damlası hakkında bilgi alınmalıdır.
Dijital cihazlarla fazla uzun süre zaman geçirilmemelidir.
Şeker hastalığı, yüksek tansiyon gibi kronik sağlık sorunlarının göz sağlığına da olumsuz etkileri olduğundan tedavileri aksatılmamalıdır.
Gözler güneşin zararlı etkilerinden korunmalıdır.
Gün ışığından faydanılmalı; ancak dışarıda güneş gözlüğü takılmalıdır.
Özellikle spor aktiviteleri sırasında koruyucu gözlük kullanılmalıdır.
Özellikle yeşil yapraklı sebzeler, mevsim meyveleri tüketilmelidir. Ayrıca yapılan araştırmalarda ton balığı somon gibi omega-3 yağ asitleri bakımından zengin balık ürünlerinin gözlere fayda sağladığı belirtilmektedir.
Sigara içilememelidir. Zira sigara içmek göz sağlığını olumsuz yönde etkileyebilir.
Loş ışıkta kitap okunmamalıdır. Daha iyi görüş için aydınlatmanın yeterli olmasına dikkat edilmelidir.

Gözler; ekrana bakıldığı, kitap okunduğu her 20 dakikada bir 20 saniye boyunca dinlendirilmeli.

Alıntıdır.