IRCForumu.ORG - Platon Kimdir?

[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]

Platon Kimdir?

Antik Yunan döneminin en ünlü filozoflarını tanıttığımız yazılara Sokrates ile başlamıştık. Bu yazıda ise Sokrates’in öğrencisi olan Platon hakkında özet bilgi bulabilirsiniz. Felsefe ile ilgilenenlere faydalı olması dileğiyle Platon kimdir, kısaca hayatı ve fikirleri isimli yazımıza başlayalım.

Platon Kimdir, Kısaca Hayatı
Felsefe dünyasına etkisi yüzyıllar süren düşünsel bir miras bırakan Platon, Atina’da M.Ö. 427 yılında doğdu. Ailesi, şehrin ileri gelen, soylu ve varlıklı ailelerinden biriydi. Babasının soyu kral Codrus’a, annesinin soyu ise Atinalı devlet adamı ve şair Solon’a dayanıyordu.

Anne tarafından Otuzlar Tiranlığı‘nın önemli şahsiyetlerinden olan Kritias ve Kharmides’in yakın akrabasıydı. Çocukluğu ve gençliği bu aristokratik çevrede geçti. Bundan dolayı da edebiyata, sanata ve felsefeye yatkınlığı vardı.

Platon gençlik yıllarında jimnastikle uğraştı. Bu aynı zamanda çağın aristokrat geleneklerinden biriydi. Elit gelenek ve normlara göre yetiştirilmiş olan Platon, yine gençliğinde şiir sanatı ile ilgilendi.

Platon’un Sokrates İle Tanışması
Platon, ilk zamanlar şair olmayı düşlemiş olsa da, yazdığı bütün şiirleri ustası Sokrates ile tanıştıktan sonra yakıp kül etmiştir. Neden yıllarca meşgul olduğu şiirleri bir çırpıda yok ettiği bilinmiyor. Ancak Sokrates‘ten öğrendiği şeylerden sonra, yazdıklarından tatmin olmadığı ve onları yüzeysel bulduğu tahmin ediliyor.

Platon’un gerçek adı Aristokles’tir. Göğsünün genişliğinden dolayı “Platon” adını almıştır. Ülkemizde ise sıklıkla Eflatun olarak anılır.

Platon, hocası Sokrates’in idamından sonra siyasetçi olma hayallerinden vazgeçti. O tarihten itibaren ölümüne kadar geçen yıllarda demokrasiye karşı bir tavır aldı ve felsefe ile uğraştı.

Sokratesçi Dönem
Bir süre inzivaya çekilen filozof, Sokrates’in ölümünü takip eden 12 yıl boyunca kendini hocasıyla kendinin ve başkalarının gerçekleştirdiği diyalogları yazmaya adadı. Düşünürün bu dönemine Sokratesçi Dönem adını verebiliriz.

Bu arada tecrübesinin artması ve ufkunun genişlemesi için birtakım seyahatler yaptı. İtalya’ya giderek Pythagorasçı filozoflarla tanıştı. Bu onun pek çok kuram ve etik, sanat, bilgi ve eğitim felsefesi hakkında düşünceler geliştirmesine yol açtı.

Platon’un bu dönemden sonraki olgunluğa geçiş döneminde, var olan ve hiçbir zaman yok olmayan şeyin peşinden koştuğunu söyleyebiliriz. Sofist öğretiden hareketle çalışmalarını gerçekleştirmiştir. Sofist düşünce mensubu bazı kişiler Platon’a sundukları yumurta-tavuk problemi sorusuyla zor bir duruma düşürseler de Platon Sokratik öğretinin sınırlarını aşarak ve geliştirerek bu soruya cevap vermeyi başarmıştır.

Bir önceki paragrafta bahsi geçen soru şudur: Eğer aranan, halihazırda biliniyorsa, o zaman bunu aramak gereksizdir. Yok eğer bilinmiyorsa, sorunun cevabının aradığımız şey olduğunu bilmek imkânsız değil midir?

Pythagorasçı filozoflardan öğrendiği bilgiler doğrultusunda “Ruhun Ölümsüzlüğü Kavramı” üzerinden yanıtlamaya çalıştığı bu soru, hocasının ona verdiği disiplini aşmasında bir aracı durumundadır.

Platon’un peşinden gittiği bir diğer soru da “Nasıl biliyoruz?” olmuştur. Ünlü düşünür bu soruya “Hatırlıyoruz” diye cevap verir. Sahip olduğumuz ruh kavramı eğer bugün mevcut ise geçmişte de mevcut olmuştur ve sonsuza kadar var olmaya devam edecektir.

Filozof, olgunluk döneminde bilgiye yalnızca iki türlü ulaşılabileceğini savunmuştur. Algılayışımızın doğru olması ile bilme eylemi, iki farklı evren oluşturmaktadır. Bu evrenler, göreceli gerçekliğin evreni ve idealar evrenidir. Gelin bu noktada Platon’un bilgi kuramını mercek altına alalım.