Yeni Nesil, Yapay Zekaya Karsi Nasil Egitilmeli?

**CeReN** · 19 Nisan 2022, 15:54

[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]
Kendinizi 1989’da World Wide Web’in yaratilmasindan hemen once hayal edin. Internetin sahip olacagi etkiyi herkesten once bildiginizi hayal edin. ‘Yeni nesle’ ogretilmesi gereken en onemli becerilerin neler oldugunu soylersiniz? Bu cevaplamasi kolay bir soru degil. Cogu durumda, 1990’larin ortalari ile 2000’ler arasinda gordugumuz sey, egitim sistemlerinin, Internet tarafindan yeniden sekillendirilen bir toplumda nasil basarili olunacagina degil, ogrencilerin belirli teknoloji araclarini nasil kullanacaklarini ogrenmelerine yardimci olmaya odaklandigiydi.

Simdi “gelecege donelim” ve bugun kendimizi buldugumuz yere atlayalim. Yapay zekanin (AI) ve veri yogun dijital hizmetlerin onumuzdeki on yili nasil sekillendirecegini herkesten once bildiginiz bir goruntu. Su anda okulda olan ogrenci kusagina ogretilmesi gereken en onemli becerilerin hangileri oldugunu soylersiniz? Bu da cevaplamasi kolay bir soru degil. Cogu durumda, egitim sistemleri hala oncelikli olarak ogrencilerin belirli teknoloji araclarini kullanmayi ogrenmelerine yardimci olmaya odaklanmaktadir. Belki bu sefer daha iyisini yapabiliriz.

Gunumuzde dijital becerilerin nasil gelistirilecegine dair cok sayida yaklasim var. Kabul edilen cerceveye bagli olarak, dijital beceriler, ’21. yuzyil becerileri ‘ olarak adlandirilanlara dahil edilebilir veya edilmeyebilir. Literaturun cogu, bu kapasitelerin gelmekte olan dunyayla (bazi durumlarda zaten burada olan bir dunya icin) uygunlugunu vurgulamaktadir. Kesin bir referans olarak kullanilacak tek bir cerceve yoktur ( bazilari digerlerinden daha fazla gorunurluge sahip olsa da): Farkli ulkeler/bolgeler bu becerileri farkli teknikler ve yaklasimlar kullanarak degerlendirmeye ve olcmeye karar vermistir.

Belki de 1989 ve 2019 arasindaki farklardan biri, gunumuz toplumlarinin dijital teknolojilerin hayatimizin hemen her alanindaki etkisinin daha fazla farkinda olmalaridir. Mevcut teknoloji kullanimimizin daha karmasIk hale geldigi goz onune alindiginda, gerekli olan ilgili beceri ve bilgilerin daha karmasIk olmasini beklemek mantiklidir. Gorecegimiz gibi, bu karmasIklik belirli araclarla etkilesim kurmanin ne kadar zor olduguyla (teknolojide basitlik altin kuraldir) degil, elestirel dusunme ve baglamlari degerlendirme kapasiteleriyle iliskilidir.

“Akilli teknolojilerin” (uyarlanabilir, tahmine dayali, kisisellestirilmis) mevcut genislemesi, bazi durumlarda hayatimizi kolaylastirabilir (ornegin, yardimci sohbet robotlari veya robot bakicilar ). Ancak, bu yeni teknolojilerin bazi istenmeyen (bazi durumlarda olumsuz) sonuclarinin yakin gecmiste oldugundan cok daha fazla farkinda oldugumuz da dogrudur.
Bazi insanlar, AI veya robotlarin egitimdeki konusmanin bir parcasi olabilecegini dusunmekten rahatsiz olabilir. Bilinmeyen sey korku ya da reddedilme uretme egilimindedir. Ote yandan, belki de veri yogun sistemlerin yardimci olabilecegi veya okullarda halihazirda gelistirilen bir dizi beceri ve kapasitenin yerini alabilecegi baglamlarda gelismek icin gelecek nesli nasil daha iyi hazirlayabilecegimizi dusunmenin zamani gelmistir.Yeni Nesil, Yapay Zekaya Karsi Nasil Egitilmeli?

Robotlarla nasil etkilesime girilecegini (anlayin, kullanin, isbirligi yapin, davranin, guvenin, hissedin) ogrenmek artik bilim kurgu olmayabilir . Robot- Proof’un yazari Joseph Aoun, okuma, yazma ve matematigin modern toplum icin temel yetenekler olusturdugunu one suruyor. Ama simdi ek zorluklar var. Ek olarak, en az uc okuryazarlik gereklidir: veri okuryazarligi (surekli artan bir bilgi akisini okumak, analiz etmek ve kullanmak icin); teknolojik okuryazarlik (makinelerin nasil calistigini kodlama ve anlama dahil); ve insan okuryazarligi (insan ortaminda nasil islev gorecegini anlama).
AI’nin egitimde nasil bir rol oynayabilecegi konusunda guclu bir pozisyon almadan once, insanlarin gunumuzde dar AI’nin yapabileceginin cok otesine gecen her turlu zekaya ve kapasiteye sahip oldugunu hatirlamak iyi bir fikir olabilir. Rosemary Luckin , insan zekasinin son derece zengin ve cesitli oldugunu vurgular. Sosyal zeka, duygusal zeka ve oz yeterlilik dusunuldugunde, Profesor Luckin, yapay zekanin egitimdeki potansiyel rollerinden birinin, insanlari otomasyon yoluyla degistirmek yerine karar verme sureclerini destekleyen yapay zeka ile insan zekasini artirma firsatlari saglamak oldugunu iddia ediyor.

Victoria’s Monash Universitesi’nde egitim profesoru ve yeni bir kitabin yazari olan Neil Selwyn, Robotlar Ogretmenleri Degistirmeli mi? , ” Endisenin ogretmenlerin degistirilecekleri degil, onlarin yerinden edilecekleri veya profesyonellikten uzaklastirilacaklari oldugunu” one suruyor . Bu durumda arastirmalar, egitimcilerin bu yeni bilgi ve dilleri benimsemek ve ogretmek icin destege ve rehberlige ihtiyac duyabilecegini ve ogrencilerin ogrenme deneyimi sirasindaki rollerinin onemini korudugunu gosteriyor.

Hangisi olmayi tercih edersin: yolcu mu surucu mu?
Hesaplamali dusunme kapasitelerinin gelisimini destekleyen politikalarin genisletilmesi, gorunurluk ve uygunluk kazanmis bir seydir. BirlesIk Krallik gibi ulkeler, hesaplamali dusunmeyi ulusal mufredatlarinin merkezi bir bileseni olarak benimsemeye karar verdiler. Bugun, yalnizca teknolojilerin nasil kullanilacagini degil, ayni zamanda yenilerinin nasil olusturulacagini da ogrenmeyi tesvik eden artan sayida ulke (ve sivil toplum girisimi ) bulmak mumkundur . Belki de bu baglamdaki en ilginc sorulardan biri, bilisimsel dusunmeyi ogretip ogretmemekle ilgilidir. Bununla ilgili olarak ya da farkli disiplinlere dahil ederek “capraz okuryazarlik” olarak butunlestirmistir. Her iki yaklasimin da artilari ve eksileri vardir; Bunun devam eden bir konusma olmaya devam etmesi oldukca muhtemeldir.

Bilisimsel dusunceyi destekleyenler, bunun kodlamayla ilgili olmadigini, bunun yolcu koltugundan degil, bir surucu olarak teknolojinin nasil calistigini ve gunumuz toplumundaki etkilerini anlamakla ilgili oldugunu vurguluyor. OECD tarafindan kisa sure once aciklandigi gibi , 2021 PISA degerlendirmesinde vurgulanan, ogrencilerin giderek teknolojik bir dunyada basarili olmak icin ihtiyac duydugu surecler ve zihinsel modeller (orn. soyutlama, algoritmik dusunme, otomasyon, ayristirma ve genelleme) uzerindeydi.

Ilginc bir sekilde, teknolojileri kullanma deneyimi ne kadar sosyal olursa, dijital beceriler ile sozde sosyal-duygusal beceriler arasindaki baglanti o kadar yakin olur . Kodlamayi ogrenmek ne kadar onemliyse, kod cozmeyi ogrenmek de o kadar onemli olacaktir. Yeni sorunlari belirlemek, bugunun becerilerine bakis acimizi degistirmemize yol acabilir. Burada , dikkate alinmasi yararli olabilecek sosyo-teknik kapasiteleri gosteren bazi capraz yetkinlik ornekleri :

• Algoritmik dusunme : Algoritmalarin sundugu bilgiler fikirleri, duygulari veya kararlari ne olcude etkileyebilir? Otomatik sistemler insanlarin hayatlarini nasil, ne zaman ve hangi amacla etkileyebilir? Otomatik kararlarin potansiyel maliyeti nasil anlasilir? Potansiyel onyargi ile basa cikmak icin algoritma farkindaligi nasil gelistirilir?

• Akilli suphecilik : Derin sahte haberler veya sahte haberlerle basa cikmak icin secici bir guven nasil gelistirilir ? Hangi teknikler, protokoller veya iyi uygulamalar guvenilir bilgileri secmemize yardimci olabilir? Veri yogun ortamlarda guven nasil yonetilir? Bagimsiz dusunme, kanit talep etme ve hatta belirli dozlarda suphecilikle bilimsel dusunme nasil tesvik edilir ?

• Etik akicilik : Bilgi teknolojilerinin tasarimina, uygulanmasina ve benimsenmesine etik dusunce nasil asilanir? Teknoloji benimsemenin her asamasina gizlilik ve veri koruma nasil dahil edilir ? “Hizli hareket et ve bir seyleri kir” sloganindan, toplulugunuzun yararina olan ancak baskalarini olumsuz etkilemeyen ise nasil gecilir?Yeni Nesil, Yapay Zekaya Karsi Nasil Egitilmeli?

• Oz duzenleme : Asiri uyarilma ve hiper baglanti baglamlarinda, ozellikle baskalarini (veya kendinizi) etkileyebilecekleri durumlarda, farkli dijital ortamlarda kisinin davranisini, duygularini ve dusuncelerini nasil kendi kendine duzenlemeli? Cevrimici dikkat odagini surdurmek icin en iyi stratejiler nelerdir?

Bazi insanlar AI4K12 hakkinda bilgi edinmek isteyebilir . Bu Kuzey Amerika bilim adamlari toplulugu, K-12 icin AI egitimi icin ulusal yonergeleri (mufredati degil) tesvik ediyor ve neredeyse herkesin makine ogrenimi ve yapay zekayi destekleyen teknolojiler hakkinda temel bir anlayisa ihtiyaci olacagini savunuyor. Ogrencilerin yeni AI teknolojilerini anlamalari ve degerlendirmeleri gerektigini ve onlar tarafindan ortaya atilan etik veya toplumsal etki sorularini elestirel olarak dusunmeleri gerektigini iddia ediyorlar.

Egitimin gelecegi bir dizi zorlu soruyu gundeme getiriyor: Makineler ogreniyorsa, makine olmayanlara ne ogretmeliyiz? Gelecek nesiller icin gelecege yonelik kapasiteleri nasil tasarlamaliyiz? Ogrencileri bugunun teknolojileri ile basa cikmak icin egitmek yerine, onlari yarinin karmasIk veya bilinmeyen problemlerini anlamlandirmaya nasil daha iyi hazirlayabiliriz? Eskimeyecek temel bilgi ve kapasiteler nelerdir? Ve ayni derecede onemli: Egitimciler (diger uzmanlarin yani sira) bu sohbete nasil dahil olabilir?

Her zaman gelecegi tahmin ediyoruz ve bu konuda her zaman yaniliyoruz. Gelecegi tahmin edemesek de, 1989 ile 2019 arasindaki zamani daraltmak, ileriyi dusunmek ve sadece diger insanlarin araclarindaki yolcular degil, daha fazla insanin varis noktalarinin surucusu olabilecegi donusturucu cozumler tasarlama firsati sunuyor.

ALİNTİ ~

19 Nisan 2022, 15:54	#1
CeReN Webmaster	Yeni Nesil, Yapay Zekaya Karsi Nasil Egitilmeli? [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Kendinizi 1989’da World Wide Web’in yaratilmasindan hemen once hayal edin. Internetin sahip olacagi etkiyi herkesten once bildiginizi hayal edin. ‘Yeni nesle’ ogretilmesi gereken en onemli becerilerin neler oldugunu soylersiniz? Bu cevaplamasi kolay bir soru degil. Cogu durumda, 1990’larin ortalari ile 2000’ler arasinda gordugumuz sey, egitim sistemlerinin, Internet tarafindan yeniden sekillendirilen bir toplumda nasil basarili olunacagina degil, ogrencilerin belirli teknoloji araclarini nasil kullanacaklarini ogrenmelerine yardimci olmaya odaklandigiydi. Simdi “gelecege donelim” ve bugun kendimizi buldugumuz yere atlayalim. Yapay zekanin (AI) ve veri yogun dijital hizmetlerin onumuzdeki on yili nasil sekillendirecegini herkesten once bildiginiz bir goruntu. Su anda okulda olan ogrenci kusagina ogretilmesi gereken en onemli becerilerin hangileri oldugunu soylersiniz? Bu da cevaplamasi kolay bir soru degil. Cogu durumda, egitim sistemleri hala oncelikli olarak ogrencilerin belirli teknoloji araclarini kullanmayi ogrenmelerine yardimci olmaya odaklanmaktadir. Belki bu sefer daha iyisini yapabiliriz. Gunumuzde dijital becerilerin nasil gelistirilecegine dair cok sayida yaklasim var. Kabul edilen cerceveye bagli olarak, dijital beceriler, ’21. yuzyil becerileri ‘ olarak adlandirilanlara dahil edilebilir veya edilmeyebilir. Literaturun cogu, bu kapasitelerin gelmekte olan dunyayla (bazi durumlarda zaten burada olan bir dunya icin) uygunlugunu vurgulamaktadir. Kesin bir referans olarak kullanilacak tek bir cerceve yoktur ( bazilari digerlerinden daha fazla gorunurluge sahip olsa da): Farkli ulkeler/bolgeler bu becerileri farkli teknikler ve yaklasimlar kullanarak degerlendirmeye ve olcmeye karar vermistir. Belki de 1989 ve 2019 arasindaki farklardan biri, gunumuz toplumlarinin dijital teknolojilerin hayatimizin hemen her alanindaki etkisinin daha fazla farkinda olmalaridir. Mevcut teknoloji kullanimimizin daha karmasIk hale geldigi goz onune alindiginda, gerekli olan ilgili beceri ve bilgilerin daha karmasIk olmasini beklemek mantiklidir. Gorecegimiz gibi, bu karmasIklik belirli araclarla etkilesim kurmanin ne kadar zor olduguyla (teknolojide basitlik altin kuraldir) degil, elestirel dusunme ve baglamlari degerlendirme kapasiteleriyle iliskilidir. “Akilli teknolojilerin” (uyarlanabilir, tahmine dayali, kisisellestirilmis) mevcut genislemesi, bazi durumlarda hayatimizi kolaylastirabilir (ornegin, yardimci sohbet robotlari veya robot bakicilar ). Ancak, bu yeni teknolojilerin bazi istenmeyen (bazi durumlarda olumsuz) sonuclarinin yakin gecmiste oldugundan cok daha fazla farkinda oldugumuz da dogrudur. Bazi insanlar, AI veya robotlarin egitimdeki konusmanin bir parcasi olabilecegini dusunmekten rahatsiz olabilir. Bilinmeyen sey korku ya da reddedilme uretme egilimindedir. Ote yandan, belki de veri yogun sistemlerin yardimci olabilecegi veya okullarda halihazirda gelistirilen bir dizi beceri ve kapasitenin yerini alabilecegi baglamlarda gelismek icin gelecek nesli nasil daha iyi hazirlayabilecegimizi dusunmenin zamani gelmistir.Yeni Nesil, Yapay Zekaya Karsi Nasil Egitilmeli? Robotlarla nasil etkilesime girilecegini (anlayin, kullanin, isbirligi yapin, davranin, guvenin, hissedin) ogrenmek artik bilim kurgu olmayabilir . Robot- Proof’un yazari Joseph Aoun, okuma, yazma ve matematigin modern toplum icin temel yetenekler olusturdugunu one suruyor. Ama simdi ek zorluklar var. Ek olarak, en az uc okuryazarlik gereklidir: veri okuryazarligi (surekli artan bir bilgi akisini okumak, analiz etmek ve kullanmak icin); teknolojik okuryazarlik (makinelerin nasil calistigini kodlama ve anlama dahil); ve insan okuryazarligi (insan ortaminda nasil islev gorecegini anlama). AI’nin egitimde nasil bir rol oynayabilecegi konusunda guclu bir pozisyon almadan once, insanlarin gunumuzde dar AI’nin yapabileceginin cok otesine gecen her turlu zekaya ve kapasiteye sahip oldugunu hatirlamak iyi bir fikir olabilir. Rosemary Luckin , insan zekasinin son derece zengin ve cesitli oldugunu vurgular. Sosyal zeka, duygusal zeka ve oz yeterlilik dusunuldugunde, Profesor Luckin, yapay zekanin egitimdeki potansiyel rollerinden birinin, insanlari otomasyon yoluyla degistirmek yerine karar verme sureclerini destekleyen yapay zeka ile insan zekasini artirma firsatlari saglamak oldugunu iddia ediyor. Victoria’s Monash Universitesi’nde egitim profesoru ve yeni bir kitabin yazari olan Neil Selwyn, Robotlar Ogretmenleri Degistirmeli mi? , ” Endisenin ogretmenlerin degistirilecekleri degil, onlarin yerinden edilecekleri veya profesyonellikten uzaklastirilacaklari oldugunu” one suruyor . Bu durumda arastirmalar, egitimcilerin bu yeni bilgi ve dilleri benimsemek ve ogretmek icin destege ve rehberlige ihtiyac duyabilecegini ve ogrencilerin ogrenme deneyimi sirasindaki rollerinin onemini korudugunu gosteriyor. Hangisi olmayi tercih edersin: yolcu mu surucu mu? Hesaplamali dusunme kapasitelerinin gelisimini destekleyen politikalarin genisletilmesi, gorunurluk ve uygunluk kazanmis bir seydir. BirlesIk Krallik gibi ulkeler, hesaplamali dusunmeyi ulusal mufredatlarinin merkezi bir bileseni olarak benimsemeye karar verdiler. Bugun, yalnizca teknolojilerin nasil kullanilacagini degil, ayni zamanda yenilerinin nasil olusturulacagini da ogrenmeyi tesvik eden artan sayida ulke (ve sivil toplum girisimi ) bulmak mumkundur . Belki de bu baglamdaki en ilginc sorulardan biri, bilisimsel dusunmeyi ogretip ogretmemekle ilgilidir. Bununla ilgili olarak ya da farkli disiplinlere dahil ederek “capraz okuryazarlik” olarak butunlestirmistir. Her iki yaklasimin da artilari ve eksileri vardir; Bunun devam eden bir konusma olmaya devam etmesi oldukca muhtemeldir. Bilisimsel dusunceyi destekleyenler, bunun kodlamayla ilgili olmadigini, bunun yolcu koltugundan degil, bir surucu olarak teknolojinin nasil calistigini ve gunumuz toplumundaki etkilerini anlamakla ilgili oldugunu vurguluyor. OECD tarafindan kisa sure once aciklandigi gibi , 2021 PISA degerlendirmesinde vurgulanan, ogrencilerin giderek teknolojik bir dunyada basarili olmak icin ihtiyac duydugu surecler ve zihinsel modeller (orn. soyutlama, algoritmik dusunme, otomasyon, ayristirma ve genelleme) uzerindeydi. Ilginc bir sekilde, teknolojileri kullanma deneyimi ne kadar sosyal olursa, dijital beceriler ile sozde sosyal-duygusal beceriler arasindaki baglanti o kadar yakin olur . Kodlamayi ogrenmek ne kadar onemliyse, kod cozmeyi ogrenmek de o kadar onemli olacaktir. Yeni sorunlari belirlemek, bugunun becerilerine bakis acimizi degistirmemize yol acabilir. Burada , dikkate alinmasi yararli olabilecek sosyo-teknik kapasiteleri gosteren bazi capraz yetkinlik ornekleri : • Algoritmik dusunme : Algoritmalarin sundugu bilgiler fikirleri, duygulari veya kararlari ne olcude etkileyebilir? Otomatik sistemler insanlarin hayatlarini nasil, ne zaman ve hangi amacla etkileyebilir? Otomatik kararlarin potansiyel maliyeti nasil anlasilir? Potansiyel onyargi ile basa cikmak icin algoritma farkindaligi nasil gelistirilir? • Akilli suphecilik : Derin sahte haberler veya sahte haberlerle basa cikmak icin secici bir guven nasil gelistirilir ? Hangi teknikler, protokoller veya iyi uygulamalar guvenilir bilgileri secmemize yardimci olabilir? Veri yogun ortamlarda guven nasil yonetilir? Bagimsiz dusunme, kanit talep etme ve hatta belirli dozlarda suphecilikle bilimsel dusunme nasil tesvik edilir ? • Etik akicilik : Bilgi teknolojilerinin tasarimina, uygulanmasina ve benimsenmesine etik dusunce nasil asilanir? Teknoloji benimsemenin her asamasina gizlilik ve veri koruma nasil dahil edilir ? “Hizli hareket et ve bir seyleri kir” sloganindan, toplulugunuzun yararina olan ancak baskalarini olumsuz etkilemeyen ise nasil gecilir?Yeni Nesil, Yapay Zekaya Karsi Nasil Egitilmeli? • Oz duzenleme : Asiri uyarilma ve hiper baglanti baglamlarinda, ozellikle baskalarini (veya kendinizi) etkileyebilecekleri durumlarda, farkli dijital ortamlarda kisinin davranisini, duygularini ve dusuncelerini nasil kendi kendine duzenlemeli? Cevrimici dikkat odagini surdurmek icin en iyi stratejiler nelerdir? Bazi insanlar AI4K12 hakkinda bilgi edinmek isteyebilir . Bu Kuzey Amerika bilim adamlari toplulugu, K-12 icin AI egitimi icin ulusal yonergeleri (mufredati degil) tesvik ediyor ve neredeyse herkesin makine ogrenimi ve yapay zekayi destekleyen teknolojiler hakkinda temel bir anlayisa ihtiyaci olacagini savunuyor. Ogrencilerin yeni AI teknolojilerini anlamalari ve degerlendirmeleri gerektigini ve onlar tarafindan ortaya atilan etik veya toplumsal etki sorularini elestirel olarak dusunmeleri gerektigini iddia ediyorlar. Egitimin gelecegi bir dizi zorlu soruyu gundeme getiriyor: Makineler ogreniyorsa, makine olmayanlara ne ogretmeliyiz? Gelecek nesiller icin gelecege yonelik kapasiteleri nasil tasarlamaliyiz? Ogrencileri bugunun teknolojileri ile basa cikmak icin egitmek yerine, onlari yarinin karmasIk veya bilinmeyen problemlerini anlamlandirmaya nasil daha iyi hazirlayabiliriz? Eskimeyecek temel bilgi ve kapasiteler nelerdir? Ve ayni derecede onemli: Egitimciler (diger uzmanlarin yani sira) bu sohbete nasil dahil olabilir? Her zaman gelecegi tahmin ediyoruz ve bu konuda her zaman yaniliyoruz. Gelecegi tahmin edemesek de, 1989 ile 2019 arasindaki zamani daraltmak, ileriyi dusunmek ve sadece diger insanlarin araclarindaki yolcular degil, daha fazla insanin varis noktalarinin surucusu olabilecegi donusturucu cozumler tasarlama firsati sunuyor. ALİNTİ ~ ________________ Bizde MutSuz Olalim ~
	Alıntı Yap

Şu anda bu konuyu görüntüleyen etkin kullanıcılar: 1 (0 üye ve 1 ziyaretçi)